Habertürk’ten Ali Tezel’in yazısına göre, mevcut durumda sadece SSK’lı çalışan kadınlar, SSK çalışması başladıktan sonra yaptıkları doğumları borçlanabiliyor ve en çok 2 doğum için (her bir doğum için 720 gün olmak kaydıyla) 1440 günlük süre kazanabiliyorlar. Yani Bağ-Kur’lu kadınlar, doğum borçlanması yapamıyor, SSK işe girişinden önce yapılan doğumlar da borçlanılamıyor. Torba Kanun’da yapılacak düzenlemeyle doğum borçlanma sayısı 3’e çıkıyor, ayrıca sigortalı olmadan önce yapılan doğumlar da borçlanılabilecek. Bağ-Kur’lu kadınlar da doğum borçlanması yapabilecek.
ÇOCUK ARTTIKÇA EMEKLİLİK KISALIR
Torba Kanun taslağına göre, kadının doğurduğu ilk çocuk için 6 ay, ikinci çocuk için 1 yıl, üçüncü ve sonraki çocukların her biri için 2 yıl emeklilik yaşından düşülecek. Bu uygulama sadece 2014 yılından sonraki doğumlar için geçerlilik kazanacak, ayrıca kadının çalışma hayatında yer alması, yani adına SSK primi ödenmesi şartıyla olacak. Çalışma Bakanı Faruk Çelik, çalışan kadına çocuk teşvikini de amaçladıklarını, çocuk sayısına göre kadın çalışanların emeklilik yaşının erkene alınacağını ifade etmişti. Çocuk sayısı arttıkça da şimdiki tasarıya göre emeklilik yaşı yukarıdaki gibi olacak, yani doğum yapıldıkça emeklilik yaşı azalacak. Öte yandan, erken emeklilik sadece emeklilik yaşının öne çekilmesiyle olmayacak. Emeklilik için gerekli prim gün sayısının, çocuk sayısına bağlı olarak düşürülmesi de tasarıda var. İlk doğum için 300 gün, ikinci doğum için 320 gün, sonraki doğumların her biri için 350 gün, prim ödeme gün sayısından indirilecek. Tabii sadece hem doğuran hem de çalışan kadın için geçerli olacak.
İŞ SAATLERİ KADINA GÖRE OLACAK
Kadını hem istihdamda tutup veya istihdama alıp hem de doğurmasına, çocuk bakmasına yardımcı olacak bir yöntem de çalışma saatlerinin doğum yapan kadına göre düzenlenmesi. Normalde “esnek çalışma modeli” dediklerinde tüylerim diken diken olur. Zira, esnek çalışma demek, aynı ücrete birden çok işçinin çalıştırılması demektir. Yani bir kişinin çalışmasını ve ücretini ikiye bölüp, iki işçiye paylaştırmaktır. Ancak, Aile Bakanlığı’nda hazırlanan tasarıya göre; kadın bakacağı ve kreşe vereceği çocuğu ile iş saatlerini uyumlu hale getirecek. Yani kadının çalışma saatleri, bebeğinin veya çocuğunun kreşe veriliş ve alınış saatlerine göre ayarlanacak.
6 AYA KADAR TAM ÜCRETLİ ESNEK ÇALIŞMA
Doğum öncesi ve sonrası ücretli izni biten kadınlar için, ilk çocuk sonrası 6 aya kadar yarı zamanlı esnek çalışma getiriliyor. Pakette ikinci ve üçüncü çocuğu yapan anneye daha uzun esnek çalışma imkânı verileceği de yer alıyor. Yani doğum yapan kadın, doğum izni bittikten sonra çocuğunu kreşe vermek için devlet önce aylık 300 lira destek verecek. Sonrasında da kreşe çocuğu bırakma ve kreşten çocuğunu alma saatlerine göre diğer işçilerden daha az çalışacak ama ücretini tam alacak. Çalışmadığı sürelerin ücretini devlet işverene, kadına vermek üzere verecek. Ayrıca SGK primleri de çalışmadığı saatler için Aile Bakanlığı’nca karşılanacak.
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI DA GELİYOR
– Esnek çalışma, “yarı zamanlı çalışma” hakkını içerecek. Buna göre kadınlar, doğum izni sonrasında kendi isteklerine göre “sabahtan öğlene kadar” ya da “öğleden akşama kadar” çalışama hakkına sahip olacaklar.
– Esnek çalışma hakkı için kadına tanınan süre, ilk çocuğunu yapan anne için 6 ayla sınırlı olacak. İkinci ve üçüncü çocuğunu yapan anneye ise çok daha uzun süre esnek çalışma imkânı getirilecek.
– İlk çocuğunu yapan anne, doğum izninin bitiminde 6 aya kadar part-time çalışabilecek. Bu hakkın ilk iki ayında kadın, maaşını eksiksiz olarak alacak.
İşçi babaya da doğum izni gelecek mi?
Memur baba, eşi doğum yaparsa 10 gün ücretli izne sahip, ama işçi baba eşi doğum yaparsa tek bir gün bile ücretli izne sahip değil. İşverenin inisiyatifine kalmış, patronu “Hadi oğlum git eşin doğum yapmış, eşinin ve çocuğunun yanında olsa” derse ne âlâ. Demezse, eşi doğum yaparken o, makine başında çalışmak zorunda. Bakalım Torba Yasa’ya işçi baba için doğum izni koyacaklar mı?