Meclis Darbeleri Araştırma Komisyonu’nun talebi üzerine Diyanet tarafından hazırlanan raporda, 28 Şubat sürecine ilişkin çarpıcı tespitlere yer veriliyor. Darbecilerin Diyanet’i bir ‘meşrulaştırma’ aracı olarak kullandığı belirtilen raporda, 1997 ile 2002 yılları arasında 1.732 Kur’an kursunun kapandığı belirtiliyor.
İşleri Başkanlığı’nın 28 Şubat sürecinde yaşadıklarının anlatıldığı rapor, o süreçte yaşanan tüyler ürpertici gerçekleri tekrar gündeme getirdi. Diyanet, Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu’nun isteği üzerine 1997 ile 2002 yılları arasında kurumda yaşananları anlatan ‘gizli’ damgalı bir rapor hazırladı. 19 Ekim 2012 tarihli raporda, Diyanet’te de Batı Çalışma Grubu benzeri bir yapının kurulduğu, imamların fişlendiği, en küçük dini argümanın bile irtica olarak algılandığı anlatılıyor. Ekleriyle birlikte 170 sayfalık raporuna göre ‘İrticai Faaliyetleri Tespit ve İzleme Kurulu’ kapsamında ‘Başkanlık Merkez, Taşra ve Yurtdışı Teşkilatı İzleme Koordinasyon Kurulu’ oluşturulmuş. Diyanet’in belgelerle hazırladığı raporun giriş kısmında, çarpıcı değerlendirmeler yer alıyor. Raporda, “Üzülerek belirtelim ki bugün devasa örgütlenmesi ve saygın konumuyla Diyanet, siyasi ve ideolojik tasavvurların meşrulaştırılmasında önemli ve kullanışlı bir referans aygıtı olarak işlevselleştirilmek istenmiştir.” deniliyor. Raporda çarpıcı tespitler yer alıyor. İşte onlardan bazıları:
Dinin kendi gerçekliği istismar edildi: “Kurumun, mevcut yapılanmasını terk ederek vesayetçi bir yapılanmaya icbar kılınması, yapısal düzeyde birtakım gerilimlere, travma ve hatta yoksunluk duygusunun artmasına yol açmıştır. Hiç kuşkusuz bu zorlanma kurumsal iç barışı sekteye uğratmış, dinin kendi gerçekliği sık sık istismar edilmiştir. Bu bağlamda Diyanet mensuplarının öteden beri gerçekleştirdiği hizmetlerin bile birer irtica numunesi olarak değerlendirilip kriminal bir konuya dönüştürülmesi, mensuplarımız arasında şizofreniden paranoyaya kadar pek çok noktada tamiri imkansız kişisel sorunların yaşanmasına yol açmıştır.”
28 Şubat, Diyanet’i altüst etti: “Bir ara dönem pratiği olarak cereyan eden 28 Şubat süreci ve onun artçı etkileri, Diyanet camiasından 2000 yılından itibaren ciddi ve derinlikli etki ve sarsıntılarıyla yapıyı altüst etmekte sınır tanımaz bir güce sahip olmuştur. Böylece mevcut sürecin etkileyici yapısından başta din olmak üzere dini hayatın belli başlı bileşenleri ve yapısal-kültürel temsilleri de önemli ölçüde zarar görmüştür.”
Dinî alana sınırlar konuldu: “Diyanet’in mevcut zorlama sürecinin akışına dahil olması ve katkı sağlaması beklenmiştir. Din ve dini hayatın bağlamı yeniden ele alınmış, alelade, mütedeyyin ya da kendi halinde dindarlık biçimlerinin bile ‘ölçü ve sınırları’ adeta yeniden belirlenmeye çalışılmış, özellikle dini referanslı kimi ekstrem gruplar üzerinden dini temsil alanının daraltılmasına çaba sarf edilmiştir.”
Sürece direnenler tasfiye edildi: “Diya-net’in yeniden yapılandırılması, ortak düşman algısına matuf olarak yönetici seçkinlerin ‘ikna edilerek şekillendirilmesi’ için de mümkünse sürecin doğrudan taşıyıcısı sayılabilecek kurmay bir heyetin de riyasete dahil edilmesi gerekmiştir. Nitekim uygulamada tüm bunlar gerçekleşmiş, üst düzey belli başlı yöneticilerden sürecin akışına ayak direyenler tasfiye edilmiştir.”
Yönlendirme merkezleri kuruldu: “Enformasyon açığının kapatılması amacıyla bir araştırma ve yönlendirme mekanizması olarak Diyanet Araştırmaları Merkezi (DİYAM) adıyla bir merkez kuruldu. Madde madde 28 Şubat sürecinde Diyanet’in faaliyetleri irticai nitelikli iddialara ilişkin personel hakkında (fişlemeler) bilgiler kaydedildi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi nüfusuna kayıtlı olup bu bölgelerde görev yapan müftü ve vaizlerin listesi tutuldu. 1999 tarihinde ‘İrtica ve irtica ile mücadele’ raporu hazırlandı. İbadet yerleri ve Kur’an kurslarının denetimleri konusunda mahalli emniyet ve istihbarat birimleri ile tam bir koordinasyon ve işbirliği yapıldı.”
Emekli albay ‘başdanışman’ oldu: “Emekli Kurmay Albay Oğuz Kalelioğlu 1997-2002 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanı M. Nuri Yılmaz’ın başdanışmanı olarak görev yaptı. 31 Ocak 2003 yılında DİYAM kuruldu. Bu araştırma merkezinin çalışanlarından önemli bir kısmı emekli askerlerden oluştu. Söz konusu araştırma merkezinin başkan yardımcılarından biri emekli tümgeneral, genel sekreteri ise emekli tuğgeneraldi.”
Kur’an kursları öğrenci bulamadı: “Sekiz yıllık kesintisiz eğitim uygulamasının bir sonucu olarak öğrenci bulunamadığı için 1732 Kur’an kursu kapandı. Vaazlar merkezi vaaz sistemiyle gerçekleştirildi ve merkezi vaaz sisteminin yaygınlaştırılması için çalışma yapıldı. Vatandaşları aydınlatmak amacıyla farklı illere ‘aydınlatma ekipleri’ gönderildi. Düzenlenen kurslarda personel ‘Psikolojik Harekat Planı’nda belirtilen konularda aydınlatıldı.”
Zaman