Rusya merkezli bir özel askerî şirkettir. Şirketin, özellikle Doğu Ukrayna ve Suriye başta olmak üzere dünyadaki diğer çatışma bölgelerinde yer alan bir paramiliter örgüt olduğu düşünülmektedir. Wagner Grubu, daha önce Blackwater olarak bilinen ABD merkezli güvenlik şirketi Academi ile de kıyaslanmakta olup Rusya’nın dış çıkarlarının savunulmasını sağlamak için Rus hükûmetine bağlı olduğundan şüphelenilmektedir.
Wagner Grubu’nun, 2010’ların başında eski GRU Spetsnazı Yarbayı Dmitri Utkin tarafından kurulduğu düşünülmektedir. 2016 başlarında 1,000 kadar çalışanı olup Aralık 2017 tarihi itibarıyla 6.000’den fazla çalışanı bulunmaktadır. Rusya yasalarına göre özel askeri şirketlerin faaliyetleri yasak olduğundan şirket 2016 itibarıyla Arjantin’de kayıtlıydı.
Grubun ana yatırımcısının Rusya Devlet Başkan Vladimir Putin ile yakın bağlantılara sahip bir iş insanı olan Yevgeni Prigojin olduğu söylenmektedir. İlk olarak 2014 yılında Kırım krizi sırasında ortaya çıktılar ve yarımadanın kansız ve sessiz bir şekilde ilhak edilmesi sırasında Rus birlikleri ile birlikte hareket etmekteydiler. Kırım’ın ilhak edilmesinden sonra Donbass Savaşı’nda ayrılıkçı güçlere destekte bulundular. Ekim 2015 tarihinde Rusya’nın Suriye’de başlattığı askerî harekâtın ardından Suriye hükûmeti güçleri safında yer aldılar. Wagner’in bu yurtdışı faaliyetlerinde GRU’dan destek ve koordinasyon aldığı söylenmektedir.
2018 yılı itibarıyla grup İkinci Libya İç Savaşı’nda Halife Hafter güçleri ile birlikte savaşmaktadır.
2016’nın başlarında Wagner’in 1.000 çalışanı vardı, daha sonra bu sayı Ağustos 2017’de 5.000’e, ve Aralık 2017’de 6.000’e yükseldi. Kuruluşun Arjantin’de kayıtlı olduğu ayrıca Sankt-Peterburg ve Hong Kong’da ofisleri olduğu iddia ediliyor.
PETROL GELİRİNİN 4’TE 1’İ PARALI ASKERLERE
WAGNER Grubu’nun en önemli görevi, petrol sahalarının kontrolünü sağlamak. Nedeni şirket için para kaynağı oluşturmak. Çünkü Wagner Grubu, Rusya’dan gelen kaynağın dışında, kendi gelirini yaratıyor. Rejimle anlaşması var, ele geçirdiği her petrol sahasının gelirinin 4’te 1’ini alıyor. Son çatışmanın da petrol zengini Deyrizor’da çıkmasına şaşırmamak gerek. Dr. Kerim Has da bunun altını çiziyor: “Paralı askerler bölgedeki petrol yataklarına saldırdı. Çünkü Rusya Savunma Bakanlığı da artık şirkete mali desteği azaltacağını söylemişse -ki bunlar konuşuluyor- saldırıyı düzenlemiş olabilirler. Sahada olanlara Rusya da tamamen hâkim değil, yerel güçlerin belli bir manevra alanı var.”
Paralı askerlerin profiline gelince… Uzmanlar paranın hayli ön planda olduğunun altını çiziyor. HABERTÜRK’e konuşan Harvard Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Rusya uzmanı Dimitar Bechev’e göre, çatışanlar arasında eski askerler, aşırı milliyetçiler hatta Bolşevikler de var. Ancak asıl kitle ideolojiden çok para için Wagner Grubu’na katılıyor. Çünkü aldıkları maaş Rusya standartlarında çok yüksek. Dr. Has ise Çeçenistan, İnguşetya gibi yerlerden katılımın da olduğunu belirtiyor: “Rusya’nın Suriye’de 7 bin civarında askerinin olduğu söyleniyor, tabii ki buna Wagner’in paralı askerleri dahil değil. 3 bin civarında da paralı asker olduğu ifade ediliyor. Bin kadarı Çeçen. Çeçen birlikleri Ukrayna’ya da gitmişti. Çeçenler Rus ordusuna 94’ten beri alınmıyor. Oradaki savaştan sonra… Bu nedenle Çeçenler ve Kafkas kökenlilerin özel şirketlerde çalışma ihtimali yüksek.”
RUS ASKERLERDEN DAHA FAZLA MAAŞ ALIYORLAR
The Moscow Times’a göre, paralı askerler 1380 ile 4 bin 300 dolar arasında maaş alıyor. Hayatlarını kaybettiklerinde de ailelerine yüklü bir tazminat ödeniyor. Dr. Has’a göre, Wagner’in Rus enerji şirketleriyle bağlantısı nedeniyle maaşlar yüksek. Has, “Rusya’da bir yüzbaşı ya da binbaşı ortalama 80 bin ruble yani 1200 dolar maaş alıyor. Paralı askerler yaralandıkları zaman 700 bin ruble alıyor, o da yaklaşık 12 bin dolara tekabül ediyor. Öldükleri zaman da ailelerine 3 milyon ruble tazminat veriliyor” diyor.
Putin neden paralı askerleri tercih ediyor? Rusya uzmanı Bechev, şöyle yanıtlıyor: “Yönetime sorumluluğu reddetme şansı tanıyor. Kremlin, Suriye’deki askeri varlığının birkaç yüz askerin ötesine geçtiğini göstermek istemiyor.”
Kaynak:
1-) Vikipedi / Wagner Grubu Maddesi
2-) Habertürk / Rusya uzmanları Putin’in paralı askerleri olan Wagner Grubu’nu anlattı / Nalan Kolçak’ın Haberi
