15 yıl devam eden davanın sanıklarından ikisi bu süre içinde ölmüştü. AİHM’nin ‘insanlık suçu’ içtihadına atıfta bulunan Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, zamanaşımının kamu görevlileri açısından işlemeyeceğini, bu konumda olmayan hayattaki 5 sanık yönünden ise davanın düştüğüne hükmetti. Sivas’ta yakınlarını kaybedenlerin avukatı Şenal Sarıhan, olaydan 1-2 kişinin değil 15 bin kişinin sorumlu olduğunu belirterek karara tepki gösterdi. Dışarıdaki bir grup ise polisle çatıştı.
2 Temmuz 1993 günü Sivas’ta 37 kişinin yakılarak öldürüldüğü olaylarla ilgili bazı sanıklar hakkında Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen ana davada karar dün açıklandı. Duruşmaya CHP ve BDP milletvekilleri ile Ankara Barosu Başkanı Metin Feyzioğlu, eski Danıştay Başsavcısı ve ADD Genel Başkanı Tansel Çölaşan, Rutkay Aziz ile olaylarda hayatını kaybedenlerin yakınları ve müdahil avukatlar katıldı. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) amir hükmü çerçevesinde AİHM’nin ‘insanlık suçuyla’ ilgili verdiği kararı hatırlattı. ‘Yaşama hakkını ihlal ettiği iddia edilen, işkence ve kötü muamele iddialarıyla suçlanan kamu görevlilerinin af ve zamanaşımından faydalandırılmaması’ şeklindeki içtihadına atıfta bulundu. Sanıklardan kamu görevlisi olan Cafer Erçakmak’ın insanlık suçu işlemiş olabileceğini belirten mahkeme, Erçakmak hakkındaki davanın ölüm sebebiyle düşürülmesine karar verdi. Sanıklar Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca ve Necmi Karaömeroğlu hakkında ise zamanaşımı dolayısıyla kamu davası düşürüldü. Mahkeme, işlenen suçu Anayasa’yı değiştirmeye teşebbüs suçu olarak tanımlayarak zamanaşımı süresini uzattı. Sivas Cumhuriyet Savcılığı’nın hazırlık iddianamesinde belirtilen terör suçunun 7 buçuk yıl olarak düzenlenmişken, mahkemenin kararındaki Anayasa’yı değiştirmeye teşebbüs suçunda ise 15 yıl zamanaşımı bulunuyor. Sivas’ta hayatını kaybedenlerin yakınlarının avukatlığını üstlenen Şenal Sarıhan da davanın bitmesinin mümkün olmadığını, olaydan 1-2 kişinin değil 15 bin kişinin sorumlu olduğunu öne sürdü. Sarıhan, olayın mahkeme tarafından insanlığa karşı işlenmiş suç olarak kabul edilmesini önemli bir adım, zamanaşımıyla ilgili kararı ise olumsuz olarak değerlendirdi.
Ankara’daki davada karar verilirken Malatya Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Sivas olaylarına ilişkin yürüttüğü soruşturma sürüyor. 2009 yılında Sivas’ta Emniyet’e başvuran gizli tanığın ifadeleri üzerine, Madımak’la ilgili Erzurum Özel Yetkili Cumhuriyet Savcılığı ikinci bir soruşturma başlatmıştı. Soruşturma geçtiğimiz ocak ayında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) kararıyla Malatya Özel Yetkili Cumhuriyet Savcılığı’na devredilmişti.
Sivas davasının seyri
Sivas’ta 2 Temmuz 1993’te meydana gelen olaylarla ilgili yargı sürecinde şunlar yaşandı:
111 sanık hakkında cezalandırılmaları talebiyle kamu davası açıldı.
Yargılamalar sonucunda, 79 sanık ağırlaştırılmış müebbet hapis ve süreli hapis cezaları aldı.
2 sanık hakkında kamu davası zamanaşımı nedeniyle düştü. 26 sanık beraat etti.
Haklarında mahkûmiyet kararı verilen 12 sanık, cezalarının infazı için kırmızı bültenle aranıyor.
Yargılaması devam eden 3 sanık kırmızı bültenle aranıyor.
Dün itibarıyla da 2’si ölüm 5’i zaman aşımından sadece 7 sanık yönünden dava düştü.
Karar açıklandı, ortalık karıştı
Ankara Adliyesi 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davayı takip etmek için bazı sivil toplum kuruluşları, BDP ve CHP’li milletvekilleri, Alevi dernekleri sabah saatlerinde adliye bahçesinde bir araya geldi. Halk Evleri başta olmak üzere bazı gruplar, Kızılay’a yürümek üzere Atatürk Bulvarı’na indi. Polis, gruba biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. Grup üyeleri ise polise taş ve sopalarla karşılık verdi. Otobüs durakları, reklam panoları ve orta refüjdeki cam bariyerler parçalandı. Olayların ortasında kalan vatandaşlardan bazıları davayı takip eden canlı yayın araçlarına sığındı. CHP İstanbul 3. Bölge Milletvekili Sabahat Akkiraz ise Twitter üzerinden yazdığı mesajlarda savcıya yönelik, "Savcı sanki yezidin torunu. Düşman bakışlı. Yakılana saygısı da utanması da yok." şeklinde ifadeler kullandı. Mesajlarında, AK Partinin kendisini akladığını, savcının ise gelecekte vekil ya da bakan olursa şaşırmayacağını belirten Akkiraz "AKP yeni katliamlara yol açıyor." yazdı.