Güney Kore ile Kuzey Kore arasında son dönemde yükselen tansiyon dün çatışmaya dönüştü. Kuzey Kore topçu birlikleri, ihtilaflı Sarıdeniz’deki Yeonpyeong Adası’nı vururken, Güney de buna karşılık verdi.
Bini aşkın kişinin yaşadığı adaya düzenlenen saldırıda 2 Güney Kore askeri öldü, 3 sivil ile 17 asker yaralandı. 60-70 kadar evin yandığı adadan halk tahliye edildi. 1953’ten bu yana yaşanan en ciddi çatışma olarak değerlendirilen gerginlik, bölgede yeniden savaş çanlarının çalmasına sebep oldu. Dünyayı ayağa kaldıran gelişme üzerine NATO ve AB, Kuzey Kore’yi kınadı. BM Güvenlik Konseyi’nin acil toplantı yapmayı planladığı bildirildi. Güney Kore’de 30 bin askeri bulunan ABD ise Seul ile yakın ve sürekli temas halinde olduklarını duyurdu. Çin ve Rusya da taraflara itidal çağrısı yaptı.
Dünkü çatışma, 1953’te imzalanan ateşkes anlaşmasından sonra sivillerin zarar gördüğü ilk olay oldu. Bölgede yeniden savaş tehlikesini ortaya çıkaran çatışmayı kimin başlattığı konusunda ise çelişkili açıklamalar var. Güney Kore, sınırdaki adalarından birine Pyongyang’ın yaklaşık 10 top mermisi atmasına ateşle karşılık verdiğini açıklarken, Pyongyang ilk ateşi açan tarafın, bölgede tatbikat düzenleyen Seul olduğunda ısrar ediyor. Kuzey Kore Yüksek Askeri Komutası tarafından yapılan açıklamada, "Güneyli kuklalar bizim uyarı anonslarımıza rağmen sınır ihlali yapıp saldırıda bulundular. Bizim devrim kuvvetlerimiz ise buna karşılık verdi." denildi. Açıklamada, Güney Kore’nin, deniz sahasını "0,001 milimetre" bile ihlal etmesi durumunda Güney Kore’ye yönelik "acımasız askeri saldırılar başlatma” tehdidinde bulunuldu. Pyongyang yönetimi, Yeonpyeong Adası ve Pekryung Adası’nın kendisine ait olduğunu iddia ediyor. Karşılıklı ateş sonucu Kuzey Kore’de can kaybı olup olmadığı ise bilinmiyor.
Güney Kore Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Kuzey’in açtığı ateş "kasıtlı ve planlı saldırı" olarak nitelendirildi. Savunma Bakanlığı, olayın "ateşkesin açık ihlali" olduğunu kaydetti. Güney Kore Devlet Başkanı Li Myung-bak’ın da top ateşinin ardından yetkililere "uygun karşılık" verilmesi, ancak "durumun daha da gerginleştirilmemesi" talimatını verdiği ifade edildi. Myung-bak, Kuzey Kore’nin tekrar saldırması halinde Seul’ün "büyük bir misillemede" bulunacağını söyledi. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon ise Kore yarımadasında artan gerginlikten "derin endişe" duyduğunu açıkladı. Bu arada Güney Kore, iki ülkenin Kızılhaç yetkililerinin perşembe günü yapacağı görüşmelerin belirsiz bir tarihe kadar ertelendiğini bildirdi.
Mart ayında Güney Kore’nin Cheonan adlı savaş gemisinin batmasıyla meydana gelen olayda 46 denizci hayatını kaybetmiş ve Güney Kore, bu olaydan Kuzey Kore’yi sorumlu tutmuştu. Yaşanan gemi kriziyle iki ülke arasında tansiyon yükselmiş, bunun ardından ABD, Güney Kore ile bir dizi tatbikat yapmaya başlamıştı. Kuzey Kore yönetimi tatbikata sert tepki göstererek, bu iki ülkeyle nükleer savaşa her zaman hazır olduğunu açıklamıştı. Kuzey’in nükleer faaliyetleriyle ilgili olarak ise bu ay Pyongyang’ın en az bin santrifüjü olan modern bir uranyum zenginleştirme tesisi kurduğunun ortaya çıkması, çıkmazdaki görüşmeleri daha da ihtimal dışı bıraktı. Çatışmanın, Kuzey Kore’nin modern bir uranyum zenginleştirme tesisine sahip olduğunu açıklamasının birkaç gün sonrasına denk gelmesi de dikkat çekici bulunuyor. Güney Koreli üst düzey diplomat Chung Min Lee, iki Kore arasındaki yaşanan son olayın herhangi bir savaşı tetiklemeyeceğini düşünüyor. Ancak, Kuzey Kore’nin Güney Kore’yi bu tür saldırılarla sıkıştırması halinde Güney’in daha kuvvetli askeri operasyonlarla Kuzey Kore’ye karşılık vereceğinin altını çiziyor.
‘ÇATIŞMA KUZEY’DEKİ İKTİDAR DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ’
Bazı uzmanlara göre Pyongyang’ın saldırgan tutumunun arkasında ülkedeki iktidar değişikliği var. Ciddi sağlık sorunları olan Kuzey Kore lideri Kim Jong-il, aile hanedanlığını ülkenin başındaki güç olarak devam ettirmek için geçtiğimiz aylarda oğlunu ülkenin yeni lideri olarak ilan etmişti. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu’ndan Mark Fitzpatrick, bu tür olayların Kuzey Kore tarafından galibiyet olarak tanımlandığını, Kim Jong-il’in ise genç oğlunun yeni lider pozisyonunu bir destekleme biçimi olarak gördüğünü belirtiyor.
İki ülke arasında ‘Kuzey Sınır Çizgisi’ olarak bilinen deniz sınırında bundan önce de birçok kez çatışma yaşandı. Ancak bunlar dünkü çatışma kadar büyük çaplı değildi. Aynı bölgede taraflar arasında 1999 ve 2002 yılları arasında çıkan çatışmalarda can kaybı da meydana gelmişti. 1999’daki çatışmada bir Kuzey Kore gemisi batmış, her iki taraftan da gemiler hasar görmüştü. 2002’de yaşanan çatışmada ise dört Güney Koreli ve 30 kadar Kuzey Koreli denizci hayatını kaybetmişti. Güney Kore, 1950-1953 yılları arasındaki savaşın ardından ABD liderliğindeki BM Komutanlığı’nın tek taraflı olarak çizdiği Kuzey Sınır Çizgisi’ni sınır olarak kabul ediyor. Pyongyang ise bunu tanımıyor.
1950-53 Kore Savaşı’ndan sonra sadece ateşkes yapan Kuzey ve Güney Kore, barış anlaşması imzalamadığı için teknik olarak hâlâ savaşta. İki ülke sınırı mayınlarla ve ağır silahlarla dolu. 1950’de çıkan savaş, ABD ve müttefiklerinin, daha sonra da Çin’in müdahalesiyle uluslararası bir boyut kazanmıştı. Kore Savaşı’nda en az 2 milyon sivil, komünistlerin ordusundan 1,5 milyon askerin, 30 bin Amerikalı, 400 bin Güney Korelinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Kuzey Kore’nin aktif görevde 1,19 milyon ve yedek 7,7 milyon askeri bulunuyor. Nüfusu 23,4 milyon olan Kuzey Kore, dünyanın en askerileşmiş ülkelerinden biri. Güney Kore’ninse aktif durumda 655 bin, yedekte 3 milyon askeri var. Ülkenin güneyinde ise 28 bin Amerikan askeri konuşlanmış durumda. Kuzey’in hava kuvvetleri gücünün çoğunu Sovyet yapımı MİG’ler oluştururken, G.Kore’nin 490 savaş uçağı bulunuyor. Kuzey Kore’nin 800’den fazla balistik füzeye, bin kadar da çeşitli menzilde füzeye sahip olduğu belirtiliyor. Güney Kore de son zamanlarda 1.500 kilometre menzilli Cruise füzeleri konuşlandırdı. Kuzey Kore’nin 6 ila 8 nükleer bombası olduğu tahmin ediliyor.
Zaman