Van’daki depremden sonra kaldıkları çadırlarda çıkan yangında hayatını kaybeden depremzedelerden etkilenen ilköğretim öğrencisi, çadır kumaşlarının yanmasını geciktiren ve yangınlarda boğulmalara sebep olan zehirli gazların salınımını üçte iki oranında azaltan proje geliştirdi.
Aydın Ticaret Odası İlköğretim Okulu 6. sınıf öğrencisi Arda Yıldırım, AA muhabirine, Van depreminden sonra çadırda yaşayan bazı depremzedelerin çıkan yangında hayatını kaybetmesi üzerine ”Ben ne yaparsam bu çadırlar yanmaz diye” düşünmeye başladığını anlattı.
”Çadırlar borlansın canlar yanmasın” adlı projesi için yanmaz itfaiye kıyafetlerini inceleyerek yola çıktığını kaydeden Yıldırım, kıyafetlerde bor madeninin yan ürünü olan cam elyaf kullanıldığını öğrendikten sonra, bor madeninden faydalanmaya karar verdiğini söyledi.
Borun başka bir yan ürünü olan trimetil boratı kumaşa uyguladığını, kumaşın yanıp yanmadığını görmek için deney yaptığını kaydeden Yıldırım, ”Trimetil borat uygulanan kumaş ile uygulanmayan kumaşı ateşe tuttum. Trimetil boratsız kumaş yanarken, trimetil borata batırılan kumaş yanmadı. Çünkü, trimetil boratın alevle tepkimesi sonucu karbon tabaka oluşuyor. Bu tabaka kumaşla havadaki oksijenin temasını kesiyor. Oksijen olmadığı için alev çıkmıyor” diye konuştu.
Trimetil borat uygulanan çadır kumaşının, yangınlarda ölümlere sebep olan karbonmonoksit gibi zehirli gazların salınımını da azalttığını ifade eden Yıldırım, ”Uygulamayla bu gazların üçte ikisi salınmıyor” dedi.
-Maliyeti 70 lira-
Çadırların kış mevsimi koşullarında kullanılacağını düşünerek, kar ve yağmurun kumaşın özelliğini etkileyip etkilemediğini de incelediğini belirten Yıldırım, ”Kumaşı ıslattım, kuruduktan sonra da deneyimi tekrarladım. Sonuç yine olumluydu, kumaş yanmadı” diye konuştu.
Trimetil boratın çadırlara da uygulanabileceği ifade eden Yıldırım, maliyetin 4 kişilik bir çadır için 70 lira olduğunu söyledi.
-Ev eşyasında da kullanılabilir-
Evdeki perdelerin veya diğer kumaşların yangınlara sebep olabildiğini ya da yangının hasarını artırdığını ifade eden Yıldırım, trimetil borat uygulanan ev eşyasının da yanmasının geciktirilebileceğini söyledi.
Proje Koordinatörü Fen ve Teknoloji Öğretmeni Hülya Korkmaz da Türkiye’nin bor zengini olduğunu vurgulayarak, milli kaynakların kullanımı ile üzücü olayların önüne geçilebileceğini düşündüklerini kaydetti.
Projede gerçekleştirilemeyen kısımların da bulunduğunu ifade eden Korkmaz, şöyle konuştu:
”Çadır bu özelliğini kaç gün koruyor, henüz tespit edemedik. İlk deneyi 2 ay önce yapmıştık. O günden beri kumaş özelliğini koruyor ama daha ne kadar koruyacak henüz bilmiyoruz. Ayrıca, gerekli teknik donanımımız olmadığı için kaç derece ısıya dayanabildiğini tespit edemedik.”
sondakika.com