Giresun‘un Yağlıdere ilçesinin ABD‘yi ‘keşfi’ 1960’larda başladı. İlçeye bağlı Hisarcık köyünde yaşayan Rum asıllı Lefter adlı kişi 4 yıl ABD’de kaldıktan sonra 1964’te yakınlarını görmek için ilçeye geldi. ABD‘ye dönerken de iş bulduğu arkadaşı İzzet Eküz‘ü yanında götürdü. İşte o yıllarda atılan göç tohumları büyüdükçe büyüdü. Kuşaktan kuşağa geçerek ilçeden binlerce kişinin ABD’ye kapağı atmaya çalışmasıyla inanılmaz boyutlara ulaştı. Göç 1985-2000 arasında zirve yaptı. 15 yıl boyunca her yıl yaklaşık 500 Yağlıdereli ABD’ye gitti ve dönmedi. Bu durum ABD‘li yetkililerin de dikkatini çekti. Sonunda Yağlıdere’ye ‘örtülü ambargo’ uygulanmaya başladı. 2000 yılından sonra gidişler zorlaştırıldı, 2005’ten sonra ise neredeyse imkânsız hale geldi.
‘NÜFUSA BAKILIYOR’
Bu ambargonun en somut örneklerinden birini, yıl içinde ABD‘ye giden Yağlıdere Belediye Başkanı Abdurrahman Kırhasanoğlu yaşadı. Kırhasanoğlu, "Konsolosluktaki görevli, vize işlemlerimi yaparken nüfus kağıdımda Yağlıdere’yi görünce bana baktı. Sebebini sorunca, ‘Nüfus kağıdında Yağlıdere yazanları görünce kulaklarımızı dikiyoruz’ cevabını verdi. Giden dönmediği için ABD artık bu ilçeyi fişledi" dedi. Yağlıdereliler’in ABD‘ye gitmek için her yolu denediğini vurgulayan Kırhasanoğlu, "Mesela ikametgâhlarını başka kentlerde gösteriyorlar. Kütüğünde Yağlıdere yazsa bile, ‘Orada oturmuyorum’ diyerek, vize ambargosunu aşmaya çalışıyorlar. Bu şekilde ikametgâhını değiştirenlerin sayısı yüzlerle ifade edilebilecek düzeyde. İlçede ABD hayali ilköğretim çağında başlıyor" diye konuştu. Eskiden okuryazar olmasa bile vizesini cebine koyan Amerika’ya gidiyordu. Artık en az lise mezunu olmak, bir işyerinde 2 yıl sigortalı çalışmak gibi şartlar aranmaya başladı. Yağlıdere’den 2009‘da 4, 2007‘de 2, 2008‘de ise sadece 1 kişiye vize çıktı. 2000 yılından bu yana toplam 100 kişi, ABD vizesi alabildi.
KIRTASİYELER BÜRO
Yağlıdereliler ABD‘de petrol ve inşaat sektörlerinde şirketler kurdu. Yağlıdere’de hemen herkesin en az bir yakın akrabası Amerika‘da. Her yıl tatile gelen Yağlıdereliler, ilçelerine yaklaşık 10 milyon dolar bırakıyor. Vizeye kısıtlama gelmesi, gençleri göçmenlik başvurularına yöneltmiş. Gökhan Gökmen, kırtasiye dükkanında, yılda yaklaşık bin tane ABD Göçmen Formu dolduruyor. Bazıları da kaçak yollara başvuruyor, umut tacirlerinin eline düşüyor.
NECATİ KURUM (35)
"Bütün akrabalarım orada. Ben de başvurdum. Kabul edilmem yakındır."
MEHMET KAHYA (53)
"1985’te gittim. Markette 16 yıl çalıştım. Emekli oldum, döndüm."
HASAN KARAGÖZ (55)
"30 yaşında ABD’ye gittim. Benzin istasyonunda çalıştım. 4 çocuğum orada"
LOKMAN ÇAYAN (47)
"Ağabeyim yıllar önce gitti. Ben de form doldurdum."