Koç Topluluğu, Divan Otel’in ilk yurtdışı zincirini Erbil’de açtı. Koç’un Kuzey Irak yatırımını yorumlayan Barzani ‘Türkiye’nin en büyük gruplarından Koç Topluluğu’nun, Erbil’e gelmesi bizim için çok önemli. Koç gibi büyük grupların buraya gelerek yatırım yapmalarını bekliyoruz, diliyoruz’ dedi
Önceki hafta, Koç Topluluğu markalarından Divan, ilk yurtdışı otelini Kuzey Irak’ın Erbil kentinde açtı. Otel, bölgenin ilk 5 yıldızlı oteli… Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç, Elegan Grup Yönetim Kurulu Başkanı Sarp Turanlıgil, Boyner Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Boyner ve TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner’in de katıldığı açılış gecesinin flaş ismi ise, Bölgesel Yönetim Başbakanı Neçirvan İdris Barzani oldu. Açılış seremonisinin ardından sohbet etme imkanı bulduğumuz Barzani, henüz 46 yaşında… Barzani ‘Türkiye’nin en büyük gruplarından biri olarak Koç Topluluğu’nun, Erbil’e gelerek iş yapmaya karar vermesi bizim için büyük önem arzediyor. Benim şahsen Sayın Mustafa Koç Bey ile kardeşçe bir ilişkim var. Koç gibi büyük grupların buraya gelerek yatırım yapmalarını bekliyoruz, diliyoruz. Biz Türkiye ile her yönden iyi bir ilişkide bulunmayı teşvik ediyoruz’ diye konuştu.
ÖNCELİĞİMİZ IRAK’IN BÜTÜNLÜĞÜ, SİNE-İ MİLLETE DÖNEBİLİRİZ
Kuzey Irak’taki petrol geliri ve Irak Merkez Bankası’ndan para transferi konusunda ciddi bir kriz yaşanyor. Hatta Mesut Barzani, konuyla ilgili bir açıklamasında ‘Sorunlar çözülmezse ayrılmayı da düşünebiliriz’ demişti… Hatta, eylül ayında bu yönde bir referanduma da gidilebileceği açıklamaları, tüm gözleri Erbil-Bağdat hattına çevirmişti. Yeğen Barzani’ye, Amca Mesut Barzani’nin bu açıklamalarıın ne anlama geldiğini sorduk, şunları anlattı: ‘Mesut Barzani bir şey söylediği zaman sadece Kürtler için söylemiyor. Endişelerimizin içinde Şiiler de var, Türkmenler de var, Araplar da… Sayın Başkan ‘milletime döneceğim’ demiştir. Ancak sayın başkan bu sıkıntıları çözmek için bir yol çizmiştir. Birinci seçenek Irak’ın toprak bütünlüğüne, anayasaya göre bir çözümdür. Bizim politika çizgimizdir, bunun üzerinde de bu meselelerin çözümü için devam edeceğiz.’
İKİNCİ BÜYÜK ORTAĞINIZ BİZİZ
– Türk yatırımcıların Kuzey Irak’ta yaşadığı bazı sıkıntılar, Türkleri yıldırmasın mı diyorsunuz?
Hükümetimizde, sıkıntılara yönelik özel komisyon oluşturduk. Ekonomik açıdan Türkiye’yi ortak stratejiye dönük bir dost olarak görüyoruz.
– Türkiye’den yeni görüşülen konular, anlaşmalar var mı?
Daha anlaşmaya dönülmeyen görüşmelerimiz var. Bizim umudumuz şu ki tüm alanlarda diğer firmaların da Türkiye’ye gelmesini bekliyoruz. Bizim Türkiye ile olan ticaret hacmimiz 8 milyar dolara yakın. Müteahhitlik hizmetleri bu rakama dahil değil. Almanya’dan sonra Türkiye’nin en büyük ticaret ortağıyız.
YASAL OLARAK HAKKIMIZ VAR
– Exxon’la anlaşma oldu, sonra Bağdat bunu kabul etmedi.
Bizim anayasamız var. Kürdistan bölgesi olarak anayasada yer alan haklarımızı aramaktayız. Exxon Mobile, böyle bir hakkımız olmadığını düşünseyldi buraya gelip yatırım yapmazdı. Şüphesiz ki yapmış olduğumuz anayasada yer alan haklarımızı aramaktır. Burada olan problem anayasada yer alan haklarınızı aramayın diyorlar. Biz eminiz ki anayasada hakkımız var. Bir an önce petrole dönük yasanın ve petrol gelirlerinin paylaşılmasına yönelik yasanın çıkması için yıllardır çalışmaktayız.
RAFİNERİMİZİ TÜRK ŞİRKET YAPIYOR
BİLİNDİĞİ gibi bölge petrol açısından hayli zengin… Tüm dünyanın gözü bu yüzden Kuzey Irak’ta. Türk, Çin’li, İngiliz ve ABD’li şirketler bu anlamda Erbil’i yakın markaja almış vaziyette… Bu anlamda potansiyel petrolün dünya pazarlarına transferi konusunda da Türkiye’nin ayrı bir önemi var. Bu petrolün Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılması planı masadaki en dişe dokunur plan olarak görünüyor. Bu tespite destek veren Neçirvan Barzani ‘Şüphesiz, bu konu bizim planımızda var ve Bağdat’ın planında da yer almasını umuyoruz’ dedi. Bölgenin petrol potansiyeline rağmen çıkrarılan petrolün bir de işlenmesi gerekiyor. Neçirvan Barzani bu konuda Türkiye’nin know-how’ından yararlanmak istediklerini de söyledi ve ekledi: Şu anda 2 rafinerimiz yapılmak üzere. Bunlardan birini bir Türk şirketi yapıyor. Bu konu üzerinde işbirliğini artırmak odaklı yürümeye devam edeceğiz.
BAĞDAT VERMİYOR DİYEMEM AMA…
– Bağdat, düzenli olarak payınıza düşeni veriyor mu?
Vermiyor diyemem, ancak sorunlar var. Bizim almamız gereken pay konusunda şunu söyleyebilirim: Anayasada gelir paylaşımı belli. Irak anayasasında ‘Irakta olan petrol tüm Irak halkınındır’ yazıyor. Biz Kürdistan bölgesinden sorunsuz olarak yüzde 17’sini almak istiyoruz. Bazı zamanlar bu konuda sorunlar yaşanıyor.
Burası İstanbul’dan daha güvenli
– Maliki’nin Türkiye’ye yönelik demeçlerini nasıl yorumladınız?
Türkiye, Irak’ın en iyi konumdaki komşusudur. Türkiye tüm Irak’taki oluşumlar için hayırsever bir rol oynamaya çalışmıştır.
– Sizce Türk işadamları için burası güvenli mi?
Tüm göstergelere dayanarak yüzde 100 güvenli olduğunu söyleyebilirim. Üzülmenizi istemem ama kesinlikle İstanbul’dan daha güvenli.
Akşam