Röportaj: Arzu Erdoğral
Amerikan Savunma Bakanlığından isminin açıklanmasını istemeyen yetkililerin, yüzlerce deniz piyadesi taşıyan Amerikan savaş gemisi USS Kearsarge’ın Libya’ya yaklaşmakta olduğunu bildirmesi, ABD Libya’yı işgale mi hazırlanıyor yorumlarına neden oldu. Konu ile ilgili on5yirmi5’e açıklamalarda bulunan uzmanlar “Libya petrolüne” dikkat çekti.
Galatasaray Üniversitesi Uluslar arası İlişkiler Öğretim Üyesi Star Gazetesi Köşe Yazarı Beril Dedeoğlu
ABD KADDAFİ’Yİ ABLUKAYA ALMAK İSTİYOR
ABD’nin Libya’yı işgale hazırlandığı söylentileri gündemde… Bu görüşe katılıyor musunuz?
Böyle bir girişime ihtimal vermiyorum. Çünkü çok anlamlı gözükmüyor. Ama ABD’nin nasıl bir karar vereceğini ön görmek çok kolay bir şey de değil. Kaddafi yanlılarının petrol rafinelerini bombalaması, uçaklar kaldırıp sağa sola saldırılması gibi bir takım şeyler olursa ya da Mısır, Tunus gibi ülkelere kaçanları havadan vurma gibi bir girişimde bulunulursa belki böyle bir müdahale de bulunabilinir. Fakat ben daha çok ABD’nin Kaddafi’yi ablukaya alma girişimleri olduğunu düşünüyorum. Umarım böyle bir ihtimal söz konusu değildir.
ABD BÖYLE BİR ÇILGINLIĞA GİRİŞMEMELİ
ABD Dışişleri Bakanı Clinton’ın Kaddafi’ye ülkeyi terk etmesi çağrısı yaptıktan sonra bu yorumların yapılması da dikkat çekiciydi. ABD şayet böyle bir girişimde bulunursa nihai hedefi ne olur? Neticede Irak’a götürdüğü demokrasiyi biliyoruz.
Muhtemelen Kaddafi’nin yerinden ayrılmasını talep etmesi ile bunun kendisinin silahlı güç kullanarak yapması arasında bir mesafe vardır. Ben ABD’nin böyle bir çılgınlığa gireceğini tahmin etmiyorum en azından gönlümden böyle bir şey geçmiyor. Zira böyle bir müdahale yapılırsa, Libya’nın geri kalan vatandaşları ile diyalog kurmak çok zor olabilir. Yani “yaşasın ABD geldi, bizi kurtardı” demezler. Bu durum diğer Arap ülkeleri tarafından da endişeli olabilir. Sana söylüyorum sen anla gelinim gibi diğer Arap ülkelerinde de böyle bir durumun olmaması için bir kurban verilebilir. Unutmayalım ki Yemen’de de benzer işi Suudi Arabistan yapıyor.
Bu gelişme hakkında size göre Türkiye’nin takınması gereken tutum ne olmalı?
Eğer Akdeniz’de Türkiye’ye ait savaş gemileri varsa bunlar da Libya karasularının dışında bir yerlerde duruyorlarsa, olası insani yardım olarak ülkeden kaçışlar v.s olduğunda destek verilebilir. Ama doğrudan bir askeri müdahalede Türkiye’nin böyle bir işe karışma olasılığı olmamalı.
Gazeteci Yazar Ortadoğu Uzmanı Mustafa Özcan
LİBYA ÖNEMLİ BİR PETROL ÜLKESİ
ABD’nin Libya’yı işgal edecek endişesine katılıyor musunuz?
Başbakan Erdoğan’ında son günlerde yaptığı açıklamalardan böyle bir endişesi olduğu anlaşılıyor. NATO ya da ABD’nin doğrudan bir müdahalesi konusunda bir sıkıntı var gibi gözüküyor. Libya zaten kilitlenmiş durumda. Kaddafi Trablus’da halen varlığını devam ettiriyor. Bu bölgede halkın silahlı ve bir ordu olmamasından dolayı da varlığını biraz daha devam ettirebilir. Durumdan istifade ABD böyle bir girişimde bulunabilir. Bu durum farklı amaçlara da hizmet edebilir. Başbakanda bu konuda petrole işaret etti. Çünkü Libya önemli bir petrol ülkesi…
ABD EMPERYALİST AMAÇLAR TAŞIYOR OLABİLİR
ABD’nin Irak’a nasıl bir demokrasi götürdüğünü biliyoruz. Sizce gelişmeler bu yönde olursa Türkiye’nin tutumu ne olmalıdır?
ABD şu anda biraz daha farklı bir konumda… Daha doğrusu Obama var. Ondan dolayı dünyada ABD’ye karşı yumuşak refleksler var. Ama yine de ABD’de silahlı kuvvetler (Pentagon) aynı silahlı kuvvetler… Dolayısı ile ABD’de derin devlet Obama’ya rağmen aynı. ABD’nin Libya’ya müdahalesi emperyalist amaçlar taşıyabilir. Bu açıdan dış müdahale en son olması gereken bir durum… Dünyanın da taraf olmaması gerekir. Tabi ki Türkiye’nin de, STK’larında dış müdahaleye karşı olması lazım. Yanlışı yanlışla düzeltmek uzun vadede zararlı olmuştur. Bırakın Libya halkı kendi meselesini kendisi çözsün. Bir yardım yapılacaksa insani yardımla sınırlı olsun diye düşünüyoruz, temenni ediyoruz.
Peki, her şeye rağmen ABD böyle bir girişimde bulunursa ne olur?
Şayet ABD müdahalede bulunur ve bu müdahaleden sonra Kaddafi devrilirse yeni oluşumu belirleyecektir. Libya’nın geleceğini tayin edecektir. Bu da kendi çıkarları doğrultusunda olacaktır. Petrol v.s… Bundan sonra gelecek yönetimler kendisini ABD ile bağlantılı sayacaklar ve bu doğrultu da hareket edeceklerdir. Ama dediğim gibi dileriz böyle bir müdahale gerçekleşmez.
on5yirmi5