Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın yürüttüğü Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) Projesi ile yaklaşık 3 milyon işletmenin kimlik bilgileri elektronik ortama taşınacak ve buradan izlenecek.
Hem vatandaşların hem de ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarının, işletmelerin ticaret sicili hukuku açısından aleni bilgilerine ulaşmalarını sağlayacak bu proje, 2013 yılının şubat ayında ülke genelinde uygulamaya girecek.
Kayıtdışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planında yer alan temel projelerinden birisi olan ve halen Mersin’de pilot uygulaması yapılan MERSİS Projesi kapsamında her bir esnaf işletmesine tekil, benzersiz, 16 haneli bir numara verilecek.
Sistem, kayıt dışılığın azaltılması anlamında önemli bir araç olacağı gibi işletmelerin mesleki faaliyetleriyle ilgili tek bir sistemde bilgi tutulmasını sağlayacağı için kamuda tek bir ortak hafıza oluşacak.
Vatandaşların kimlik bilgilerinin elektronik bir veri tabanında saklanması bugün kamu hizmetlerinde vatandaşların kendi işlemlerinde ne derece büyük kolaylık sağlıyorsa MERSİS de işletmelerin kamudan alacağı hizmetlerde ve kamunun üreteceği politikalarda aynı derecede önemli bir fonksiyon görecek.
Şirket kurmayı kolaylaştıracak bu sistemle, şirket ortaklarının benzersiz elektronik imza sertifikasıyla iradeleri alınacağından sahte ya da çalıntı kimlikle şirket kurulmasının ve benzer sahtekarlıkların da önüne geçilecek.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI YAZICI
Projeye ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, MERSİS Projesiyle esas itibariyle şirket kuruluşunun kolaylaştığını, ama bunun da ötesinde bilgi güvenliğinin sağlandığını, bunun da şirketlerin kurumsallaşmasına, şirket kültürünün gelişmesine hatta yeni şirket kuruluşlarının, yani girişimciliğin cazip hale gelmesine yol açacağını söyledi.
Hem mevcut işletme sahiplerinin hem de yeni işletme kuracak vatandaşların bu sistem üzerinden hiçbir aracıya ihtiyaç duymadan işlem yapabileceklerini anlatan Yazıcı, ”İnsanlar elektronik imza sertifikalarıyla sisteme girerek bu sistem aracılığıyla kimlik paylaşım sisteminden kimlik bilgilerini, adres paylaşım sisteminden de adres bilgilerini alacaklar. Bu bir anonim şirketse ana sözleşmesini, pay durumunu, sermaye durumunu şirketin kuruluşuyla ilgili mevzuatın gerektirdiği her şeyi sistem üzerinden yerine getirebilecek” diye konuştu.
MERSİS ile ticaret sicil bilgi sisteminin kurulmuş olacağını anlatan Yazıcı, projenin pilot uygulamasının Mersin’de yapıldığını orada muhtemel tüm aksaklıkların test edildiğini söyledi.
3 MİLYON İŞLETME 20 AYDA KAYIT ALTINA ALINACAK
Gelinen nokta itibariyle projenin performansından son derece memnun olduklarını dile getiren Yazıcı, bu yıl Mayıs ayında da Mersin hariç ülkedeki diğer 237 sicil memurluğunun verilerinin sisteme alınması işini ihale ettiklerini, Türkiye genelinde yaklaşık 3 milyon işletmenin 20 ay içinde kayıt altına alınacağını ifade etti.
Projenin ülke genelinde tam olarak 2013 yılının Şubat ayında hizmete gireceğini belirten Yazıcı, bölge bölge planlamalar yaptıklarını 2013 Şubatına kadar, verileri sisteme alınan sicil memurluklarını belirli testlerden geçirdikten sonra Mersin’deki gibi uygulamaya alacaklarını, bunun için bir yol haritası belirlediklerini bildirdi.
Bakan Yazıcı, projenin hayata geçmesiyle birlikte kurumlara verilecek yetki çerçevesinde kullanıcı şifreleri sayesinde sisteme girilerek belki de 1 dakika içinde herhangi bir şirketin sorgulamasının yapılabileceğini, bir şirketin ya da yetkilisinin Türkiye’de kaç şirkette ortaklığı bulunduğunun, pay durumunun ne olduğunun ya da yetkili olup olmadığının bilgisinin alınabileceğini anlattı. Yazıcı, bu sistem içinde tüm işletmelerin faaliyet kollarının da benzersiz bir şekilde ayrıştırılmış olacağını kaydetti.
Kamu kurumlarının, Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun, işletmelerin mesleki faaliyetleriyle ilgili tek bir sistemle bilgi tutmasının ”kamuda tek ortak bir hafıza oluşması” anlamına geleceğini vurgulayan Yazıcı, MERSİS’in MERNİS, ADNKS ve TAKBİS’in yanında kamunun 4 temel bilgi kaynağından birisi olacağını belirtti.
Sistemin uygulamaya girmesiyle sahte ya da çalıntı kimlikle şirket kurulmasının, başkaları adına şirket kurulmasının, işlem yapılmasının önüne geçileceğini dile getiren Yazıcı, MERSİS’in mali suçların araştırılmasıyla ilgili de son derece önemli bir bilgi kaynağı olacağını kaydetti.
”BİR ŞİRKETİN 5-6 DAKİKADA KURULMASI MÜMKÜN”
Bu sistemde ana unsur olan kuruluşlarla elektronik ortamda entegrasyon sağlandığını ifade eden Yazıcı, sistemin nasıl işleyeceğine ilişkin olarak şunları anlattı:
”Gelir İdaresi Başkanlığı ile SGK ile Noterler Birliği ile elektronik ortamda entegrasyon sağlamış durumdayız. Bu ne demek? Diyelim ki bir vatandaşımız şirket kuracak, 4 de ortağı var. Evinden, ofisinden ya da herhangi bir yerden sisteme girdi, önüne gelen bütün aşamaları geçti ve formaları doldurup onayları vererek geçti. Tuşa bastığı anda işlem ilgili ticaret sicil memurluğumuzun önüne gidecek, ilgili memurluğumuzdan da vatandaşımızın istediği noterin ekranına düşecek. Noter ana sözleşmeyi inceleyip vatandaşa dönecek (ana sözleşmeniz uygundur, gelin imzalayın) diyecek. Vatandaşımızın ıslak imzası yeterli olacak noterin onayı da gerçekleştikten sonra sicil memurluğumuz onay aşamasında tuşa bastığında ilgili vergi dairesinin ekranına X yerde X şirketin kurulduğu bilgisi düşecek. Gelir İdaresi ile yaptığımız protokol gereği online olarak başkanlığın sistemi bir potansiyel vergi numarası üretecek ve o numara sicil memurluğuna dönecek. Vergi Usul Kanunu çerçevesinde 2 gün içinde yoklama işlemi yapılacak. Vergi memuru bunu yaptıktan sonra tuşa basacak ve potansiyel numara gerçek vergi numarasına dönüşecek. Aynı zamanda bu işletmenin kuruluşuyla ilgili işe başlama bildirimi de SGK’nın ilgili birimine online olarak gidecek. Bunların yapılmasıyla beraber ortaya çıkan mali yükümlülükler de vatandaşlarımızın kendi hesaplarından tek bir noktadan ödenebilecek, sistem bu işlemlerden doğan tüm ödentileri elektronik olarak gerçekleştirebilecek.”
Yazıcı, bu şekilde kurulan şirketin Ticaret Sicil Gazetesinde tescil edilmesi gerektiğini, bunun için de ilan edilmesi gereken içeriğin, Ticaret Sicil Gazetesi Müdürlüğü’ne elektronik ortamda gönderileceğini ve orada ilan edileceğini dile getirdi.
Hayati yazıcı, bu süreci test ettiklerini ve sistem üzerinden 5-6 dakikada bir şirketin kurulmasının mümkün olduğunu bildirdi.
Şirketlerin MERSİS numarasıyla tek tek takip edilebileceğini bildiren Yazıcı, bu numaraya da icticaret.gov.tr’deki ”şirket işlemleri portalı”ndan söz konusu şirketin unvanıyla yapılacak sorgulama sonrasında ulaşılabileceğini kaydetti.
Sistemin en büyük çıktılardan birisinin de iş dünyasında şeffaflığın sağlanması olacağını ifade eden Yazıcı, bunun yanında kurumsallaşmanın da sağlanacağını belirtti.
Bu sistemin şirketlerin uluslararası alanda rekabet güçlerini de artıracağına işaret eden Yazıcı, ”Yeni Türk Ticaret Kanunu ile şirketlerimize elektronik ortamda genel kurul ve yönetim kurulu yapma imkanı sağlıyoruz. Halka açık şirketlerimiz için bu çok önemli ve iddialı bir düzenleme. Bu düzenlemeyle ilgili ikincil mevzuat çalışmalarımızı da tamamlamak üzereyiz. Şirketlerimiz genel kurul ve yönetim kurullarını elektronik ortamda oluşturduğumuz bu veri tabanını kullanarak yapacaklar. Bunların hepsi Türk iş dünyasındaki ekonomik birimlerin kurumsal kapasitelerini uluslararası anlamda geliştiren unsurlar olacaktır” dedi.
”AVRUPA ÜLKELERİNİ GERİDE BIRAKACAĞIZ”
MERSİS ile Türkiye’nin, hızlı ticaret sicil işlemi yapabilmek ve işlem güvenliği sağlayabilmek anlamında birçok Avrupa Birliği üyesi ülkeyi geride bırakacağını da vurgulayan Yazıcı, ayrıca proje tamamlandıktan sonra Türkiye’nin Avrupa Sicil Teşkilatları Birliği’ne üyelik imkanına da sahip olacağını söyledi.
Yazıcı, ”Eğer siyasi takdir bu yönde olursa üyelikle beraber Avrupa’daki işletmelere Türk girişimcilerin bu birlik aracılığıyla ulaşabilmeleri, yabancı yatırımcıların da Türk işletmelerine aynen ulaşma imkanı olacaktır, bu da AB sürecinde iş dünyasında bilgiye hızlı ulaşma anlamında tam bir entegrasyon sağlayacaktır” diye konuştu.
AA