Doğu Karadeniz İhracatçıları Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Trabzon Limanı yolcu salonunda düzenlediği basın toplantısında, 1990’lı yıllarda Sovyetler Birliği’nin dağılması ve ardından Sarp Sınır Kapısının açılmasıyla Türkiye ile Rusya arasındaki ticari ilişkilerin başlangıç noktasının Trabzon olduğunu anımsattı.
Bu gelişmeyle birlikte Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki ticari ilişkilerin Sochi–Trabzon arasında kurulan altyapı ile gelişme gösterdiğini belirten Gürdoğan, ”Ülkemizden Rusya Federasyonu’na ilk açılan kapı Trabzon olmuş, ilk yolcu ve tarifeli gemi seferleri Trabzon-Sochi arasında başlamıştır. Bu çerçevede gelişen ilişkiler Trabzon’u Rusya Federasyonu’na en fazla ihracat yapan il konumuna getirmiş ve ülkemizden Rusya Federasyonu’na yapılan ihracatta Trabzon Limanı birinci sırada yer almıştır” dedi.
Gürdoğan, Sochi Limanı sayesinde Rusya piyasasına 10-12 saatte ürün sunma gibi hiçbir ülkenin elinde olmayan avantajlarının bulunduğunu anlatarak, şöyle devam etti:
”Bu ticari ilişkiler Trabzon ekonomisinin ana girdi kaynağı olmuş ve kent ekonomisi Rusya ile yapılan ticaretle dönüşür hale gelmiştir. İhracatçılarımıza ait 20’ye yakın geminin bu hatta çalışması, Rusya Federasyonu’na ihracat yapacak diğer illerdeki firmaların ürünlerini Trabzon Limanı üzerinden sevk etmeleri gibi faaliyetler, her gün Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinden ortalama 150’ye yakın Tır7ın Trabzon’a giriş yapması ve bu taşıtların da akaryakıt, yedek parça, konaklama, yeme-içme gibi faaliyetler dolayısıyla yaptığı katkı yanında, yüklerin araçlardan boşaltma ve gemilere aktarılması işlemelerinde çalışan ortalama 3 bine yakın insana istihdam sağlanması, gemilerde çalışan personel sayısı gibi unsurlar il ve bölge ekonomisi açısından büyük bir yekun oluşturmaktaydı.”
Trabzon’un, Sochi Limanı bağlantısı nedeniyle Türkiye’den Rusya Federasyonu’na tek yolcu kapısı olma işlevini gördüğünü ifade eden Gürdoğan, ”Eylül 2010 itibariyle Rusya Federasyonu’nun Sochi Limanı’nı yük trafiğine kapatmasıyla bütün bu potansiyeller yok olmuş ve Trabzon ekonomisi ile dış ticareti bu durumdan büyük boyutta olumsuz etkilenmişti. Sochi Limanı’nın kapatılmasıyla Trabzon Limanı’ndan çalışan ro-ro ve feribotlar başta Samsun Limanı olmak üzere il dışındaki diğer limanlara yönelmesi, ihracatçıların faaliyetlerini bu illere taşımalarına yol açmış ve bu durum istihdam başta olmak üzere her yönden ilimiz ekonomisine büyük darbe vurmuştur” diye konuştu.
ALTERNATİF LİMAN ADLER
Gürdoğan, Sochi Limanı’nın kapatılmasını takip eden süreçte, alternatif olabilecek, bölgeye yakın ve Sochi Limanı’na 40 kilometre mesafedeki Adler Limanı’nın yük trafiğine açılması için girişimler yapılarak liman işletmesiyle anlaşma imzalandığını, diğer limanlara oranla yüzde 30 fiyat indirimi sağlanarak gerekli altyapı hazırlandığını belirterek, şunları söyledi:
”Ancak Rus Ulaştırma Bakanlığı, çeşitli gerekçelerle baskı yaparak, bu limanın açılmasına müsaade etmemektedir. Bunun en önemli nedeni de ihraç yüklerinin, ülkemize diğer limanlara oranla çok uzak mesafede olan ve Kerç Boğazı geçişlerinde sorun yaşanan, kış aylarında ulaşılması çok zor olan ve büyük tonajlı gemilerin ulaşım imkanının olmadığı Azak Denizi’ndeki Kavkaz Limanı’na sevk edilmesini ve dolayısıyla yeni yapılan bu liman etrafında kurulan depo ve antrepoların kullanımını sağlamaktır. Bundan dolayı Kavkaz Limanı’nı pazarlamak isteyen çevreler tarafından Rus hükümetine baskı yapılmakta ve Rus Ulaştırma Bakanlığı da Adler Limanı’na Trabzon’dan tarifeli gemi seferi düzenlenmesine ve ihraç yükü taşımalarına izin vermemektedir.”
Tüm bu durumlar dikkate alındığında, ülke menfaatleri açısından en uygun limanın Adler Limanı olduğu gerçeği gözler önünde olduğunu vurgulayan Gürdoğan, ”Bu limanın açılması konusunda şimdiden yoğun diplomasi faaliyetinde bulunulması gerekmektedir. Sayın Başbakanımız, bakanlarımız ve milletvekillerimizden en büyük talebimiz, her geçen gün daha da geri giden Trabzon ekonomisinin geçmişte olduğu gibi parlak günlerine dönüş yapabilmesi için Rusya ile ticari ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla Trabzon Limanı-Adler Limanı arasındaki tarifeli gemi seferlerinin başlatılmasını sağlayacak üst düzey görüşmelerin bir an önce yapılmasıdır” şeklinde konuştu.
Gürdoğan, toplantıyı limanın yolcu salonunda yapmasının nedenini de ”Rusya kapısı açıldı açılalı en büyük ihracat ve yolcu potansiyelini barındıran il Trabzon olmasına rağmen bugün yokları oynuyoruz. Eskiden bu gördüğümüz salona torpille insan girerdi, boş yer bulmanız imkansızdı. Buraların boş olduğunu göstermek için toplantıyı burada yapıyoruz” diye açıkladı.
SOCHİ’YE BU YIL GİDEN YÜK ”SIFIR”
Trabzon Liman İşletme Müdürü Muzaffer Ermiş ise yaşanan durumun Trabzon ve bölgenin önemli bir sorunu olduğunu vurgulayarak, ”Ne yazık ki gelinen noktada 2 Eylül 2010 tarihinde Sochi Limanı’nın yük trafiğine kapatılmasıyla beraber Trabzon şehrine büyük bir darbe vurulmuştur. Bu, yolcu hareketlerine de darbe vurmuştur” diye konuştu.
Ermiş, iki ülke arasındaki Trabzon’dan Sochi’ye yapılan yük taşımacılığı ve yolcu geçişlerine de değinerek, 2009 yılında kapıdan geçen araç sayısının 7 bin 52 iken bu yılın Temmuz ayı sonuna kadar 430 araç geçtiğini, 2009’da 258 bin 522 olan yük trafiğinin ise bu yıl Temmuz sonu itibariyle ”sıfır” olduğunu kaydetti. Ermiş, ayrıca 2009’da limandan Rusya’ya giden yolcu sayısının 56 bin 84 olduğunu, bu yılın ilk 7 ayında ise bu rakamın 8 bin 481 yolcu olarak gerçekleştiğini bildirdi.
Toplantının ardından yolcu salonu ve liman sahası basın mensuplarına gezdirildi.
AA