17 Aralık’ta başlayan siyaseti dizayn operasyonu ekonomiyi adeta kuşatma altına aldı. 16 Aralık’ta 2.02 olan dolar kuru 11 günde tarihinin en yüksek seviyesine, 2.17 TL’ye çıktı. Sabah’ın haberine göre, yüzde 8.92 olan gösterge tahvilin faizi dün yüzde 10.36’yla iki yılın en yüksek seviyesine yükseldi. Borsa İstanbul’da operasyonun başladığı gün 74 bin 843 olan endeks, 63 bin 885’e kadar geriledi. Operasyon öncesi 557 milyar lira olan halka açık şirketlerin değeri ise 473.8 milyar liraya indi. Böylece 11 günlük kayıp 84 milyar lirayı buldu. Sadece faizin kredi maliyetlerine yansıması da 7.5 milyarlık zarar getirdi. Dolardaki 15 kuruşluk artışın enerji faturasına yansıması 6 milyar doları (12.9 milyar TL) buldu. Böylelikle borsanın düşüşü, faiz ve doların yükselişi Türkiye’ye 104.4 milyar lira zarar ettirdi. Bu rakam, 2013 Orta Vadeli Program’daki 1 trilyon 559 milyar liralık Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) hedefinin yüzde 7’sine denk geliyor.
DOLAR REKORDAN İNMİYOR
Siyaseti dizayn etme operasyonu dövizin de tansiyonunu yükseltiyor. Dolar dün 2.17 TL’yle tarihi zirveye çıktı. Euro kuru da dün 3 TL’yi gördü. Euro-dolar karşısında 1.3892 ile ekim 2011’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Merkez Bankası 450 milyon dolarlık döviz satım ihalesi açtı. İhaleye 808 milyon dolarlık teklif geldi. İhaleden sonra dolar kuru 2.15’e, euro ise 2.9730 TL’ye gerildi.
5 PUANLA 25 MİLYAR GİDİYOR
En son 26 Ağustos’ta yüzde 10’un üzerinde olan gösterge tahvil faizi dün yüzde 10.36 ile çift haneyi gördü. Uzmanlar, yüzde 1’lik faiz artışının Türkiye ekonomisinde 5 milyarlık kayba yol açtığını belirterek, “Faizlerin bir puan artması kredi maliyetlerinde toplamda 5 milyar liralık artış demek. Toplam kredi hacminin 500 milyar lira olduğunu öngördüğümüzde faizlerde 5 puanlık artış piyasalara 25 milyar liralık yük getirecektir. Firmaların maliyetleri artacaktır” değerlendirmesini yaptı.
MİLYARLIK CEPHANE
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, 24 Aralık’ta 2014 yılında uygulayacağı para ve kur politikası stratejisini açıklarken, ocak ayı sonuna kadar 6 milyar dolar satılacağı bilgisini vermişti. Banka, pazartesi günü 600 milyon dolarlık döviz satacak. Ancak, son birkaç günde yaşanan gelişmelerin ardından Merkez Bankası kullanabileceği cephaneyi yeniden gözden geçirdi. Merkez Bankası daha önce 30 Aralık için açıkladığı 450 milyon dolar olan döviz satım ihalesindeki en düşük tutarı 600 milyon dolara revize etti.
ÜLKENİN BÜYÜMESİ ÇALINIYOR
Uzmanlar, faiz oranlarındaki artışın dış borç ödemelerine yansıyacağına da dikkat çekiyor. Yetkililer, “Her bir puanlık faiz artışı aylık ödemelere yaklaşık 1.5 milyarlık yük getirecek. Diğer yandan her 3 puanlık artış Türkiye büyümesinden 2 puan çalınması anlamına geliyor” yorumunu yaptı. Dolarda 10 kuruşluk artışın maliyeti 4 milyar doları buluyor. Kurdaki zirve sanayi şirketlerinin kârını da aşağıya çekecek. Yıllık kâr daralmasının yüzde 15-16 olacağı söyleniyor.
MERKEZ’İN REZERVİ ARTTI
Merkez’in resmi rezerv varlıkları bir önceki aya göre 390 milyon dolar artarak, 134 milyar 576 milyon dolar oldu. Söz konusu tutar geçen yılın ekiminde 134 milyar 186 milyon dolar düzeyindeydi.