Bankacılar, ihtiyaç kredisi kullanmış dar gelirli müşterilerini ilk taksit aksatmada ya icraya verecek ya da daha yüksek faizle yeni sözleşme yapacak. Önlemlerin yükü vatandaşa kalacak.
Çıkan sonuç, ihtiyaç kredisi kullanan dar gelirli tüketiciler için tehlikenin kapıda olduğu yönünde. Yeni maliyetin tüketiciye yansıtılacağını belirten şube müdürlerinin önlemlerden çıkardığı sonuçlar ve önümüzdeki dönemde yapmayı planladıkları uygulamalar şöyle:
Çürük elmayı ayırın
Bankalar konut ve taşıt dışında 76,5 milyar lira tutarında tüketici kredisi dağıttı. Bu kredileri alan tüketiciler genel olarak düşük gelirli kesimden oluşuyor.
Dolayısıyla bu kesimin kredi taksitlerini aksatma ihtimalleri daha yüksek. Üstelik sağlam teminat da olmadığı için bankalar bu kredileri batırmak istemiyor. BDDK’nın bankalara, "Piyasaya daha az likidite verin. Çürükleri de ayıklayın" mesajı verdiği düşünülüyor.
Bankalar bu nedenle önümüzdeki dönemde riskli müşterilerinden kurtulup yerlerine daha risksiz müşteri bulmaya çalışacak.
İcralar başlayacak
Bu kesimin birden fazla bankadan kredi aldığı biliniyor. Bu nedenle bankacılar, kredi taksitini aksatan müşterisine zaman tanımak yerine yeni dönemde direkt icraya vermeyi planlıyor.
‘Hiçbir banka takipte sona kalmak istemez’ diyen bankacıların yeni hedefi, rakip bankalardan önce davranıp hafif sorunlu tüketiciyi dahi ilk icraya vererek alacak sıralamasında adını ilk sıraya yazdırmak. Bu nedenle yeni dönemde icralarda adeta patlama bekleniyor.
Bu müşterilerin yeni dönemde başka bankalardan kredi alıp durumu kurtaramayacağı düşüncesi icraları daha da hızlandıracak.
Ekstra faiz artışı
Bankalar riski azaltmak için ikinci yol olarak sözleşme yenileme yöntemini kullanacak. Müşterilerden kredinin vadesinin uzatılması istenecek. Böylece örneğin 24 aylık vade 48 aya çıkarılarak taksit miktarı aşağı çekilecek.
Ancak müşterilerin büyük bölümü düşük faiz döneminde kredi aldı. Yeni yapılanmada daha yüksek faiz uygulanacak. Örneğin yüzde 1 faizle alınmış kredi bugün normalde yüzde 1,25 faizle vadesi uzatılacakken bankalar yüzde 1.50 faizle yapılandırma yapıp buradan kendilerine ilave risk kazancı sağlayacak.
Dar gelirlinin taksiti örneğin 400 liradan 300 liraya düşecek. Ancak daha fazla faiz ödemek zorunda kalacak.
Bugün