Ülkemizde kamu personeli olarak çalışmak isteyenlerin yolu mutlaka KPSS’den geçer. Peki nedir bu KPSS? Kimler katılabilir, ne zaman yapılır ya da nasıl sorular sorulur?
Hazırlayan: Pınar Yıldız
KPSS NEDİR?
KPSS, Kamu Kurumlarında görev alacak personeli belirlemek amacıyla yapılan bir dizi sınavın genel adıdır. Bu sınav, “Genel Yetenek”, “Genel Kültür”, “Yabancı Dil”, “Eğitim Bilimleri”, “Hukuk”, “İktisat”, “İşletme”, “Maliye”, “Muhasebe”, “Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkiler”i, “Ekonometri”, “İstatistik”, “Kamu Yönetimi” ve “Uluslararası İlişkiler” sınavlarından oluşmaktadır. Müracaat edeceğiniz alana göre bu sınavlardan bir kısmına girmeniz gerekmektedir. Genel Kültür ve Genel Yetenek sınavları ise herkesin girmesi gereken sınav alanlarıdır.
KPSS Ne Zaman Yapılmaktadır?
KPSS Haziran ayının son hafta sonu veya Temmuz ayının ilk hafta sonu yapılmaktadır. ÖSYM tarafından yapılan sınavın başvuruları ise Mayıs ayı içinde olmaktadır. 2006 yılından itibaren ise KPSS/1 ve KPSS/2 şeklinde adayların öğrenim durumlarına göre iki ayrı sınav şeklinde yapılmaya başlanmıştır. KPSS/1 her yıl yapılmakta, KPSS/2 ise iki yılda bir yapılmaktadır.
KPSS’ ye Kimler Girebilir?
KPSS’ye,
a. Ortaöğretim (Lise ve dengi meslek lisesi) (KPSS/2 sınavına girmektedirler)
b. Ön lisans (İki yıllık meslek yüksekokulu ve iki yıllık açık öğretim) (KPSS/2 sınavına girmektedirler)
c. Lisans (Dört veya daha fazla yıllık yükseköğretim) (KPSS/1 sınavına girmektedirler)
Programlarından mezun olanlar ile mezun olabilecek durumda bulunanlar girebilmektedir. Yüksek lisans veya doktora derecesini almış olanlar, başvurularını lisans diplomasını aldıkları alandan yapmakta, daha sonraki tarihlerde atanmak üzere tercihlerini belirlerken bu alanı göz önünde tutmaları gerekmektedir.
KPSS Sonuçlarının Geçerlilik Süresi Ne Kadardır?
KPSS sonuçları sınav tarihinden itibaren 2 yıl süreyle geçerlidir.
KPSS’ye Başvurma Koşulları Nelerdir?
KPSS’ye ortaöğretim kurumlarından (lise ve dengi meslek lisesi), önlisans programlarından (iki yıllık meslek yüksekokulu ve açık öğretimin iki yıllık programları) ve lisans programlarından (dört ve daha fazla yıllık yükseköğretim) mezun olanlar ile mezun olabilecek durumda olan adaylar başvurabilmektedir.
Adayların, Yönetmeliğin A Grubu olarak tanımladığı kadrolar için KPSS sonucu ile kamu kurum ve kuruluşlarına başvurdukları tarihte, B Grubu kadrolar için ÖSYM‘ye Tercih Formlarını teslim ettikleri tarihte mezun durumda olmaları şarttır.
A Grubu Kadrolar için KPSS sonucu ile kamu kurum ve kuruluşlarına başvuracak adayların, bu kurum ve kuruluşların KPSS başvuru kılavuzunda veya ilanlarında belirtmiş oldukları koşulları taşımaları gerekir.
Yukarıdaki koşullardan herhangi birine durumunun uymadığı tespit edilen adaylar, KPSS‘ye alınmış olsalar bile bu sınav sonucu ile elde ettikleri hiçbir haktan yararlandırılmamaktadırlar.
Sınava başvuru sırasında mezun durumda olmayan adaylar, sınavın geçerlik süresi içinde mezun olacaklarını düşünüyorlarsa, sınava mezun olacakları düzeyde girmeleri uygun olacaktır.
Sınava başvurulan tarihte mezun durumda olmadığı için öğrenim durumunu mezun olacağı düzeyin altındaki düzeyde işaretleyen adaylar, sınav tarihinden önce mezun olmuşlarsa, mezun oldukları tarihin, sınava başvurunun bitiş tarihi ile sınav tarihinin bir gün öncesi arasında mezun olduğunu gösteren bir belgeyi ÖSYM‘ye mutlaka göndermeli veya bizzat götürmelidirler. Bu adaylar, sadece Ankara‘da sınava alınabileceklerdir. Sınav tarihinden önce mezun olmuş adayların, bir alt öğrenim düzeyinde sınava girmeleri halinde, bu sınavın sonuçlarına göre atamalarının yapılması mümkün değildir.
KPSS Nasıl Yapılmaktadır ve Kaç Oturumdan Oluşmaktadır?
KPSS/1 Cumartesi ve Pazar günleri, sabah ve öğleden sonra olmak üzere dört oturumda yapılmaktadır. Cumartesi sabah oturumunda, önce Genel Yetenek ve Genel Kültür testlerini içeren soru kitapçığı verilmekte, bu testlerin cevaplama süresi sonunda cevap kâğıtları ve test kitapçıkları toplandıktan sonra da Yabancı Dil Sınavına girecek adaylara Yabancı Dil Testini içeren soru kitapçığı verilmekte ve sınavın her iki bölümü için ayrı cevap kâğıdı kullanılmaktadır.
Cumartesi sabah oturumunda adaylara Genel Yetenek ve Genel Kültür testleri verilmektedir. Yabancı dil sınavında öğrenim düzeyi ayrımı yapılmamaktadır.
Cumartesi sabah oturumunda adaylara kendi öğrenim düzeylerine uygun olan Genel Yetenek ve Genel Kültür Testleri verilmektedir. Lisans ve üstü öğrenim görmüş olanlar lisans düzeyinde, meslek yüksekokulları düzeyinde öğrenim görmüş olanlar önlisans, lise ve dengi meslek lisesi düzeyinde öğrenim görmüş olanlar ortaöğretim düzeyinde teste tabi tutulmaktadırlar. Yabancı dil sınavında öğrenim düzeyi ayrımı yapılmamaktadır.
A, B VE C GRUBU KADRO NEDİR?
Mesleklerle ilgili kadrolar “A Grubu Kadrolar”, bu meslekler dışında ilk defa kamu hizmeti ve görevlerine atama yapılacak kadroları “B ve C Grubu Kadrolar” olarak sınıflandırılmıştır. A Grubu Kadrolar için kamu kurum ve kuruluşları KPSS puanlarına göre adayları kendilerinin yapacağı giriş sınavına tabi tutabilmektedirler. B ve C Grubu Kadrolara ise yerleştirme, KPSS puanlarının kullanılması ve adayların kadrolara ilişkin tercihlerinin alınması suretiyle ÖSYM tarafından yapılmaktadır.
A Grubu Kadrolar
– Başbakanlık
– Bakanlıklar
– Bakanlıklara ait; müsteşarlık, başkanlık ve bağımsız genel müdürlük düzeyindeki bağlı ve ilgili kuruluşlar
– Bu kuruluşların ortaklıklarındaki, özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle
girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin
kadro ve görevler
– İl özel idareleri
– Belediyelerin teftiş kurulları
KPSS-A kadrolarına genel olarak Sosyal bilimler, Hukuk, İktisat ve İşletme Fakültesi
mezunları başvurabilmektedir. Ancak düşük sayıda da olsa KPSS-A kadrolarına mühendislik
veya diğer dört yıllık bölüm mezunlarının da müfettiş, denetmen, kontrolör ve uzman yardımcısı olarak başvurabilmesine de imkan tanımaktadır.
B Grubu Kadrolar
KPSS-B grubu kadrolar ise yukarıda belirtilen KPSS-A dışında kalan tüm devlet kadrolarıdır.
C Grubu Kadrolar lise ve dengi okul mezunlarını kapsamakta olup, yerleştirme B grubu
gibidir.
A Grubu kadrolarda yerleştirme nasıl yapılır?
A Grubu kadrolar için, B ve C Grubu kadrolar da olduğu gibi merkezi yerleştirme
yapılmaz. A Grubu kadrolara girecek olanlar için daha sonra ilgili kurumlarca bir giriş sınavı daha yapılacaktır. Giriş sınavı yazılı ve/veya sözlü bölümlerden oluşur.
B ve C Grubu kadrolara atanmak için KPSS sınav sonucundan başka şartlar aranır mı?
Kamu kurum ve kuruluşlarının B ve C Grubu Kadrolarına ilk defa atanacakların 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun değişik 48. maddesinde yer alan askerlik, sağlık, suç durumu gibigenel ve özel şartları taşımaları gerekir. Buna ek olarak, bu kadroların, yaş ve cinsiyet dahil özelkoşulları da bulunabilir.
KPSS sınav sonuçları belli olduktan sonra, ÖSYM tercih formlarının illere dağıtımı
yapılır. Adaylar kendi durumlarına göre tercihlerini yaparak tercih formlarını ÖSYM’ye süresi
içinde gönderir, kamu kurum ve kuruluşlarına ihtiyaç hasıl olduğunda KPSS puanına göre
yerlestirmeler yapılır.
KPSS Öğretmenlik Sınavı
KPSS-Öğretmenlik, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan eğitim kurumlarında kadrolu olarak öğretmenlik yapmak isteyen tüm adayların girmesi gereken sınavdır. Eğitim Fakülteleri ve Fen Edebiyat Fakültelerinden mezun olan adaylar bu sınava girebilir. Adayların, KPSS’den almış oldukları puan ile öğretmen kadroları için Millî Eğitim Bakanlığına başvurdukları tarihte mezun durumda olmaları şarttır.
Sınav, lisans düzeyindedir. Öğretmen kadroları için bu sınava başvuran adayların, sınavın Genel Yetenek-Genel Kültür ile Eğitim Bilimleri oturumlarına ve alanlarına bağlı olarak Öğretmenlik Alan Bilgisi Testine (ÖABT) katılmaları zorunludur.