İnsanların birbirlerine duygularını, düşüncelerini, fikirlerini iletmesidir iletişim. İletişim, insanlar arasında gerçekleşen duygu, düşünce ve bilgi alış verişi, bilgi transferidir.
Sözel iletişim konuşma yoluyla gerçekleşir. Fakat sessiz iletişim de mümkündür. Söz gelimi aynı durakta bekleyen iki kişi birbirleriyle hiç konuşmuyorlarsa bile birbirleriyle sessiz bir iletişim halindedirler. Karşımızda insanın bizde uyandırdığı his, o kişiyle bir iletişimimiz olduğunu gösterir. Karşımızdaki kişi düşünmüyor ve konuşmuyor olsa bile biz algılarımızda o kişi hakkında bazı yargılara kapılmışızdır ve bu bizim tek yönlü sessiz bir iletişim gerçekleştirdiğimizin bir ifadesidir. Gülümseme, suskunluk, ağlama gibi ifadeler bir iletişim şeklidir. Müzik, resim, kitap, gazete, sinema, heykel ve mimariyle insanlara bir şey iletilir. iletişim sağlanabilir. İnsanoğlu tarih boyunca iletişimde, duman, mektup, kuş, ıslık, trafik işaretleri, internet gibi değişik iletişim araçları kullanmıştır.
İletişimin Önemi
İnsan toplumsal bir varlıktır. İletişim, insan yaşantısının kaçınılmaz ve önemli bir boyutunu oluşturur. Toplum içinde yaşayan her insan, farkında olsun veya olmasın, birbirleriyle iletişim içindedir. İnsanlar duygu, düşünce ve hayallerini, sorunlarını birbirlerine iletişimle aktarırlar. İletişimle insanlar birbirlerini anlarlar, sorunlarını paylaşırlar, problemlerine çözümler üretirler. Yani insan hayatının merkezinde iletişim vardır. İnsan ailesiyle, arkadaşlarıyla, komşularıyla, çevresiyle sürekli iletişim hâlindedir.
Gerçek bir iletişimin gerçekleşmediği durumlarda insanlar yalnızlığa gömülür, sorunların içinde kaybolur. Gerçek bir iletişim kurmayan-kuramayan yani aslında gerçekten konuşmayan insan zamanla konuşmasını bile unutur.
İletişimin yüzeyselleşmesi
İnsanın toplumsal bir varlık olduğundan yukarıda bahsetmiştik. Toplumsallığın en önemli gereklerinden biri olan iletişim doğru kurulmadığı takdirde, ailede, sosyal hayatta çeşitli sorunlar ortaya çıkıyor. Selamlaşmak, hal hatır sormak iyi bir iletişim kurma biçimi değil, yalnız iletişimin başlangıcıdır. Selamlaşma, gündelik sohbetler yapma, dedikodu, beraber aktivitelere katılma sağlıklı bir iletişimin göstergesi değildir. Etkili bir iletişimde insanlar birbirlerinin sorunlarını dinlerler, birbirlerini anlamaya çalışırlar, problemlerini çözmek için üzerinden belli bir zaman geçmesini beklemek yerine problemlerini konuşarak çözmeye çalışırlar. Sağlıklı ve etkili bir iletişimde kişiler birbirlerini yargılamaz, suçlamaz, kötü sözler sarf etmez tüm dikkatini karşısındaki kişiye verirler. Karşısındaki kişinin sözünü bitirmesini bekler, anlamadığı yeri açıklamasını, örneklendirmesini rica eder. Anlamıyorsa anlamış gibi yapmaz, konuşmayı bölmeye, konuyu farklı zeminlere çıkarmayı tercih etmez. “İyi gün dostu” tabiri işte bu yüzeysel iletişimi seçen kişileri anlatır. Kişiler, karşısındaki insanların, eşlerinin, dostlarının herhangi zor bir durumunda hemen gözden kaybolurlar.
İletişimsizliğin teknolojik boyutu
İlerleyen teknoloji topluma ve insanlığa çeşitli faydalar getirse de ne yazık ki iletişimi olumlu etkileyememiştir. Sosyal iletişimin sıklaşması, toplumda yaygınlık kazanması iletişimi yozlaştırmaktan ve yüzeyselleştirmekten öteye geçememiştir. Birbirini nadiren gören iki arkadaş sosyal medyada anlık ve yüzeysel bilgi paylaşımından öteye geçemediği için bir araya geldiklerinde konuşacak bir şey bulamamaktadırlar. Modern insan telefon, İnternet gibi araçlarla çok uzaktaki insanlarla iletişim kurarken yanı başındaki arkadaşlarıyla
Etkili İletişim Becerileri
• Kendini tanımak
• Kendini açmak ve kendini doğru ifade etmek
• Karşımızdakini etkin ve ilgili dinlemek
• Empati kurabilmek (kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyabilmek)
• Hoşgörülü ve önyargısız olmak
• Eleştirilere karşı açık olmak
• Beden dili, göz kontağı, hitap, ses düzeyi vb. kurabilmek.
İyi Bir Dinleyicinin Özellikleri
Dikkatini karşısındaki kişiye verir.
Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler.
Göz teması kurar.
Son sözü söylemek için çabalamaz.
Dinlerken vereceği cevabı düşünmez.
Yargılamadan, suçlamadan dinler (önyargılı değildir).
Duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışır.
Dinlerken başka bir işle meşgul olmaz.
Konuşmacının sözlerine olduğu kadar sözsüz mesajlarına da dikkat eder.
Konuşmacının duygu ve düşüncelerine anladığını gösteren sözlü ifadelerde bulunur.
İletişimde Yapılan Hatalar
– Emir vermek – Tehdit etmek
– Uyarmak – Konuyu saptırmak
– İsim takmak – Sınamak
– Öğüt vermek – Eleştirmek
– Yargılamak – Nutuk çekmek
– Suçlamak – Alay etmek