1964 doğumlu ve Konya/Çumra nüfusuna kayıtlı. İlk, orta ve lise eğitimini nüfusa kayıtlı olduğu ilçede tamamladı. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. Yüksek lisans ve doktorasını İngiltere’de Milli Eğitim Bakanlığı bursuyla tamamladı. Uluslararası İlişkiler alanında Master derecesini (MA) Reading Üniversitesi’nden, Doktora (PhD) derecesini de Nottingham Üniversitesi’nden aldı. 2002 yılında Doçent oldu. 2008 yılında da Profesör olarak atandı.
1996-2011 yılları arasında görev yaptığı Selçuk Üniversitesi’nde Bölüm Başkanlığı ve Merkez Müdürlüğü ile değişik koordinatörlükler ve kurul üyeliklerinde bulundu. Aynı dönem içerisinde Konya Sanayi Odası’nda danışmanlık yaptı, birçok AB projesi hazırladı ve proje koordinatörlüklerini yürüttü. Ulusal Ajans’ta Bologna Rehberi olarak görev aldı.
Akademik kurumsal yayınlar yanında Liberal Düşünce, the Mediterranean Quarterly, Central Asian Survey ve Perceptions gibi ulusal ve uluslararası dergilerde pek çok bilimsel makale yayınladı. Türkiye-AB İlişkileri (Nobel, 4. Baskı, 2008), Hayaletbilimi ve Hayali Kimlikler (Çizgi, 4. Baskı, 2008), Türkiye’nin Dış Politika Gündemi (Liberte, 2001), Uluslararası Örgütler ve Türkiye (Çizgi, 2006), Balkanlar’da Siyaset (Anadolu Üniversitesi, 2012) gibi kitapların yazarlığı veya editörlüğünü yaptı.
Akademisyenliğin topluma hizmet sorumluluğunun da bilinciyle hareket eden Prof. Dr. Şaban H. Çalış, “Üniversitede Özgürlük” bildirisini hazırladı ve bir grup akademisyenle birlikte konuya ilişkin geniş katılımlı bir imza kampanyası yürüttü. Alanıyla ilgili yazılı ve görsel medyada görüşlerini toplumla paylaştı; ayrıca, güncel konulara ilişkin tartışmalara katıldı ve yorumlarda bulundu. Siyasetten sanata pek çok konuyla sadece teorik değil, pratik olarak da ilgilendi. Vakti Geldi (Çizgi, 2005) isimli bir şiir kitabı yayınlandı.
Yükseköğretim Kurulu’nun pek çok komisyonlarında üyelik yapan Dr. Çalış, Öğretim Üyesi Yetiştirme, Öğrenci ve Öğretim Elemanı Değişim (Mevlana ve Farabi Değişim Programları) ve Engelli Öğrenciler komisyonlarının da yürütücülüğünü yapmaktadır. Başkan Danışman’ı olarak 2008 yılında göreve başladığı Yükseköğretim Kurulu’na 2011 yılında önce Genel Kurul, sonra da Yürütme Kurulu üyesi seçildi ve aynı yıl Başkan Vekili olarak atandı. Halen bu görevleri yürütmeye devam eden ve BFUG da dahil pek çok ulusal ve uluslararası kurum, kuruluş, ve kurullarda da temsilci üye olarak görev yapan Prof. Dr. Şaban H. Çalış, evli ve dört çocuk babasıdır.