Endülüslü tıp alimi İbn-i Zühr kimdir? İbn-i Zühr kimdir kısaca… İbn-i Zühr biyografi. İbn-i Zühr kısaca hayatı… İbn-i Zühr’un eserleri…
İbn-i Zühr, 12. yüzyılda Endülüs’te yetişen tıp alimidir. Abdülmelik bin Ebi’l-Ala Zühr olup, künyesi Ebu Mervan’dır. İbn-i Zühr ismiyle tanınmıştır. 1072 senesinde Endülüs’ün İşbiliyye şehrinde doğdu. Altı nesil boyunca tabiplik yapan bir ailenin çocuğudur.
İbn-i Zühr küçük yaşta ilim öğrenmeye başladı. Fıkıh, edebiyat ve din ilimlerini tahsil etti. Tıp ilmini babasından öğrendi. Kısa zamanda yetişip olgunlaştı. Ortaya koyduğu yeni tedavi usulleri ile tanındı.
O da babası gibi, Endülüs’te Murabıtların, sonra da Muvahhid hükümdarlarının hizmetine girdi. Yazdığı eserler Avrupa’da asırlarca ders kitabı olarak okutuldu ve batıda Avenzoar adıyla tanındı. İbn-i Rüşd ile görüştü. İlim öğrenmek için Kayrevan ve Mısır’a gitti. Dönüşünde doğduğu şehir olan İşbiliyye’ye yerleşti ve 1162 senesinde burada vefat etti.
İlk defa tıp, cerrahi ve eczacılık incelemelerini birbirine bağlayan İbn-i Zuhr, tedavi metotlarında, insan tabiatı ve mizacının yardımına büyük bir önem verdi. Kalp cidarı iltihabının tarifini yaptı. Rasyonel tedavi metotlarını buldu ve bunları geliştirdi. İlk olarak peritonit, sulu ve kuru perikarditi, akciğer hastalıklarından ayıran İbn-i Zühr’dür.
İbn-i Zühr’e göre meslekte asıl rehber deneydir. O sadece geçmişte müşahede edilen hadiselerle ilgili yeni düşünceler değil, ondan önce bahsedilmeyen hadiseler üzerinde de yeni izah tarzları getirdi. İbn-i Zühr, tıp alanında birçok eser yazdı. Bunlardan El-İktisad fi Islah-il-Enfusi vel-Ecsad adlı eseri, bedeni ve ruhi hastalıkların teşhis ve tedavileriyle ilgili olup çok önemlidir.
1121 senesinde tamamladığı bu eser 7 bölümden meydana gelmektedir. Dil, ağız ve ses sağlığı, göz sağlığı ve tedavi usulleri, kulak ve burun hastalıkları ile tedavileri anlatılan eserde ayrıca baş, saç, kaş ve kirpikler üzerinde incelemeler yapılmış, insan yüzünün aldığı renklere göre sıhhat veya hastalıkların teşhis edilebileceği belirtilmiştir.
Göğüs, sırt ve karın bölgesi ile bel, bacaklar ve kalça bölgesi hastalıkları ve tedavileri anlatılmıştır. Son bölümünde, buhran ve başka ruhi hastalıklar ve tedavileri ele alınmış, humma, zatürre ve zatülcenb gibi hastalıklar izah edilmiştir. Eserin yazma nüshası, Paris Bibliothegue Nationale 2959 numarada kayıtlıdır. Diğer bir nüshası ise Madrid Escurial Kütüphanesi 834 numarada mevcut olup, Paris nüshasından daha sağlamdır.
İbn-i Zühr’ün Eserleri:
- Taiyye Kasidesi
- Makâletün fi İlel-il-Külliyye
- Tezkire
- Risâletün fi İllet-il-Baras vel-Behek
- Kitab-üt-Teysir fil-Müdavati vet-Tedbir
- Kitâb-ül-Ağziye
- Kitâb-üz-Ziynet
- Tezkiret-ün fi Emr-id-Deva-il-Müshil ve Keyfiyeti Anzihi