Med-cezir olayını keşfeden astronomi bilgini Ebu Maşer Belhi kimdir? Ebu Maşer Belhi kimdir kısaca… Ebu Maşer Belhi biyografi… Ebu Maşer Belhi kısaca hayatı… Ebu Maşer Belhi’nin eserleri…
Bağdat’ta yetişen büyük astronomi alimi Ebu Maşer Belhi, Med-cezir olayını (gel-git) keşfeden ilk bilgindir. 785 senesinde Belh’te doğduğu kaynaklarda belirtilse de bu tarih kesin değildir. Batı ilim dünyasında Albumasar ismiyle tanınmıştır. 886 yılında Vasıt şehrinde vefat etmiştir.
Ebu Maşer, ilk ilmi çalışmalarını İran Tarihi, Horasan’da konuşulan yerli diller ve Hint kültürü üzerinde yaptı. Hadis ilminde büyük alimler arasında yer aldı. İlim öğrenmek için gittiği Bağdat’ta astronomi ilmine yöneldi.
Ebu Maşer Belhi, büyük alim Battani ile aynı zamanda yaşamıştır. Eserleri Avrupa’da astronomi ve matematik ilimlerinin gelişmesinde derin etkiler bırakmıştır. Kendi adıyla anılan meşhur hesaplama metodu, asırlar boyunca astronomi ilimleri sahasında temel müracaat noktası oldu.
İlk defa Med-Cezir hadisesini keşfeden Ebu Maşer Belhi, bunun mahiyetini ve ay ile olan münasebetini bildirdi. Bu bilgiler sonra Avrupa ilim çevrelerine intikal etti. İlim tarihi araştırmacılarından Philip K. Hitti: “Gel-git olayının prensip ve kanunlarını Avrupa’ya öğreten, bu alandaki teoriyi ilk defa ortaya atan Ebu Maşer Belhi’dir.” demiştir.
Ebu Maşer Belhi, ayrıca enlem derecelerini uzunlukları hakkında da fikirler ileri sürmüştür. Onun gerek med-cezir ile ilgili, gerekse enlem derecelerini hesaplama konusundaki açıklamaları, astronomik coğrafyada Avrupa’ya yol gösterdi.
Ebu Maşer Belhi’nin Eserleri:
- Zic-ül-Kebir
- Zic-ül-Kıranat
- Kitab-ül-Emtar ver-Riyah
- Kib-ül-Medhal ila İlmi Ahkam-in-Nücum