Twitter mecrasının deneyimli kullanıcıları #BREAKING etiketini (Flaş haber) görmeye alıştılar.
Genelde daha birkaç saniye önce olmuş haberlerle ilgili bir cümle oluyor. Fakat büyük bir haber bulduklarında gazeteciler en önce kime haber vermeliler; editörlerine mi yoksa internet’e mi? Muhabirler sosyal medya araçlarına alıştıkça bu soru da dünyanın değişik yerlerindeki haber odalarında tartışılmaya başlanıyor.
Bir grup haber kuruluşları sosyal medyaya tıpkı basılı medyaya ya da internetteki diğer alanlara davrandıkları gibi davranıyorlar. Tweet’lerin editörlerden geçmesini ve ancak öyle dağıtılmasını istiyorlar. Bir ikinci grup ise Twitter’da editörlük çalışması yapmıyor ve muhabirlerinin özgürce flaş haberleri geçmesine izin veriyorlar. İlk grubun en sert üyelerinden biri BBC oldu. Şubat ayında yeni sosyal medya kullanım kuralları geliştiren kurum flaş haberlerin birkaç saniye bekleyebileceğini düşünüyor. "Bizim haberler, program ya da her türlü faaliyetimizdeki altın kural yayımlanacak ne varsa, ister Twitter, ister Facebook ya da başka bir mecrada olsun, yayımlanmadan önce ikinci bir görüşün denetiminden geçmeli." BBC’nin sosyal medya kuralları böyle.
Amerikan Haber Editörleri Derneği (American Society of News Editors) Başkanı Ken Paulson, BBC’nin kurallarının "tüm kariyerlerimiz boyunca uyduğumuz ilkelerin özünü aktardıklarını" düşünüyor. "Yanlış haberler yapan haber kuruluşlarındaki hesap verme sorumluluğunun yokluğu beni çok şaşırttı." diye ekliyor. Paulson, Twitter’ın kısalığının ve ‘anında’ oluşunun basın kuruluşuna doğruluktan taviz verme hakkını vermediğini düşünüyor. Paulson bir haber kuruluşunun doğru habere olan bağlılığının tüm diğer kaygıların ötesinde olması gerektiğine inanıyor.
Medya ve teknoloji blog’u GigaOm.com’ın kıdemli yazarlarından Methew Ingram ise haber kuruluşlarının sosyal medyaya eski standartları uygulanarak konunun özünü ıskaladıklarını düşünüyor. Ingram, "Zaten engellenmiş olduğunuz bir yarışta kendinizi daha da engellemiş oluyorsunuz." diyor. Ingram, bazı başka haber kuruluşlarının farklı bir yaklaşım içerisinde olduklarını da vurguluyor. Bunlardan biri BuzzFeed, internette hızlıca popüler olan resim ve videoların kaynağı olarak biliniyor. Yakın zamanda siyaset haberlerine de başladı. BuzzFeed siyaset muhaberi Rosie Gray "Biz gerçekten Twitter’a ağırlık veren bir grubuz." diye açıklıyor. Sosyal medyanın kendi operasyonlarına temelden dâhil olduğunu vurguluyor. BuzzFeed’in muhabirlerinin kendi kişisel tarzları olsa da Gray sosyal medyadaki yazıların editörün denetiminden geçmesi gerektiğini düşünmüyor. BuzzFeed’in siyaset muhabirleri on binlerce tweet yazıyorlar. Bunların çoğu seçim kampanyalarından geliyor. Editörleri eski blog’cu Ben Smith ise BuzzFeed için aklındaki vizyonun sosyal medya üzerinden örgütlenen bir habercilik olduğunu açıkladı.
Öte yandan Washington Post’ta bir grup editör ve muhabir 1 Eylül’de yürürlüğe giren sosyal medya kurallarını yazdılar. Yazı işleri Müdür Yardımcısı Peter Perl, Post’un temel amacının muhabirlerinin özellikle ‘canlı’ haber gerektiren olaylarda en hızlı biçimde flaş haberleri girmelerini engellemekten kaçınmak olduğunu açıklıyor. Sosyal medyaya geçilecek yazılar en hızlı biçimde editörlerin elinden geçiyorlar. Fakat BBC’nin modelini kullanan haber kuruluşları da sosyal medyayı kullanıyorlar. Pennsylvania’da Pittsburgh Post-Gazette, Twitter ve diğer sosyal medya araçlarını gazetenin haber toplama araçlarına dâhil edebilmek için sosyal medya editörü kadrosunu kurdu. The Post-Gazette eskiden CNN International ve PBS "Newshour"da çalışmış olan Mila Sanina’yı işe aldı. Sanina işe girdikten hemen sonra Twitter’daki maharetleri gösterebildi. Muammer Kaddafi’nin ölümü haberinin ardından bir Pittsburgh sakininin amcasının Bingazi’deki geçiş dönemi hükümetiyle ilişkileri olduğu öğrendi. Sanina, amacının mümkün olduğu kadar çok Post-Gazette muhabirini Twitter’da yazmasını sağlamak olduğunu söylese de, sosyal medyada bir kısım editör denetimine ihtiyaç olduğunu düşünüyor.
Ken Paulson, diğer basın kuruluşlarının Washington Post’un izinden gideceğini düşünüyor. "Bence eğilim daha rahat davranmak yönünde olacak. Ama bunun bir belirleyeni de insanların ne kadar hata yapacağı. Eğer ben bir haber kuruluşunun editörü olsaydım, ben de kurallar koyardım. Ama aynı zamanda muhabirlerimi sosyal medyayı özgür bir biçimde kullanmaya da teşvik ederdim.
" American Journalism Review 16 Mart 2012
Carl Straumsheim*
Zaman