Türkiye’de geliştirilen teknolojilerin desteklenmesi ve ticareştirilmesi amacıyla ACT Teknoloji Transferi Hızlandırıcı Fonu (Accelerating The Commercialization of Technology) kuruldu. ACT’ın destekleyeceği projeler, Boğaziçi Üniversitesi liderliğinde 34 Üniversite’nin yer aldığı bir Üniversite Kurulu tarafından belirlenecek. ACT 2015-2018 yılları içinde 20-25 teknoloji girişimine, 100.000 Euro’dan 2,5 Milyon Euro’ya kadar yatırım yapabilecek.
Avrupa Yatırım Fonu, üniversiteler, araştırma merkezleri ve teknoloji girişimleri tarafından Türkiye’de geliştirilen teknolojilerin desteklenmesi amacıyla “Accelerating The Commercialization of Technology” (ACT) Fonu’nu oluşturdu. Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, ACT’ın destekleyeceği projelerin Boğaziçi Üniversitesi liderliğinde Türkiye’den 34 üniversitenin yer aldığı bir Üniversite Kurulu tarafından belirleneceğini açıkladı.
Boğaziçi Üniversitesi’nde düzenlenen toplantıyla kamuoyuna duyurulan fon desteği hakkında bilgi veren Avrupa Yatırım Bankası Yatırım Fonu Direktörü Jacques Darcy, günümüzde teknoloji transferinin ekonomik anlamda daha profesyonel bir nitelik kazandığına dikkat çekerek fikirlerin ticarileşmesinin artık daha kolay süreçlerle mümkün olabildiğini belirtti. Darcy, bugün Türkiye’nin doğusundaki bir üniversitede görev yapan bir araştırmacının özgün bir fikri olduğu sürece, dünyanın önde gelen üniversitelerinden herhangi biriyle anında iletişime geçebildiğini belirterek bu çerçevede ACT Fonu ile Türkiye’ye yatırım yapmaktan son derece memnun olduklarının altını çizdi.
Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu ise yaptığı açıklamada, girişim başına 100.000 Euro’dan 2,5 Milyon Euro’ya kadar yatırım yapabilecek ACT Fonu’nun çalışma koşullarını şöyle anlattı:
“Üniversiteler, araştırma merkezleri ve teknoloji girişimleri tarafından Türkiye’de geliştirilen teknolojilerin ticarileştirilmesi amacıyla temmuz ayında kurulan ve 25 Milyon Euro tutarında bir büyüklüğe sahip olan ACT, 2015-2018 yılları arasında yaklaşık 35 teknoloji projesine yatırım yapmayı planlıyor. Boğaziçi Üniversitesi, ACT’ın Üniversite Kurulu’na başkanlık yaparken, proje sunacak 34 üniversitenin mensuplarına iş fikrinin oluşması esnasında danışmanlık vermek, kuluçka merkezinden faydalanılmasının sağlanması ve kuluçka eğitimleri gibi konularda destek verecek.”
Barbaroğlu’nun yaptığı açıklamaya göre, ACT, yeni geliştirilen ve pazarda hızlı büyüme potansiyeli gösteren teknolojileri erken aşamada destekleyerek, teknoloji transferi pazarının hareketlenmesini hedefliyor. Bu teknolojiler ülkedeki yüksek katma değerli üretimi ve ihracatı arttırarak ekonomik gelişime önemli katkı sağlayacak. Ayrıca küresel pazarlara Türkiye’den rekabetçi teknolojiler, ürünler ve hizmetler sunulacak. Bu sayede ACT Fonu, Türkiye’de uzun yıllardır önemli bir eksiklik olan teknoloji ticarileştirme mekanizması özelliğinde olacak. ACT Fonu tüm bilimsel ve teknolojik alanlara açık olmakla birlikte; bilgi ve iletişim teknolojileri, nesnelerin interneti, giyilebilir teknolojiler, ileri malzemeler, yenilenebilir enerji, yaşam bilimleri, biyo-teknoloji, biyo-medikal, otonom sistemler, robotik ve mekatronik gibi yüksek katma değer yaratacak teknoloji alanlarına özel öncelik veriyor.
İlk Etapta Dört Projeye Yatırım Yapılacak
ACT ile Türkiye’de girişimcilik ekosistemine katkı yapılması ve Türkiye’nin yüksek teknoloji ihracatının artırılması amaçlanıyor. ACT Fonu’nun temel amacı, yeni teknoloji üretecek girişimleri çok daha büyük ölçekteki küresel fonlara ve yatırım şirketlerine taşıyacak mekanizmanın oluşturulması. Bunun için de yüksek ticarileştirme potansiyeline sahip girişimler erken aşamada tespit edilecek, değerlendirilecek ve ihtiyaç duyulan yatırım sağlanarak girişimleri küresel seviyeye çıkaracak faaliyetler hayata geçirilecek. Bu sayede ülkemizde TÜBİTAK, Kalkınma Bakanlığı, KOSGEB ve AB Çerçeve Programları gibi başlıca Ar-Ge destekleri ile oluşturulan teknoloji fikirlerinin iş modeline, ürünlere ve hizmetlere dönüşmesi için ACT Fonu aracı olacak. KOBİ’lere ve girişimcilere en uygun yaklaşımlar uygulanarak, teknoloji ekosistemine dâhil edilecek.
ACT girişimleri ve patentleri değerlendirirken şu kriterleri dikkate alıyor:
Küresel ölçekte yeni teknoloji olması, daha önce var olan bir teknolojinin tekrarı olmaması
Fikri mülkiyetin korunabilir olması
Ürünün pazar potansiyelinin olması ve rakiplerine göre üstün değerler sunması
Bu doğrultuda Haziran 2015’ten bu yana 70 teknoloji girişimi ve patentini inceleyen ACT Yönetimi, ilk etapta dört projeye yatırım yapma kararı aldı. Yapılacak ileri teknoloji yatırımlarının en az üçte birinin Ankara’nın doğusuna yapılması hedefleniyor. Yatırım planlanan iller arasında Kayseri, Gaziantep, Trabzon, Elazığ gibi iller bulunuyor. Girişimler, ACT Fonu tarafından yapılan yatırımları özellikle; profesyonel takım kurma, ürün geliştirme, küresel pazarlara erişim, idari ve mali yönetim gibi alanlarda kullanabilecek.