Beste Önkol’un haberi
Devrim Arabaları filminden etkilenerek ‘Çelebi Türk’ adını verdiği taşıma sistemiyle girişimcilik ödülü kazanan Elazığlı Hikmet Koşar’ın projesi, ilk olarak Türkay adı verilen tekerlekli sandalyede uygulanacak.
Elazığlı makine teknikeri Hikmet Koşar, ‘Çelebi Türk taşıma sistemi’ ile NTV’de yayımlanan ‘Bir fikrim mi var?’ girişimcilik yarışmasında birinci oldu. 25 yıldır sanayi için makine üreten ve 10 yıldır Elazığ vergi listesinde ilk 100’de bulunan Koşar’ın geliştirdiği sistem, her türlü taşıta uygulanıyor, güç ve yakıt sarfiyatı sağlıyor.
Koşar, yarışmayı prototip bir otomobille kazansa da sistemin ilk olarak tekerlekli sandalye üzerinden piyasaya sürülmesini planlıyor. 4 yıldır bu proje üzerinde çalıştığını anlatan Koşar, “Engellilere öğretmenlik yapan arkadaşım Hüseyin Doğan, bu fikri anlattı. Bunu uygulayabileceğimi söyledim. ‘Sen benden daha delisin’ dedi, ama onun fikrine inandım. Çalışmalara başladım” dedi.
Koşar sistemin çalışma şeklini şöyle anlattı: “Bu sistem insan, petrol, güneş, enerji sistemlerinin hareket alanına uygulanması. Aslında yer yüzünde var olan bir sistem. Bir yerden diğerine giderken yerçekiminden kaynaklı olarak potansiyel enerjiyi hareket enerjisine çevirmek gerekiyor. Tabi yerçekiminin karşısında yer alındığı için ekstra enerji ve güç gerekiyor. Biz tekerlek üzerine yerleştirdiğimiz kola bir açı verdik. Ağırlık merkezi değiştirildiği için tekerler o yönde hareket ediyor. Böylece yerçekimini karşımıza değil yanımıza alıp ona direnmediğimiz içinde enerji ve güçten tasarruf ediyoruz. Normalde 10 birimlik bir enerji harcanaksa bu sistemle 1 harcanıyor.”
95 km hız yapıyor
Sistemi taşıta uygulayarak kazandıkları bu sistemin ATV, golf arabası gibi her türlü sistemde akü başta olmak üzere her tür enerji tipiyle kolayca uygulanabileceğini anlattı. Prototipin 3.5 saniyede 95 kilometre hıza çıktığını anlatan Koşar, “Finalde sunduğumuz model 100’ün üzerinde sürat yapabiliyor” dedi.
Çelebi Türk’ün çalışma şeklini sanayicilere anlatamamaktan şikayetçi olan Koşar, “Zamana ve farklı görüşe karşımücadele eden Devrim Arabaları filmi beni derinden etkiledi. Özellikle Necip karakterinin söylediği ‘Türkiye’de hiçbir başarı cezasız kalmaz’ repliğini kendi yaşadıklarımla özdeşleştirdim. Tek istediğim bu projeye destek olunması. İster Türk ister yabancı olsun. Sistem sonuçta insanların yararına. Şimdi isteğim bir şey var. O da Devrim’i üreten mühendislerden adaşım Hikmet Bey’le tanışmak” dedi.
İnandığı şeyler üzerinde çalışırken pes etmediğini anlatan Koşar, “Bu yarışmayı görünce internetten başvurdum. Prototiple elemeleri geçtim. Sonra 3 bin kişinin arasından 80’e kaldım. Ali Sabancı prototipe benimle beraber bindi. Gördüğünde ‘bu iş olmuş’ dedi” diye konuştu.
Uzmanlardan destek
NTV için prototip aracı inceleyen Ford Otosan Ürün Geliştirme Müdürü Barış Şenyener, “İlginç bir mekanizma kurulmuş. Güzel bir denge yakalanmış. Bu haliyle kendi içinde başarılı. Hedeflerin ölçülmesi lazım. Ufak araçlar için daha anlamlı olabilir” dedi.
İTÜ Makina Fakültesi’nden Prof. Murat Ereke ise, “Orijinallik tekerlek askı sisteminde. Bir kriko gibi çalışıyor” yorumunda bulundu. Ereke İTÜ olarak kendilerinden projelendirme konusunda destek istenirse geri çevirmeyeceklerini de söyledi.
Türkay’lar özgür olsun diye…
Yarışma kurallarına göre, sistemin seri üretime uygun olması gerekiyor. Bu nedenle 10 günde engelliler için akülü sandalye yaptığını ifade eden Koşar şöyle konuştu: “Engelli bir kardeşim var. Bir engelliyle yaşamak sizin hayata bakış açılarınızı değiştiriyor. Hem onu hem de onunla yaşayanları düşünüyorsunuz. Türkiye’de en ucuz akülü sandalye 2.700 TL. Ben bin TL’ye mal ettim. Amacım büyük kârlar değil, engellilerin yaşamını kolaylaştırmak.”
Türkay adlı engelli sandalyesinin isminin Elazığ’daki engelli bir kızın ismi olduğunu ifade eden Koşar, “Bu yıl ortak bulabilirsem seri üretime geçeceğim. Bulamazsam kendim Elazığ’da üretim bandı kurarak yılda 500 adet üretim yapacağım” diye konuştu.
Normal akülü sandalyelerin 3-4 saat dayanabildiğini anlatan Koşar, “Türkay 14 saat çalışıyor. Aküsü bittiğinde el yardımıyla da kolayca hareket ettirilebiliyor. Engelliler evlerinden uzaklaşarak, dar alanlara bağımlı kalmadan gezebiliyor.. Ayrıca piyasadaki sandalyeler 12 derece eğimi tırmanabilirken, Türkay 30 derecelik eğimi tırmanabiliyor. Manevra ve hareket kabiliyetinden dolayı arkasına eklenecek seleyle iki kişi de gidebilecek” dedi.
Milliyet