Avrupa’nın en büyük uzay araştırma merkezi EADS Astrium, 2 yıl sürmesi planlanan Mars yolculuğunda astronotların uzay mekiğinde özel oluşturulan sera ortamında yiyeceklerini üretebilmeleri için proje yürütüyor.
Dünyanın üçüncü, Avrupa’nın en büyük uzay araştırma merkezi EADS Astrium, Türk Hava Yolları’nın (THY), Almanya’da 10. uçuş noktası Bremen’e seferlere başlaması dolayısıyla kenti ziyaret eden Türk gazetecilere kapılarını açtı.
Almanya’nın yanı sıra Fransa, İngiltere, İspanya ve Hollanda’da üretim ve araştırma tesisleri bulunan EADS Astrium’un proje müdürü Max Lange, gazetecilere tesisi gezdirdi, çalışmaları hakkında bilgi verdi ve soruları cevapladı.
Astrim’un 5 ülkede 18 bin çalışanı bulunduğunu belirten Lange, Bremen’de füzelerin fırlatma parçalarının üretildiğini, Avrupa’nın tüm uzay mekiklerinin akaryakıt tanklarının yapıldığını anlattı.
Bir uzay mekiğinin en az 80 bin parçadan oluştuğunu ifade eden Lange, Rusya’da daha çok deneme amaçlı, NASA’da astronotlarla çalışma yapıldığını, kendilerinin ise bilinçli üretim yaptığını söyledi.
Şirketin toplam cirosunun 5 milyar avro olduğunu bildiren Lange, TÜRKSAT’ın 700 litre yakıt alan akaryakıt tanklarının da Astrium’da üretildiğini kaydetti.
Lange, değişik ülkelerde üretilen parçaların fırlatma işleminin de yapıldığı Güney Amerika’daki Fransız Guyanası’nda birleştirildiğini belirtti.
Max Lange, her ülkeden sipariş aldıklarını vurgulayarak, ”Bir şahıs da gelip roket, uzay mekiği siparişi verebilir. Bir uzay mekiğinin fiyatı 24 milyon avrodan başlıyor” dedi.
Sarkozy’den torpilin varsa…
Astrium’da meslek lisesini bitirenlerin çırak olarak çalışmaya başladığını ve işi öğrendikçe yükseldiğini anlatan Lange, ”Ama Sarkozy ile bağlantınız olursa direkt üst düzey yönetici olarak da atanabilirsiniz” diye espri yaptı.
Bir gazetecinin ”Uzayın çöplüğe döndüğünden söz ediliyor. Bu konuda bir çalışma var mı?” sorusu üzerine Lange, uzayda çöp üretmemeye çalıştıklarını söyledi. Lange, ”Eskiden uzayda kullanılmayan mekikler patlatılıyordu ve bundan dolayı çok çöplük oluştu. Şimdi kullanılmayan araçları dünyaya getiriyoruz ve bunlar yolda atmosferden dolayı eriyor. Böylece çöp oluşmuyor” diye konuştu.
Uzayda yaşam
Gazetecilere birebir boyutlarda üretilen bir uzay mekiğini de gezdiren Max Lange, uzayda yaşam hakkında şu bilgileri verdi:
”Uzayda yer çekimi olmadığı için astronotlar ayakta uyuyor. Ayaklarını bantlarla yere bağlıyorlar ve öyle uyuyorlar. Günde 2 saat kaslarının kuvvetli kalması ve kalplerinin zarar görmemesi için spor yapıyorlar. Mekikte sıcak su ve duş var ama duş alma imkanı yok, astronotlar bezle silinerek temizleniyor. Uzayda tat alma duygusu azalıyor, bundan dolayı yemekleri çok acı yapılıyor. Astronotların en çok sevdiği şey ise karides. Astronotlar, uzayda en fazla 6 ay kalıyorlar. Bir araçta aynı anda 6 kişi bulunuyor. Aracın sıcaklığı 23-24 derece. Astronotlar, genelde hafif giyiniyorlar. Kıyafetleri uzun süre kullandıkları için terlemek istemiyorlar. Bir kıyafeti en az 3 hafta kullanmak zorundalar, genelde tişört ve şortla dolaşıyorlar.”
Lange, astronotların araçtaki tüm parçaları kullanabilmeleri için 4 senelik bir eğitimden geçtiğini anlattı.
Uzay mekiğinde özel oluşturulan seralara ilişkin de Lange, ”Mars’a astronotlarla uzay uçuşları için çalışmalara odaklandık. Mars’a gidiş 2 sene sürüyor. Bu süre içinde astronotların yiyeceklerini yetiştirebilmeleri için uzay araçlarında sebze üretme denemeleri yapıyoruz. Bitkilerin büyümesinde ışıklandırma çok önemli. İyi sonuçlar almaya başladık, başarılı olursak astronotlar domates, biber gibi sebzeleri yol boyunca üretebilecek” diye konuştu.
Türk gazeteciler daha sonra uzaya gidip gelen ve eğitim amaçlı kullanılması için NASA’dan kiralanan uzay mekiğini de gezdi.
AA