Türk genetik bilimci, dünyada az sayıda ülkenin ürettiği ve kalıtsal meme kanseri riskini tespit eden test kitini yerli imkanlarla geliştirdi.
Çalıştığı üniversitede 15 yıl boyunca 100 bine yakın genetik test yapan Ege Üniversitesi (EÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Onay, meme kanserinin kadınlarda en sık gözlenen kanser türü olduğunu söyledi.
Kadınlarda meme kanserinin yüzde 10’unun kalıtsal nedenlerden kaynaklandığını vurgulayan Doç. Dr. Onay, ailesel riski olanlarda kanser ortaya çıkmadan genetik test yapıldığını anlattı.
Genetik tanı testinin, ABD ve az sayıdaki Avrupa ülkelerinde üretildiğini aktaran Onay, ‘Türkiye’de ilk defa BRCA1 ve BRCA2 genlerine yeni nesil dizi analiz sisteminde bakan bir tanı kiti yani test geliştirdik. Bu kit sayesinde hem çok ve çok ucuz bir şekilde, hem de yerli imkanlar kullanılarak ailesel meme kanserine yatkınlık tanısını koyabiliyoruz.’ ifadelerini kullandı.
Doç. Dr. Onay, meme kanseri olan kadınlarda tedavinin planlanması açısından bu testin hayati önem taşıdığına işaret etti.
Henüz kanser geliştirmemiş ama mutasyon taşıyan olgularda erken dönemde taramaya başlanmasının gerekli olduğunu anlatan Onay, ‘Bu test sayesinde bireyleri kansere yakalanmadan tespit edip bu hastalıktan ölümleri engelleyebiliyorsunuz.’ dedi.
‘Angelina Jolie farkındalık yarattı’
Doç. Dr. Onay, Hollywood yıldızı Angelina Jolie’nin meme kanseri fakındalığında önemli bir rol üstlendiğini aktararak, Jolie’nin bu test sonucunda, yüksek risk belirlenmesi üzerine iki memesini de aldırdığını hatırlattı.
Jolie’nin, dünyada bu konuda bir farkındalık yarattığını belirten Doç. Dr. Onay, ailesel riski olanların ünlü yıldızın örneğinden sonra genetik test yaptırmaya başladığına dikkati çekti.
Gende mutasyon görülürse
Genetik test sonucu kalıtsal meme kanseri riski tespit edilmesi halinde büyük bir ekibin süreci yönettiğini anlatan Onay, medikal onkologlar, radyasyon onkologları, nükleer tıpçılar, radyologlar ve tıbbi genetikçilerin dahil olduğu bir konseyde olguların nasıl değerlendirileceği yolunda bir karar alındığını, bireyin de inisiyatifi doğrultusunda profilaktik (önleyici) cerrahi önlemler alınabildiğini ifade etti.
Yurt dışından ilgi gördü
Testin kullanılabilir aşamada olduğunu kaydeden Onay, 2-3 ay içerisinde Türkiye’de 3-4 hastanede hizmete alınacağını belirtti.
Doç. Dr. Onay, testlerin yurt dışında da ilgi gördüğünü vurgulayarak, ‘Talep sadece Türkiye’den değil, çevre ülkelerden de oldukça yüksek. İran, Bulgaristan ve Dubai ile bu kitlerin satışı ile ilgili görüşmelerimiz devam ediyor çünkü dünyada çok az sayıda bu testi yapabilen genetik tanı kiti var.’ şeklinde konuştu.