Pazartesi günü yayınlanan, hala varlığını sürdüren en eski bilim akademisi sayılan Royal Society’nin raporu, dünya bilimsel yayın ve üretim haritasının ciddi şekilde değişim gösteriğini burada belirgin bir yön değişimi yaşanacağını söylüyor.
Çin 2013’te bilimsel yayıncılıkta zirvede, Türkiye ve İran da giderek etkinleşiyor.
Çin’in bilimsel yayında şu an İngiltere’nin önüne geçerek ikinci sıraya yerleştiğine ve yakında da ABD’yi geçeceğine değiniliyor.Rapor’da dünyadaki yükselen ekonomilerin bilim sahasının alışıldık süpergüçlerine karşı giderek ciddi birer rakip olmaya başladığı vurgulanıyor. Çin, Brezilya ve Güney Kore dışında Türkiye, İran ve Tunus’u kapsayan geçmişi güçlü bir bilimsel tabandan yoksun ülkelerde yükselen bilimsel beceriye işaret ediliyor.
Guardian’a göre, Royal Society’nin küresel bilimsel eğilimler analizi, Çin’in çok değil iki yıl sonra yani 2013’te bilimsel makale yayınında bu alanda dünyanın en büyüğü ABD’yi geçebileceği öngörüsünde bulunuyor.
İran dünyada bilimsel yayın sayısı en hızlı büyüyen ülke, Türkiye’de ise araştırma geliştirme altı kat, bilim insanı sayısı ise yüzde 43 arttı.
Bunun yanında bilimsel topluluğun yeni üyeleri var. "Tunus 1999’da GSMH’da bilime hiç bütçe ayırmaz iken şu an GSMH’nın yüzde 0.7’sini kaplıyor"… "Türkiye diğer bir örnek. İran dünyada yayın sayısı en hızla büyüyen ülke, bilimsel alanda büyüme konusunda gerçekten ciddiler."deniliyor raporda.
Royal Society, Türkiye’nin araştırma geliştirme harcamaları 1995- 2007 yılları arası altı kat, ülkedeki bilim insanı sayısının ise yüzde 43 arttığını vurguluyor. Rapor’a göre, 1996’ya kıyasla 2008’de Türk bilim insanları dört kat fazla makale yayınlandı.
Rapor’a göre, İran’da yayınlanan makale sayısı 1996’da 736 iken 2008’de 13.238’e ulaştı ve İran hükümeti 2030’a gelindiğinde milli gelir içinde araştırma geliştirmeye ayrılan payı yüzde 4’e çıkarma kararlılığında. Bu pay 2006’da sadece yüzde 0.59 imiş.
Çin İngiltere’yi geçerek ikinci sıraya yerleşti
Royal Society Çin’in şu anda dünyada ingilizce yayınlanan bilimsel araştırma makalelerinde aldığı pay açısından ikinci sıraya yerleştiğini, İngiltere’nin üçüncü sıraya gerilediğini ve onu Almanya,Japonya,Fransa ve Kanada’nın izlediğini söylüyor.
Güney Doğu Asya, Ortadoğu, Kuzey Afrika geliyor..
Royal Society araştırmalarının başında bulunan ve Oxford Üniversitesi enerji çalışmaları direktörü Llewellyn Smith "Bilimsel dünya değişiyor, yeni oyuncular hızla sahne alıyor. Bilimsel yayıncılıkta Çin’i yükselişi dışında, Güney Doğu Asya, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve diğer ülkelerde de artış gözlemliyoruz." diyor.
Royal Society 2002-2007 yılları arasında araştırma geliştirmeye ayrılan payın dünya toplamında 790 milyar dolardan 1.145 trilyon dolara, araştırmacı sayısı ise 5.7 milyondan 7.1 milyona çıkmış olduğu tespitinde bulunuyor.
Gelişmekte olan ülkelerde araştırma geliştirmeye ayrılan payda ciddi artış
Smith gelişmekte olan ülkelerde araştırma geliştirmeye ayrılan payın yüzde 100 artış gösterdiğini (küresel ölçekte bu yüzde 45) ve bilimsel yayınlarında yaklaşık yüzde 25 arttığını söylüyor.
Farklı ülkelerdeki bilimsel yayın üretimini karşılaştırırken, Rolay Society iki zaman aralığını( 1993-2003, ve 2004-2008) ve abstrakt’ı İngilizce olan araştırma makalelerini ele almış.
Her iki zaman aralığında da ABD’nin dünya bilimindeki üstünlüğü devam etmiş, fakat yayın açısından aldığı pay yüzde 26’dan yüzde 21’e düşerken, Çin’in payı yüzde 4.4’ten yüzde 10.2’ye çıkmış. İnglitere’nin ise 7.1’den 6.5’e düşmüş.
Royal Society’nin 2011 yılı ötesine dair projeksiyona göre, küresel ölçekte bilimsel manzara ciddi şekilde değişecek.
Çin’i Brezilya, Hindistan ve Güney Kore takip ediyor
Çin’in etkileyici büyümesini Brezilya, Hindistan ve Güney Kore takip ediyor. On yıl sonra bunların Fransa’yı ve Japonya’yı geçeceği öngörülüyor bilimsel makale yayıncılığı açısından.
Royal Society bir araştırmanın kalitesini ölçmek için kıstas olarak diğer bilim insanlarınca bir araştırma makalelerinin kaç kere alıntılandığını esas aldı.
Bu bakımdan ABD yine iki zaman aralığında liderliğini sürdürmüş. İlkinde yüzde 36 ve ikincisinde yüzde 30’luk pay alarak. İngiltere ardından geliyor; yüzde 9 ve yüzde 8. Çin ise yüzde 4’lük bir payda kalıyor.
Çin nanoteknolojide liderliği alabilir
Çin’de bilimsel makalede artış en fazla mühendislik konuları iken, Brezilya da biyoloji ve tarım. Araştırma bazında yükselişe bakıldığında Smith Çin’in nanoteknoloji konusunda dünyaya liderlik edebilecek duruma gelebileceğini söylüyor.
Habertürk