Araştırma, doğrudan yapılarak öğrenilecek bir faaliyettir. Bilimsel araştırma, aynı zamanda bir öğrenme ve kendini geliştirme faaliyetidir. Araştırma, her şeyden önce insana düzenli çalışma ve sistemli düşünme alışkanlığı kazandırır. Uygulamada görülen bazı farklılıklara karşın, her araştırmada belirli aşamalar, yöntemler ve süreçler vardır.
Araştırma sürecindeki aşamalar şöyle sıralanabilir:
1- Konu Seçme : Yeterince kaynak incelenmeli, bu kaynakların bibliyografyaları gözden geçirilmelidir. Konu seçiminde göz önünde bulundurulması gereken noktalar şunlardır:
a- İlgi (Araştırmacı, çalışmayı düşündüğü konuya karşı ilgi duymalıdır.)
b- Orijinallik (Araştırma, yalnızca bilinenleri tekrarlamamalı, bir yenilik getirmeli veya bir görüşü kanıtlamalıdır.)
c- Önem (Konu araştırmaya değecek önemde olmalıdır. Subjektif bir kavram olmakla birlikte, genellikle, sentez yapan, tartışmalı bir görüşü çözüme bağlayan, bilgilerimizi geliştiren, kişi veya toplum refahını yükseltmeye yönelik araştırmalar önemli sayılır.)
d- Bilimsel Yeterlilik (Araştırmacının eğitim ve öğretim durumuyla bilimsel kapasitesi seçilen konuyu incelemeye uygun olmalıdır.)
e- Birincil ve İkincil Kaynaklar (orijinal kaynaklara ulaşma ve kütüphane taraması.)
f- Kaynak Yeterliliği (Araştırmanın yürütülebilmesi, güvenilir ve yeterli sayıda kaynak bulunmasına bağlıdır.)
g- Zaman (Araştırma, belirli bir zaman sürecinde bitirilmelidir.)
2- Konuyu Sınırlandırma : konunun daha dar bir kapsamda, belirli bir yönüyle incelenmesi anlaşılır. Konu ne kadar daraltılırsa, onu o ölçüde derinlemesine inceleme olanağı elde edilmiş olur. Ancak, konunun içinden çıkılmayacak kadar geniş olması kadar, araştırmayı anlamsız kılacak kadar da dar kapsamlı tutulmaması gerekir.
3- Hipotez Kurma : Çalışmanın başlangıcında oluşturulan hipotez, nihai bir görüş olmayıp, araştırılan soruna karşı getirilen geçici bir çözümlemedir. Hipotez doğruluğu sınanmamış, düz ya da soru cümlesi şeklinde ifade edilen bir önermedir. Hipotez, araştırmaya belli bir bakış açışı kazandırır ve araştırmanın yönünü belirler. Örneğin: Genel Konu “Sanayileşme” olsun.
GENEL KONU: SANAYİLEŞME
Konunun Sınırlandırılması Hipotez: Düz cümle ve soru cümlesi
Sanayileşme stratejileri
-Kalkınma çabaları modern sanayileşme stratejisine uygun olarak yürütülmelidir.
-Hızlı sanayileşme için nasıl strateji izlenmelidir?
Sanayileşme ve sosyal değişim
-Sanayileşme geleneksel kültürel değerleri hızla değiştirir.
-Hızla sanayileşen bir ülkede geleneksel kültürel değerler nasıl korunabilir?
Sanayileşme ve Sermaye Piyasaları
-Sermaye piyasasının geliştirilmesi sanayileşme için zorunludur.
-Sermaye piyasası geliştirilmeden hızlı sanayileşme sağlanabilir mi?
Sanayileşme ve Dış Ödemeler Dengesi
-Dış açık vermeden sanayileşme hızı yükseltilebilir.
-Dış dengeyi bozmadan sanayileşme hızı nasıl yükseltilebilir?
Sanayileşme politikaları ve istihdam
-Sanayileşmede işsizliğin azaltılması ana hedeflerden birisi olmalıdır.
-İstihdamı artırıcı bir sanayileşme politikası nasıl düzenlenir?
Sanayileşmede Çevre Sorunları
-Sanayileşmede doğal çevre korunmalıdır.
-Çevreyi koruyucu”bir sanayileşme nasıl olmalıdır?
Sanayileşme ve Teknolojik Gelişme
-Kalkınma hızını belirleyen ana faktör sanayideki teknolojik gelişmedir.
-Sanayi kesiminde teknolojik gelişme hızı yükseltilmeden ülke kalkınabilir mi?
İçe Dönük Sanayileşme
-Hızlı kalkınma için içe dönük sanayileşme stratejileri terk edilmelidir.
-İçe dönük stratejilerle sanayileşme hızı yükseltilebilir mi?
Kalkınmada Sanayinin Önceliği
-Kalkınma için yatırım önceliği sanayi kesimine verilmelidir.
-Kalkınma için yatırım önceliği sanayi kesimine mi verilmelidir?
Dışa Açık Sanayileşme
-Az gelişmiş ülkeler kalkınmalarını dışa açık sanayileşme stratejisi ile gerçekleştirebilirler.
-Dışa açık stratejiler izlenmeden sanayileşme gerçekleştirilebilir mi?
4- Araştırmanın Metodunu Belirleme : Araştırmada, konunun özelliklerine ve araştırmacının ilgisine göre kütüphane araştırması, anket, gözlem, mülâkat, istatistik bilgiler, deney gibi yöntemlerden biri veya birkaçı kullanılabilir. Araştırmacı, uygulayacağı yöntemi baştan belirlemeli ve bunu araştırma metninde okuyucuya açıkça belirtmelidir.
5- Taslak (Geçici) Plan Hazırlama : İlk okumalardan elde edilen bilgiler ve oluşturulan hipotez geçici planın hazırlanmasını kolaylaştırır. Taslak plan, konuyla ilgili bilgi, fikir ve görüşleri hipotez cümlesi etrafında bir düzene sokmaya ve geliştirmeye yardımcı olur. Araştırmanın başında sahip olunan bilgiler sınırlı olduğundan, yeni kaynaklar okunup araştırma derinleştirildikçe taslak plan da buna bağlı olarak değiştirilir. Taslak planda, bir üst başlığı alt başlıklarına ayırmak için onun en az iki alt başlığı bulunmalıdır.
6- Geçici Bibliyografya (Kaynakça) Oluşturma: Konunun belirlenmesinden sonra yapılan kaynak araştırmasında elde edilen kaynaklarla bibliyografya oluşturulur. Yeni kaynaklar elde edildikçe geçici bibliyografyada geliştirilir. Temel olarak kaynaklar; kütüphane katalogları, makale indeksleri ve bibliyografyalardır.
7- Okuma ve Not Alma : Seçici bir gözle okunan kaynakları not alma, bilgileri özetleme (kendi ifademizle ve kısaltılmış olarak) ve/veya aktarma (kısaltma yapılmadan kendi kelimelerimizle ifade edilerek-değiştirerek aktarma- veya gerek kelime gerek noktalama işaretleri yönünden ana metindekinin aynısı alınarak-aynen aktarma-) biçiminde yapılabilir. Not almak için, not alma kartları, not defteri, fotokopi ve bilgisayardan yararlanılabilir.
8- Yazma : Araştırmacı, aldığı notları, topladığı bilgileri analiz ettikten ve bunlara kendi düşüncelerini katarak belli bir sonucu ulaştıktan sonra, ilk taslağı yazmaya başlar (grafik, tablo ve metin aktarmalarıyla uğraşılmaz. Ayrıca, metnin yazılmasına giriş ile başlamak doğru olmaz. Bir araştırmada giriş ve sonuç bölümleri en son yazılmalıdır). Taslak metnin, dil ve üslup (açıklık-sadelik-akıcılık) açısından birkaç kez düzeltilmesi ve geliştirilmesi ile araştırma son şeklini alır.
kisi.deu.edu.tr