Hürriyet’ten Gülseven Özkan’ın haberine göre; anne duyarlı ve çocuğunu birey olarak saydığını gösteren davranışlar sergilediğinde, ergenin psikolojisi ve gelişimi iyi oluyor. Okula gitme isteği artıyor, zor matematik problemleriyle uğraşmaktan kaçınmıyor. Daha az bıkkınlık ve sıkılma belirtisi gösteriyor.
TED Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Melike Sayıl, Bilkent Üniversitesi’nden araştırmacı Yrd. Doç. Dr. Aikaterini Michou ve Hacettepe Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Athanasios Mouratidis’in üç yıl sürmesi öngörülen, TÜBİTAK destekli “Farklı Kaynaklar, Farklı Yörüngeler Üniversiteye Giriş Başarısında Ergene, Aileye ve Sınıf Ortamına Ait Özelliklerin Boylamsal Olarak İncelenmesi” projesinin ilk yıl araştırmasında, ortaya ilginç veriler çıktı.
Ergenlerin uyum sorunuyla anne davranışı arasındaki ilişkiyi araştıran akademisyenler, ailelerin bu konuda büyük payı olduğu sonucuna vardı. Araştırmacılar, “Anne-baba ergeni tükenmiş, sıkılmış ve okula karşı ilgisiz görüyorsa önce kendisine şunu sormalı: Çocuğumun temel psikolojik ihtiyaçlarını ne ölçüde karşılayabiliyorum?” diyor. Velilere, kurallarında ve yaptırımlarında açık, dürüst ve tutarlı olmalarını, geribildirim vermelerini önererek, şunları söylüyorlar:
OKULA GİTME İSTEĞİ ARTIYOR
“Anneler belli davranışları tutarlı gösterdiğinde ergen duygu, düşünce ve davranışlarıyla ilgili söyleyecek sözü olduğunu biliyor. Başarmak istedikleriyle ilgili kendini daha yetkin hissediyor, kabul gördüğünü ve sayıldığını anlıyor. Psikolojik ihtiyaçları karşılanıyor. Günlük aktiviteleri için gereken canlılığı ediniyor. Böylece daha fazla olumlu duyguda oluyor, daha az bıkkınlık ve sıkılma belirtisi gösteriyor. Okula gitme isteği ve uyumu artıyor. Anne baskıcı olursa temel ihtiyaçlarını engellemiş oluyor. Ergen kendini daha stresli hissediyor, yaşam doyumu düşüyor. Okulla ilgili yapması gerekenleri erteliyor, üşenme eğilimi gösteriyor, matematikte zor olanla uğraşmaktan kaçınıyor.”
NE YAPMALI?
Araştırmada, ergenlerin psikolojik ihtiyacını desteklemek için annelerin yapabileceğine yönelik şu sonuçlara ulaşıldı:
Görüşlerini dayatmak yerine onun bakış açısını anlamaya çalışmalı.
Olumsuz duygularını görmezden gelmemeli.
İhtiyaç duyunca ona yardım ve destek vermeye fiziksel ve psikolojik olarak hazır olmalı.
Sadece okulda başarılı olunca daha fazla ilgi göstermekten ve ödüllendirmekten sakınmalı.
Sınavda başarısız olursa her zamankinden daha az sevecen ve destekleyici olmamalı.
Eskiden birlikte yaptıkları şeyleri artık istemediğinde veya arkadaşlarıyla paylaşmak istediğinde onu suçlu hissettirmemeli.