Tedavüle çıktığı 1927 yılında 1000 tane Cumhuriyet altınına karşılık gelen İngiltere basımı 1000 lira, en nadir ve değerli Türk banknotu olma özelliğini yıllar geçmesine rağmen koruyor.
Tedavülden çekildiğinde 23 tanesi Merkez Bankasına dönmeyen Osmanlıca yazılı banknotlardan biri, 250 bin liradan müzayedeye çıkarıldı. Antik AŞ tarafından 5 Aralık Pazar günü Swissotel’de düzenlenecek müzayedede değerli birçok tablo ve eşyanın yanında, en nadir ve değerli Türk parası olan 1. Emisyon 1000 lira da (1927-İngiltere basımı) satılacak.
Ön yüzünde Atatürk portresi, arka yüzünde ise Sakarya Demiryolu Hattı bulunan ve harf devriminde önce basıldığı için Osmanlıca olan banknot, tedavülde olduğu dönemde bin tane Cumhuriyet altınına karşılık gelmesiyle de dikkati çekiyor.
MERKEZ BANKASINI TEK EKSİK PARÇASI
Araştırmacı-Yazar Necati Doğan, paranın dönemin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda imzasıyla 15 bin 374 adet basıldığını belirterek, tedavülden çekildiğinde 23 tanesi Merkez Bankasına dönmeyen paralardan 7 tanesinin günümüzde bilindiğini söyledi.
”1. Emisyon 1000 liranın değerini, Cumhuriyetin ilk ve en değerli parasının olmasının yanında, çok nadir bulunabilmesi de etkiliyor” diyen Doğan, şu bilgileri verdi:
”Bu para 18 Nisan 2010’da 275 bin liradan müzayedeye çıkarılmış ama o zaman alıcı bulmamıştı. Şimdi ise daha kapsamlı bir müzayedede 25 bin lira indirim yapılarak satışa çıkacak. Yurt dışından koleksiyonerlerin de ilgi göstereceği bu müzayedede paranın satılma ihtimali oldukça yüksek.”
Müzayededeki 1. Emisyon 1000 lirayı Merkez Bankası’nın alıp Para Müzesine koyması gerektiğini savunan Doğan, şu iddialarda bulundu:
”Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi paralarının tanıtıldığı son kitabımda da yer verdiğim gibi, 10 yıl önceye kadar Merkez Bankası’nda 1. ve 3. Emisyon 1000 liralar yoktu. Fakat yaklaşık 7 yıl önce 3. Emisyon 1000 lira (koleksiyoncularca ‘Borazanlı’ diye bilinir) yurt dışındaki birinden temin edildi. Geriye sadece eksik olarak 1. Emisyon 1000 lira kaldı. Merkez Bankası’nda sadece bunun specimeni (seri numarası olmayan tanıtım amaçlı basılan banknot) var. Bence Türk parasının itibarı için, Merkez Bankası Para Müzesinin tek eksik parçası olan bu banknot, alınıp müzeye kazandırılmalı.”
Öte yandan, Merkez Bankası yetkilileri iddia üzerine, ”1. Emisyon grubu banknotlar dolaşıma çıkarıldığında, özellik arz etmesi dolayısıyla örnek banknotlar arşive alınmıştır” açıklamasında bulundu.
AA