Şımarık bir çocuk sahibi olmak kötü sonuçlar doğurabilir. Sürekli şikâyet etmeleri ve hiçbir şeyden memnun olmamalarının yanı sıra, şımarık çocuklar büyüdüklerinde de ekonomik bağımsızlığı olmayan, borç içinde yüzen ve aşırı harcama yapan sorumsuz bireylere dönüşüyor.
San Francisco’daki Wells Fargo WFC +0.48% Bankası’ndan Katherine Dean, “Bazı ebeveynler çocuklarının her şeye bedavaya sahip olmasını istiyor,” diyor ve ekliyor, “Ancak hayat böyle bir yer değil.”
Çocuklarınızı şımartmak istemiyorsanız, mali danışmanların ve terapistlerin önerdiği yöntemlerden birkaçı şu şekilde:
Kendinizi anlayın
New Jersey, Metuchen’de sosyal psikologluk yapan Susan Newman, kendinize “Çocuğumu neden şımartıyorum?” diye sormanız gerektiğini söylüyor. Newman’a göre çocuğunuzun onayını almak, onunla az vakit geçirdiğiniz için hissettiğiniz suçluluk duygusunu azaltmak, küçüklüğünüzde sahip olmadıklarınızı çocuğunuzun sahip olmasını istemek veya arkadaşlarınız ve komşularınızdan aşağı kalmamak istemeniz bu davranışınızın sebebi olabilir. Bu nedenle de Newman, kendinizi anlamanızın çocuğunuzu şımartmaktan vazgeçmenize ve ona farklı bir biçimde yaklaşmanızı sağlayabileceğini belirtiyor.
Eğer fazla çalışıp çocuğunuzla vakit geçirmediğiniz için kendinizi suçlu hissediyorsanız, onu parka götürmek için zaman ayırabilir ya da ona bir oyuncak almak yerine birlikte yemek yapabilirsiniz. DWJ’nin haberine göre Share Save Spend’in sahibi Nathan Dungan, “Ona bir hediye almanız ne kaybettiğiniz zaman geri getirir, ne de ona uzun süreli bir mutluluk sağlar,” diyor.
Para hakkında konuşmalar yapın
Northern Trust Wealth Management’da aile eğitim uzmanı olan Ann Freel, ailelerin çocuklarının aşırı derecede paraya odaklı olmasından korktuğu için para konusunu konuşmadıklarını söylüyor. Ancak şunu unutmamak gerekiyor ki çocuğunuz arkadaşının evinin kendisininkinden daha büyük olduğunu gözlemleyebiliyor. Freel, özellikle o evdeki insaları varlıklarını göz önünde bulundurarak değerlendirdiğinizde çocuklarınızın bunu kesinlikle anlayabileceğini belirtiyor.
Kendi ailenizin mal varlığı hakkında konuşmanız gerekiyor. Freel, eğer “parayla satın alınamayan” şeyler olduğunu düşünüyorsanız bunları çocuklarınızla paylaşmanızın ve sizin için neyin değerli olduğunu onlara anlatmanızın önemli olduğunu söylüyor.
Freel’ın bir müşterisi arkadaşlarında, ailesinde ve komşularından görmek istediği; akıllı, kibar, esprili ve dürüst olma özelliklerinin hepsini çocuklarına anlatıyor.
Freel, “İnsanların ne kadar parası olduğuna önem vermediğini vurguluyor,” diyor ve ekliyor, “Eğer karşısındaki kişi bu özelliklere sahip değilse o kişiyi beğenmiyor.”
Çocuklarınızı eğitin
Eğer çocuğunuzun finansal öncelikler konusunda realistik bir düşünce yapısına sahip olmadığını düşünüyorsanız onlarla bir ödeme sırasında parayla ilgili konuşmalar yapmanızı öneren Freel, çocuklarınızı orta okuldan itibaren mali defterlerinizi açmadan evdeki para meselelerine dahil edebileceğinizi söylüyor.
Örneğin çocuklarınıza doğrudan harcadığınız parayı göstermek yerine, aylık harcamanızı yüzdelere çevirerek gösterebilirsiniz. Freel, “Onlara giderlerden birinin aniden artması durumunda ne yapacaklarını sorun,” diyor.
Hawaii, Kapa’da finansal konularla ilgili psikolojik danışmanlık yapan Brad Klontz, kontörlü telefonların ergenlik dönemindeki çocuklara telefon kullanımlarını sınırlamalarını ve bütçe konularını öğrenmelerinde yardımcı olabileceğini söylüyor. İlk ay bütün kontörlerini birkaç günde tüketeceklerini söyleyen Klontz, “Kontörlerini tamamen tüketme dürtüsüne karşı gelip bir dahaki aya kadar bekleyecekler,” diyor.
Klontz, kontör konusunda birkaç sıkıntı yaşadıktan sonra çocukların finansal başarının kilit noktaları olan bütçe ve isteklerini erteleme konularını öğreneceğini belirtiyor.
Örnek oluşturun
Freel, “Çocuklar para konusundaki düşüncelerini her şeyden önce ebeveynlerin her gün yaptığı hareketlerine bakarak belirliyor,” diyor.
Örneğin stresinizi azaltmak için alışveriş yapmanız, paranız yettiği sürece size bir zarar vermez. Ancak Freel’e göre bu davranışınız çocuklarınıza duygusal boşluğun alışverişe doldurabileceği mesajını verebilir.
Freel bıraktığınız bahşişin, yaptığınız bağışların ve eşyalarınıza nasıl davrandığınızın da çocuklarınıza paranın değerini gösterdiğini belirtiyor. Aniden bir araba satın almak yerine, çocuklarınıza o arabayı almak için her ay nasıl para biriktirdiğinizi ya da daha fazla çalıştığınızı anlatın. İster mağazalardan ister internet üzerinden olsun, alışveriş yaparken nasıl mukayese yapmaları gerektiğini öğretin.
Klontz, “Çok paranız olsa bile, çocuklarınızla indirim kuponlarını nasıl kullanmaları gerektiği konusunda bilgi verin,” diyor.
“Hayır” demeyi öğrenin
Çocuklarınızı şımartmamak istiyorsanız, atmanız gereken en basit adım “hayır” demeyi öğrenmek.
New York’taki Lenox Advisors’un ortaklarından biri olan Thomas Henske, çocuklara “hayır” demenin her zaman kolay olmadığını söylüyor.
Henske, 10 yaşındaki oğlunuz 240 dolarlık kramponları almanızı istediğinde ona neden başka bir markadan yarı fiyatına bir krampon almak istemediğini sorabileceğinizi ve bu sorunun bağıl değer ve mukayese gibi konularla ilgili bir diyalog başlatabileceğini belirtiyor. Eğer oğlunuz istediği kramponların çok pahalı olduğu sonucuna kendi başına varamıyorsa, ona ailenizde belirli bir bütçenizin ve istediğiniz şeyleri almak için sınırlı miktarda paranızın olduğunu açıklayın. Henske, “Bütçenizde kramponlar için ayırdığınız paranın 100 dolar olduğunu ve eğer pahalı bir krampon almak istiyorsa oğlunuzun 140 dolar bulması gerektiğini söyleyin,” diyor.
Ancak bazen açıklama yapmaktan ziyade sadece “hayır” demeniz gerekebilir. Bu tip durumlarda eşinizle aynı fikirde olduğunuzdan emin olun.
“Çocuklarınızın para konusunda ebeveynleri ya da büyükbaba ve büyükannelerini birbirlerine düşürmelerine izin vermeyin,” diyen New Jersey’deki Children’s Financial Network’ün başkanı Neale Godfrey, “Kuralları beraber verin ve asla caymayın.” diye belirtiyor.
Çocuklarınızı çalıştırın
Godfrey, “Çocuklarınıza para kazanmanın tek yolunun çalışmaktan geçtiğini öğretmekle başlayın,” diyor ve yaşlarına göre yaptıkları işler karşılığında onlara ödeme yapabileceğinizi söylüyor. Daha büyük çocuklar içinse “eğer üniversiteye gidersen yazın çalışacaksın ve kendi masraflarını karşılayacaksın” gibi hedefler koyabileceğinizi belirtiyor.
Mali danışman Andy McVay, yurtdışı seyahati gibi özel olaylar için çalışıp para kazanmalarını sağlayabileceğinizi söylüyor ve kazandıkları parayla bir şeyler satın almanın çocuklarınıza finansal hedefler ve öncelikler belirlemede yardımcı olacağını düşünüyor.
Eşyalarından vazgeçmeyi öğretin
Doktor Newman ilk önce aile olarak gönüllü olmanızı, sonra da çocuklarınızı gönüllü olmak istedikleri alanlarda teşvik etmeniz gerektiğini söylüyor.
Her ailenin zorunlu bir “bağış yapma” kuralı olması gerektiğini vurgulayan Newman, büyük tatillerden ve doğum günlerinden önce olmak üzere yılda iki kere çocuklarınızdan (küçüklerine yardım ederek) eşyalarından ve oyuncaklarından bağış yapmak için birkaç tanesini ayırmasını istemenizi öneriyor. Doğal bir felaketin ardından ihtiyacı olan insanlara ailecek nasıl yardım edebileceğinizi konuşmanız gerektiğini söylüyor.
Yaşı daha büyük olan çocuklarınızdan bağışlarını yapmak istedikleri yerlerin listesini yapmasını istemenizin ve ister hastanedeki çocuklara ister evsizler barınağına olsun eşyalarını göndermek istedikleri yerleri belirlemeleri konusunda teşvik etmenizin faydalı olacağını belirtiyor.