‘Hele şu ödevlerini bir yap da ondan sonra oyun oynarsın.’ cümlesini duyarak büyüdük. Ama gelişen teknoloji sayesinde bu söz tarih olabilir. Uzmanlar, bilgisayar oyunlarının eğitime katkı sağlayacağını düşünüyor. Üstelik bu eğitim yöntemi, iş dünyasında da kabul gördü. İşyerinde oyun oynamanın kariyerinizde yükselmenin bir parçası olacağı ilginç zamanlarda yaşıyoruz.
“Söyle unutayım, göster hatırlayayım, yaptır anlayayım.” demiş Çinli bir bilge. Sütten ağzı yananların daha kalıcı bir şekilde öğreneceğini vurgulayan bu söz, pratik eğitimin ezbere dayalı eğitimden daha üstün olduğunu belirtiyor. Pratik eğitim dediğimizde ise bilgisayar destekli uygulamaların ön plana çıktığını görüyoruz.
Farklı ülkelerde yapılan araştırmalara göre bilgisayar oyunları eğitim süreçlerinin önemli bir parçası haline geliyor. Gerçek hayatla birebir koşullarda eğitim görme olanağı sağlayan bu oyunlar askerlik, havacılık, tıp ve sosyal bilimler gibi farklı alanlarda kullanılıyor. ‘Ciddi Oyunlar/Serious Games’ olarak adlandırılan bu oyunların amacı klasik deyimle, eğlendirirken öğretmek. Ciddi Oyunlar ile hem daha ucuz, hem daha etkili hem de güvenli bir eğitim süreci mümkün.
‘Ciddi oyun’ların kriteri nedir?
‘Video Oyunları Eğitim ve Okur Yazarlık Hakkında Bize Ne Öğretmek Zorunda?’ adlı kitabın yazarı James Paul Gee, oyunların eğitim sürecine katkı sağlaması için bazı önemli prensiplere dayalı olması gerektiğini belirtir: Oyunun geçtiği mekân, gerçek hayattaki mekânla aynı olmalıdır. Oyuncular, oyuna aktif bir şekilde katılabilmelidirler. Oyuncular, oyunda verdikleri kararların sonucunu anında görme şansına sahip olmalılar. Oyunlar sıkıcı olmamalıdır.
Kimler ‘ciddi oyun’ oynar?
Eğitim amaçlı geliştirilen ‘ciddi oyunlar’ giderek daha fazla kuruluşun eğitim süreçlerinin bir parçası haline geliyor. Masaüstü bilgisayar, cep telefonu, oyun konsolu gibi farklı platformlar için geliştirilen bu oyunlar farklı meslek grupları tarafından kullanılabiliyor.
Uluslararası kuruluşlar: Dünya Bankası Enstitüsü’nün geliştirdiği Evoke adlı oyunun amacı, sosyal problemlere karşı akılcı çözümler getirebilmek. Evoke network adlı gizli bir örgütün sırlarını keşfeden oyuncular dünya sorunlarına farklı çözüm yolları arıyorlar. Askerî kuruluşlar: Yapılan en küçük bir yanlışın insan kaybıyla ödeneceği askerî taktik çalışmalarında video oyunları güvenli bir eğitim ortamı sunuyor. Bu yöntem ile askerler gerçek ortamın bire bir kopyalandığı simülasyonlarda eğitim görüyorlar. Steel Beasts adlı tank simülatörü, bu alandaki ilgi çekici uygulamalardan. ABD, Avustralya, Hollanda, İspanya, Norveç gibi ülkelerin orduları tarafından kullanılan bu oyunda kullanıcılar gerçek bir tank kullanma deneyimi yaşıyorlar. 360 derece görüş sağlayan, 3 boyutlu ses özellikli özel bir miğfer olan COMBATREDI ile gerçek bir savaş alanındaymış gibi hareket hissi vermek mümkün.
ABD, İngiltere, Avustralya, Hollanda ve Singapur gibi ülkelerin orduları tarafından kullanılan Virtual Battle Space ile çeşitli askerî teknik ve taktiği bilgisayar ortamında denemek mümkün.
Satış rekorları kıran Modern Warfare ve Battlefield oyunları ise gerçeğe yakın uygulamalar içerse de ‘ciddi oyun’ kategorisinde kabul edilmiyor.
Ton balığı trajedisi!
Eğitim kurumları: Wisconsin-Madison Üniversitesi’nde kurulan Epistemic Games Group, bu alanda çalışmalar yapan bir kuruluş. Bu grubun geliştirdiği oyunlar arasında şehir planlamacılığı alanında Urban Science ve Land Science, mühendislik bilimleri alanında Nephrotex ve biyoloji alanında Tha Pandora Project oyunları bulunuyor.
The Learning Lab bu alanda çalışmalar yapan bir diğer kuruluş. Bu kuruluşun geliştirdiği Ton Balığı Trajedisi adlı oyun, ton balığı avcılığının ekonomik ve çevre boyutunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı oluyor. New York’ta faaliyet gösteren Quest to Learn ise dijital araçlarla büyüyen neslin öğrenme biçimlerine yönelik araştırmalar yapıyor. Bu kuruluşun öğrencilere yönelik geliştirdiği çeşitli oyunlar mevcut.
Acil müdahalenin nasıl yapıldığını gösteren oyun bile var
Tıp: Pulse!! Karmaşık tıbbî süreçleri öğrenmek ve doktorların teknik bilgilerini geliştirmek için kullanılan bir oyun. Gerçek bir hastane ortamında pratik yapıyormuş duygusu veren bu oyun ile acil anlarda ne gibi müdahalelerin yapılması gerektiği öğreniliyor. Boston’da düzenlenen Sağlık Oyunları Konferansı’nda bu sektör için geliştirilmiş oyunların tanıtımı yapılıyor. Dünyanın farklı yerlerinden gelen sağlık görevlileri bu alanda fikir alışverişinde bulunuyorlar.