Maliye Bakanlığı’nın Koç Grubu şirketlerine yönelik başlattığı ani operasyonun TÜPRAŞ ve Aygaz’dan sonra dün Opet ve Shell& Turcas’a sıçramasıyla grubun Borsa İstanbul’da işlem gören 10 şirketinin hisseleri fena çakıldı. Koç Grubu şirketlerinin piyasa değeri 2 günde 2 milyar 280 milyon dolar yani 4.5 milyar lira eridi. İSO 500’ün açık ara şampiyonu TÜPRAŞ’ın 5.6 milyar dolarlık piyasa değeri göz önüne alındığında grup şirketlerinin iki günlük değer kaybı neredeyse TÜPRAŞ’ın yarısına ulaştı. Koç Grubu hisselerinin 46.3 milyar dolar olan piyasa değeri 2 gün sonunda 44 milyar dolara indi.
ENDEKSİ DE ETKİLEDİ
Koç’un borsadaki şirketlerinin hisseleri 2 günde yüzde 2.5 ile 8 arasında değer kaybederken, bu şirketlerin BIST 100 Endeksi’ndeki ağırlığının yüksek olması borsanın iki günkü seyrini de etkiledi. Koç şirketlerinin borsa endeksindeki ağırlığı yüzde 14.8 seviyesinde bulunuyor. İki günlük depremde en fazla kaybı ise yüzde 7.6 ile Koç Holding hisseleri yaşarken, Holding’in piyasa değerindeki erime 1.1 milyar doları aştı. Söz konusu iki günde TÜPRAŞ hisseleri yüzde 5.1 düşerken şirketin piyasa değeri 325 milyon dolar eridi. Önceki gün yüzde 1.8 düşen Borsa İstanbul ise dün ikinci seansta gelen alımlarla kaybını azalttı ve günü yüzde 0.22’den tamamladı. Vergi incelemesi Koç Grubu ve Maliye Bakanlığı tarafından rutin bir gelişme olarak değerlendirilse de bazı yatırımcıların gelişmeyi Gezi gerginliğine bağladığı belirtiliyor.
Shell & Turcas da denetime alındı
TÜPRAŞ ve Aygaz ile önceki gün başlayan Maliye’nin denetim operasyonu dün bir başka akaryakıt şirketi Shell & Turcas’a da sıçradı. Turcas Petrol AŞ, tarafından Kamu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderilen açıklamada, “Maliye Bakanlığı yetkilileri tarafından yüzde 30 oranında iştirakimiz olan Shell & Turcas Petrol AŞ’de denetime başlandığı haberi şirketimize ulaşmıştır” bilgisi verildi.
TORBAYA MÜHÜR
Yapılan baskın sonrasında torbaya el konulanlar dışında bir belge konulmasını önlemek için mühürleme yapıldığı ifade edildi.
Operasyon Koç’u eritti
BASKININ ARDINDA İHBAR VAR
Koç Grubu şirketlerinden Tüpraş, Aygaz ve Opet’e önceki gün yapılan baskının ardında ‘ihbar’ olduğu öne sürüldü. Maliye ‘aramalı inceleme’ yaparken belgeler tutanakla torbalara konulup götürüldü
Koç Grubu şirketleri Tüpraş, Aygaz ve Opet’e yapılan Maliye baskınının arkasında ihbar olduğu ortaya çıktı. Tüpraş’a polis nezaretinde giden Maliye, normal denetimlerin dışında olan bu baskın için savcılık kararı çıkarttı. Alışılmış prosedürün dışına çıkılarak yapılan baskında el konulan belgeler, Koç Grubu yetkilileri ile birlikte tutanak tutularak torbalara konuldu ve mühürlendi. İnceleme aşamasında da bu belgeler Koç yetkilileriyle birlikte açılacak. Maliye çevrelerinden edinilen bilgelere göre, Maliye Bakanlığı, daha önce büyük şirket ve işadamlarına yaptığı vergi incelemelerinden farklı olarak bu sefer ‘aramalı inceleme’ yaptı. Bu inceleme için de sulh hâkimi ve savcılıktan karar çıkartıldı. Bu karar için Maliye Bakanlığı’nın savcılık makamına delil sunması gerekiyordu. Bakanlığı harekete geçiren ise yapılan bir ihbar oldu. Aramalı inceleme yapılmasındaki amaç ise ‘normal incelemede kaçırılma ihtimali olan bilgi ve belgelere ulaşmak’ olarak belirtildi. Yetkililer, daha önce Aydın Doğan’a yönelik incelemede dahi bu yöntemin kullanılmadığına işaret etti.
TÜBİTAK ‘MARKER’A BAKIYOR
Yapılan denetimlerde, Tüpraş ve Aygaz’dan LPG, Opet ve TÜPRAŞ’tan da akaryakıt numuneleri alındı. Bakanlık ekipleri, Opet’ten alınan akaryakıt numunelerini TÜBİTAK’a, Aygaz’dan alınan LPG numunelerini ise ODTÜ laboratuvarlarına yolladı. Yasa gereğince, ‘marker’ın eksik ya da fazla çıkması durumunda hapis ve para cezası öngörülüyor.
İNCELEME 3 AYDA BİTECEK
Yasal mevzuat gereğince, Maliye’nin bu incelemeyi 3 ay içinde tamamlaması gerekiyor. İnceleme için 3 aylık daha süre uzatımı yapılabiliyor; ancak bunun için de yine mahkeme kararı alınması gerekiyor. İnceleme sonrasında ihbar asılsız çıkarsa ihbarcının açıklanması gerek.
HAYATİ YAZICI Gümrük Bakanı: ‘DOĞAL BİR DENETİM’
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Türkiye’de ticari faaliyette bulunan her işletmenin denetlenmesinin doğal olduğunu belirterek, “Kamu buna yetkilidir. Bu planlamayı yapar, denetimler bu planlar çerçevesinde gerçekleştirilir. TÜPRAŞ akaryakıtın büyük tedarikçilerinden biri. Yapılan denetimin çok doğal olduğu kanısındayım. Bir şey varsa gereken uygulanır. Bu denetimleri herhangi bir şeyle bağlantılı görmek sağlıklı değil” dedi.
TANER YILDIZ Enerji Bakanı: ‘VERGİYLE ALAKALI’
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Vergi denetimleriyle alakalı ve ulusal marker sistemi dediğimiz, bütün bu yapının resmi işlemlerle alakalı rutin işlemleri olur, denetimleri olur. Denetimlerin nedeni, akaryakıt sektöründe olası bir kaygıyı ortadan kaldırmak. Kamu kurumları da denetleniyor. Herhangi bir firma ismi zikretmeksizin, bizim kurumlar vergisiyle alakalı direkt vergilerle alakalı hâlâ gelmemiz gereken bir seviye var” diye konuştu.
MEHMET ŞİMŞEK Maliye Bakanı
‘GEZİ İLE İLGİSİ YOK’
Maliye Bakanlığı dün operasyonlarla ilgili yazılı bir açıklama yaparak, Vergi Denetim Kurulu tarafından, mahkeme kararına dayanılarak bazı mükelleflerin kanuni merkezlerinde aramalı inceleme faaliyeti yürütüldüğünü belirtti. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Vergi Denetim Kurulu yıllık 50 bin vergi incelemesi yapıyor. Gezi olayları ile vergi incelemeleri arasında kesinlikle bir ilişki yoktur” ifadesini kullandı.
Sefer YÜKSEL – Deniz ÇİÇEK
Habertürk