Doğduğunda minicik olan bebeğiniz, bir süre sonra büyümeye, başını kaldırmaya, oturmaya, emeklemeye ve yürümeye başlıyor. Zaman zaman büyüyeceğine dahi inanamadığınız bu süreç göz açıp kapayıncaya kadar geçiyor. İşte bu süreçte ve ileride bebeğinizin sağlıklı bir duruşa ve ruh sağlığına sahip olabilmesinin bir yolu da düzenli yapılan jimnastikten geçiyor.
Bebeklik döneminde başlanan jimnastik, hem bedensel hem de zihinsel gelişimi olumlu etkiliyor. Egzersiz yapan miniklerin, yaşıtlarına göre oturma, kasları, el becerileri daha erken gelişiyor ve bu bebekler güçlü oluyor. Jimnastik, oturma ve yürüme arasındaki koordinasyonu da sağlıyor. Oturma, bebeğin ayakta durmasını ve yürümesini hızlandırdığı için, jimnastik yapan bebekler yaşıtlarına göre daha erken yürüyor.
Egzersizin sağladığı yararlar bununla sınırlı değil. Çünkü jimnastik yapan bebeklerde;
Bedensel ve zihinsel gelişim hızlanıyor. Jimnastik sırasında bebeğin eklem ve kasları gelişiyor. Anne ile bebek arasındaki psikolojik gelişimi olumlu etkiliyor. Jimnastik, bebeğin cesaretlenmesine ve sosyal gelişiminin ilerlemesine de yardımcı oluyor. Bebeğin kendine güveni ve becerileri artıyor. Bebeklik döneminde başlanan egzersizler, kasları güçlendirdiği ve kas gelişimi sağladığı için, çocukluk çağında spora yöneliş ve sporu yaşam biçimi olarak benimseyen bireyler yetişiyor. Spor ya da egzersiz yapan çocukların okul döneminde kendine güvenleri ve okul başarıları artıyor. Çocukların vücut yapıları daha sağlam ve şekilli oluyor. Oturma bozukluğu olmuyor. Önceden güçlenmiş olan kaslar, eklemleri ve kemikleri destekliyor. Bu çocuklarda skolyoz ve kifoz (omurga şekil bozuklukları) ya da eklem deformiteleri daha az görülüyor.
JİMNASTİĞİ BANYODAN VE UYKUDAN ÖNCE YAPTIRIN
Jimnastik hareketleri için her gün 5-10 dakika zaman ayırmak çok önemli. Hareketler, günde 4-5 kez yapıldığında yararlı olur. Bebeği rahatlatmak için banyodan ve uykudan önce yapılan egzersizler, banyodan sonra sağlıklı bir uykuya yardımcı olur. Jimnastiğin yapıldığı zeminin, banyo havlusu ya da battaniye serilmiş düzgün bir alan olması gerekir. Jimnastik sırasında bebeğin çıplak olması ya da üzerinde rahatsızlık vermeyecek hafif bir giysi (zıbın vs.) bulunması çok önemli. Ortam ısısı da iyi ayarlanmalı. Sıcaklığın 22 ila 24 derece olması yeterli.
Egzersiz programına, bebeği yoracak, vücudun tüm eklem ve kaslarını çalıştıran, ağır ve zor hareketlerle başlanmamalıdır. Yaklaşık iki hafta hafif hareketlerle devam edilerek, yavaş yavaş kas ve eklemleri çalıştıracak egzersizler yaptırılmalıdır.
Bebeğin avuç içinden ve el bileğinden tutarak, sağ kolu sol tarafa, sol kolu sağ tarafa çaprazlama şekilde germe hareketi yapın. Bebeklerin boyun ve kol kaslarını çalıştırmak için paraşüt refleksi denilen bir hareket var. Her kolu kendi tarafında yana ve yukarı doğru açın, sonra tam tersi istikamette tekrarlayın. Bebekler için ilk 6 ayda en önemli noktalar, ileride ayakta durma, oturma ve başını tutması için kalça eklemlerinin çalıştırılmasıdır. Bunun için bacaklarını karnına doğru bastırarak aşağı doğru tekrar germe hareketi yaptırın. Bu hareket 5-10 kez tekrarlanabilir. Diğer hareket de bacakların aynı anda yapılabildiği gibi tek taraflı olarak birinin karna doğru itilmesi, diğerinin uzatılmasıdır. Bu hareket de günde 4-5 kez yapılabilir.
Genelde düzenli egzersiz yaptırılan bebekler, 6-7. ayda desteksiz oturmaya başlar. Egzersizlerin annenin rahat ve sakin olduğu bir zamanda, hafif müzik eşliğinde yaptırılması idealdir.
6- 12 AY ARASI BEBEKLERİN EGZERSİZLERİ
0-6 ay dönemde yapılan hareketlerin sayıları artırılabilir. Gün içinde tekrarları 15’e çıkarılabilir. 6. ve 7. aydan sonra bebeklerin eklemlerindeki esneklik azaldığı için zorlayıcı hareketlerden kaçınmak gerekir. Kollarından biraz zorlayarak tutup kaldırılmaya çalışılan bir çocukta koldan ‘tık’ diye bir ses gelir. Bebekte şiddetli ağrı olur, kolunu hiç hareket ettiremez, bu tablo, radius kemiğinin baş kısmının eklem yerinden çıkmasıdır. Ancak ufak bir manevra ile uzman doktor tarafından yerine yerleştirilebilir. Başlangıç düzeyinde koltuk altlarından tutulmak şartı ile 6 ay sonrası baş parmakla bebeğin avucunun içine el konularak bileği kavranır. Bebek, öne arkaya ve sağa sola doğru sallanır. Bu hareket bebeğe düzgün bir vücut yapısı sağlayacaktır.
1 YAŞ VE SONRASI ÇOCUKLARDA YAPILACAK EGZERSİZLER
1 yaşından sonra çocuklar yürümeye başladığı için bu, onlar için önemli bir egzersizdir. Yine de bu dönemde belli kas gruplarını çalıştırmak için oyuncaklardan yararlanılabilir. Çocuk sırt üstü yatırılır ve ayak bileğinden tutularak boşlukta kalana kadar yavaş yavaş yukarı doğru kaldırılır. Kısa bir süre asılı kaldıktan sonra çocuk yerine bırakılır ve tekrarlanır. Tüm bu hareketler yumuşak bir zemin üzerinde gerçekleştirilir.
Çocuğu elleri üzerinde yüzükoyun yatırıp elleri yerde olmak üzere dizleri ve baldırlarından tutarak kaldırın, elleri üzerinde yürümeye teşvik edin. Bu hareketler kısa mesafeye oyuncaklar koyarak da tekrarlanabilir.
2-6 AYLIK BEBEKLERİN EGZERSİZLERİ
Bebeği sırt üstü yatırıp, elleriyle baş parmağınızı tutmasını sağlayın. Kendi parmaklarınızı da onun bileklerini kavrayacak şekilde tutun ve bebeğin kollarını önce sağ sonra sol kol olmak üzere tek tek, yavaş yavaş geriye, yukarı kaldırın. Kollar karşılıklı uyum içinde olmazsa, bu hareket biraz zorlayıcı olabilir. Bebeği yüzükoyun yatırıp baş kısmı size dönük ve baş parmağınız bebeğin avucunun içinde olacak şekilde bileklerinden kavrayın. Yavaş yavaş, çok az olmak üzere ilk kaldırışı yapın. Onu zorlamamaya özen gösterin. Daha sonraki kaldırışlarında bebeğin kasları ve başı, kendi isteği ve hareketi doğrultusunda, yetişkin yardımıyla yapılabilir. Özellikle bebeklerin baş kontrolü 2-3. aydan sonra başlar. Bu egzersizlerin uygulanması ile olası sinir sistemi gelişim geriliği de erken saptanabilir.