Beslenmeden, sağlıklı diş fırçalamaya kadar, tüm sağlıklı alışkanlıklar için okul öncesi dönemde verilen eğitim büyük önem taşıyor. Bu nedenle bağımlılık yapan maddelerden uzak kalmada bu dönemin aileler tarafından iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Uzmanlar, okul öncesi dönemde çocuklara sigara, alkol ya da diğer bağımlılık yapıcı maddeler hakkında bilgiler vermenin yaş gruplarına uygun olmadığı için gerekmediğini, ancak çocukların karar verme ve problem çözme becerilerini geliştirerek, onların geleceğe dönük riskli davranışlara yönelmelerini önlemenin mümkün olduğunu belirtiyor. Bununla birlikte pek çok aile, okul öncesi dönemde bağımlılık yapıcı maddelere karşı çocuğunu nasıl koruyacağı ve bu konuyu nasıl anlatabileceği konusunda yeterince bilgi sahibi değil.
Yeşilay Dergisinin Haziran sayısında çocukların bağımlılıklar konusunda erken yaşlarda nasıl bilinçlendirileceği ve olumlu davranışların nasıl kazandırılacağı konusu ele alındı. Uzmanlara göre, okul öncesi dönemde, sağlıklı yaşamın önemini eğlenceli şekilde çocuğa anlatmak ve doğru tercihler yapabilmesi için yol gösterici olmak gerekiyor. Aileler, çocukların sosyal becerilerini geliştirmeye yönelik çeşitli fırsatlar oluşturmalı; sağlığı, refahı ve bireysel çevresi için önce kendi sorumluluğunu alması gerektiği bilincini kazandırmalılar.
Doğru alışkanlıkları, eğlenceli şekilde anlatarak çocuğunuza aşılayın
Bu konuda ilk adım olarak, ailelerin çocuğun yakın dünyasındaki mevcut zararlı maddelerden uzak durmasına yardımcı olması öneriliyor. Bunu yaparken, çocuğun kabul edeceği net, anlaşılır ve mantıklı sınırlar oluşturulması gerekiyor. Uzmanlar, aile içindeki değerini ve kendisini önemli hissetmesini sağlayacak bir dil kullanılmasının önemine dikkat çekiyor. Çocuğun tanımadığı insanlardan herhangi bir şey kabul etmemesi gerektiğinden, kendi elbisesini seçmesine ve ayakkabısını bağlamasına kadar kendi kararlarının sorumluluğunu almasını sağlamak gerektiğini belirtiyorlar.
Çocuklar, erken yaşlarda merak dürtüsüyle basından ve internetten sigara, alkol ve uyuşturucu maddelerle ilgili birçok bilgiye kolayca ulaşabilirler. Ailelerin ve öğretmenlerin bu konuda uyanık olması gerektiğini ifade eden uzmanlar, konuyla ilgili ilk bilgilerin aile tarafından verilmesini tavsiye ediyor.
Çocuğa konuyu anlatırken korkutmak yerine, zararlarını daha kolay anlayabilecekleri kötü kokmak, dış görünüşün kötüleşmesi, hastalıklara yakalanma riskinin artması gibi örneklerin verilmesi öneriliyor.
En riskli dönem olan ergenlik çağındaki çocuklarda ise aileler çocuklarının okul sürecini de takip etmeli ve rutin toplantılar dışında çocuğun da haberi olacak şekilde öğretmenleri ile konuşmaları, işbirliği yapmaları tavsiye ediliyor. Madde kullanım riskinin yüksek olduğu boş zamanları verimli şekilde geçirebilmeleri için de ailelerin ve öğretmenlerin gençlere rehberlik etmeleri, fırsatlar oluşturmalı, hatta sosyal sorumluluk projelerinde gönüllü olmalarının teşvik edilmesi büyük önem taşıyor.