Çinli anne babaların adeta fabrikadan çıkmış gibi başarılı çocuklar yetiştirmesinin sırrı pek çok kişi için merak konusu. Matematikte ya da müzikte üstün başarılar gösteren ‘harika çocuklar’ nasıl aileler I tarafından, ne şartlarda hayata hazırlanıyor? Bu yetenekler anne babalara ait genetik özelliklerin bir sonraki nesile yansıması mı, yoksa bilmediğimiz bir şeyler mi var? Kendisi de Çinli bir anne olan Amy Chua, Wall Street Journal için kaleme aldığı makalesinde Çinli ebeveynlerin altın kurallarını anlattı.
Chua’ya göre Batılı anne babaların ‘en sert’ olanları dahi bu konuda Çinli annelerin eline su dökemez. Chua, Batılı arkadaşlarının çocuklarına günde yarım saat enstrüman egzersizi yaptırmakla kendilerini ‘sert ebeveyn’ zannettiklerini söylüyor ve ekliyor: "Çinli bir anne için ilk saat işin kolay kısmıdır. Zor olan, ikinci ve üçüncü saattir".
Başarısızlık, anne babanın
Kültürler arasındaki yetiştirme farkını daha detaylı analiz etmek için Çinliler ile Batılıların ebeveynlik özelliklerini karşılaştıran bir araştırmadan bahsediyor Chua. Batılı annelerin neredeyse yüzde 70’i, "akademik başarı için çocuğu bunaltmanın yanlış olduğu" veya "öğrenmenin eğlenceli olduğu fikrini teşvik etmek gerektiği" görüşünde. Çinli annelerinse hiçbiri buna katılmamış, "eğer çocuk okulda başarılı olamıyorsa bu, anne babanın ‘işini doğru yapmadığı’nı gösterir" demişler ve o mükemmeliyetçi bakış açısıyla şu cevabı vermişler: "Benim çocuğumun en iyi öğrenci olabileceğine inanıyorum".
Önce başarı, sonra eğlence
Öğrenmenin eğlenceli hâle getirilmesi fikrine tersinden yaklaşan Çinli ebeveynler, "Hiçbir iş, siz o işte başarılı olana kadar eğlenceli değildir" diyor. Chua’ya göre çocuklara karşı bu yaklaşımın özünde, Çinli ailelerin "çocukların her şeyi kendilerine borçlu olduğu" inanışı yatıyor. Her gün çocuklarına saatlerce özel ders ve enstrüman eğitimi veren aileler, onlar için yıllarca yaptıklan büyük fedakârlıkların karşılığında, Çinli çocukların hayatları boyunca kendilerine itaat etmesini ve aileye gurur kaynağı olmasını bekliyorlar.
Bir Çinli annenin uzun ‘olmaz yavrum’ listesi
Kendi kızları Sophia ve Louisa’nın çocukluğunda uyguladığı yöntemleri açıklayan Çinli anne Chua, kızlarına ‘kesin olarak yasakladığı’ şeylerden bazılarını şöyle sıralıyor:
» Birinin evinde yatıya kalmak
» Oyun arkadaşı edinmek
» Okul piyesinde yer almak
» Okul piyesinde yer almadığından yakınmak
» Televizyon seyretmek veya bilgisayar oyunu oynamak
» Ders dışı aktivitelerini kendi başına seçmek
» A’nın altında herhangi bir not almak
» Beden eğitimi ve tiyatro dışında herhangi bir derste ‘en başarılı’ öğrenci olmamak
» Piyano ve keman dışında herhangi bir enstrüman çalmak
» Piyano ve keman çalmamak
WSJ / Haber 7