Uzmanlar, yetersiz uykunun çocuklarda okuma, yazma ve matematik problemlerini çözme becerilerini bozduğunu açıkladı.
Özellikle ana okulu ve ilk öğretim yaşındaki çocukların beyni henüz hızlı bir gelişim süreci içinde olduğundan yeterli uyku, fiziksel ve bilişsel gelişme büyük önem taşıyor.
Amerikan Hastanesi Uyku Kliniği Bölüm Şefi Dr. Sabri Derman, beynin, verileri işlemek, belleğe kaydetmek, bilgileri birbirleriyle ilintilendirmek, sınıflandırmak, gerektiğinde kolay ve doğru hatırlamak, doğru çıkarsama yapmak için gerekli işlemlerin çoğunun uyku sırasında gerçekleştiğini söyledi.
"Bunu çocuğa anlatmanın bir yolu, kafasının içindeki mükemmel işlemcinin ve sonsuz video kütüphanesinin verimli işlemesi, zenginleşmesi ve kusursuz çalışması için her gece bu hassas bakınım mutlaka doğru olarak yapılması gerektiğidir" dyen Dr. Derman, yeterli uykunun çocuklarda neden önemli olduğunu anlattı.
Beyin uyku esnasında dinlenmez, daha çok çalışır
Uyku, vücudumuzun değil, beynimizin “dinlenmesi” için şarttır. Aslında beyin uyku sırasında dinlenmez, dışarıdan değil, vücuttan ve kendi içinden kaynaklanan verileri işleyerek uyanıkken olduğu kadar çok çalışır, bünyenin en verimli şekilde iş görmesine hazırlar. Erişkinlerin tam dinlenebilmesi için gerekli olan uyku süresi genetik farklılıklar ve alışkanlıklara bağlı farklılıklar gösterebilirse de uzmanlar, ilkokul öncesi küçük çocukların 11-13 saat, ilk ve orta öğrenimdeki çocukların 10 -11 saat uyumaları gerektiğini saptamışlar.
Bilimsel araştırmalar, uyku süreleri 1 hafta süreyle bir saat bile azalan çocuklarda dikkat, konsantrasyon, öğrenme ve hafıza becerilerinde ölçülebilir belirgin azalmalar olduğunu saptamışlardır. (Dr.Brian Mills, Louisville Üniversitesi, 2007).
Uykuları yetersiz olan çocukların okuma, yazma ve matematik problemleri çözme becerilerinin bozulduğunu ve sağlıklı uyuyanlara göre bu öğrencilerin daha düşük notlar aldığını açıkca gösteren araştırmalar bulunuyor. (Alyssa Bachman, 2007).
Davranış bozukluğu ve dikkat dağınıklığı artar
Michigan Üniversitesi araştırmacılarından Dr. Ronald Chervin ve meslektaşları da, uykuları horlama nedeniyle bozuk olan 866 çocukta yaptıkları araştırmada özellikle küçük çocuklarda, normal uyuyanlara oranla 3 kez daha sık davranış bozuklukları ve dikkat dağınıklığı, hiperaktivite gibi sorunlara rastlandığını saptamışlar. 2,5 ile 6 yaş arası 1500 çocukta yapılan bir başka geniş araştırma da, 10 saatten az uyuyan çocukların kelime haznelerinde ve bilişsel becerilerinde, 10 saatten çok uyuyanlara oranla çok belirgin azalma olduğu saptanmış.
Benzer araştırmalar, ergenlik yaşındaki gençlerde de uyku problemlerinin ve yetersiz uykunun sanıldığından çok daha yaygın olduğuna ve çok belirgin davranış sorunlarına, öğrenme problemlerine ve akademik performans düşmesine yol açtığına işaret etmekte. Bu yaş grubundaki gençler sıklıkla gece uykuya dalmakta zorluk, sık uyanma, sabah dinlenmeden uyanma, gün içinde yorgunluk ve fiziksel olarak aktif olmadıklarında kolayca uykularının gelmesinden şikayetçi oluyorlar. Bu şikayetlerle davranış bozuklukları, devamsızlık, öğrenme güçlüğü ve akademik başarısızlık arasında bir ilişki bulunuyor.
Bu ilişkinin sebep-sonuç bağlantısı olup olmadığı, başka etkenlerin hem uyku hem davranışsal sorunların kökeninde olup olmadığı henüz tam anlaşılamamakla beraber, anne-babaların çocuklarının uyku sağlığına özen göstermeleri gerektiği açık.
Son çalışmalar, beynin gece özellikle problem çözme konusunda yoğun çalıştığına işaret etmektedir. Bu nedenle uykusu az veya bölük pörçük kişilerde problemlerle başa çıkmanın zorlaştığı, depresyon ve davranış bozuklukları gibi sorunların yoğunlaştığı düşünülmektedir.
Uyku sorunları iki haftayı geçerse…
Her sabah aynı saatte uyanarak biyolojik saatinizi koşullandırın. Öğleden sonra veya okul sonrası şekerleme yaparsanız yarım saati aşmayın. Yatakta okumayın, TV seyretmeyin, telefonla konuşmayın, yemeyin.
Öğleden sonraları sodalı içecekler kullanmayın. Yatağa aç gitmeyin ama akşam yemeklerini hafif yiyin, çok su içmeyin. Egzersizlerinizi yatmadan en az 5 saat önce yapın. Yatak odası sessiz, karanlık, yaklaşık 23-24 ısıda derece olsun. Yatmadan önce yoğun video oyunları, korku filmlerinden kaçının. Dertleri, sorunları, endişeleri yatağa taşımayın, olumlu düşünün. 20 dakikada uyuyamazsanız kalkıp başka bir odaya geçin, uykunuz gelince yatağa dönün.
Okul dışı aktiviteler çok zaman alıyorsa azaltmayı düşünün, ders için gece geç saatlere kadar çalışmanın, kalıcı yararı olmadığını unutmayın. Uyku sorunları bir iki haftayı geçerse bunları gözlemleyin, not edin, doktorunuza veya bir uyku uzmanına danışın.
Çocuklara tatlı sert disiplin uygulayın
Ergenlik yaşındaki gençlerin çoğunun özel telefon konuşmalarının gecenin geç saatlerine kaydırdıklarına, saat 02-03’e kadar yoğun telefon trafiği yaşadıklarına sıklıkla rastlıyoruz. Bu konuşmalar sadece uyku saatinden çalmamakta, içeriklerinin anlamı ve önemine bağlı olarak, uyuduktan sonra da uykunun kalitesini etkileyebilmektedir.
Ebeveynlerin uyku saatleri konusunda tatlı-sert bir disiplin içinde olmaları, sınırları belirlemeleri ve ödünsüz uygulamaları gerekiyor. Ailedeki diğer erişkinlerin de bu konuda uyum içinde davranmaları şart. Unutmayın, küçük çocuklarınız sizin arkadaşlığınıza değil onlara güven ve huzur verici, dengeli bir disiplin uygulamanıza muhtaçlar.