Son yıllarda başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyada ilk gebeliğini yaşayan annelerin yaşlarında ciddi bir ilerleme gözlemleniyor. Türkiye’de de durum pek farklı sayılmaz. Özellikle eğitimli kadınlar, önce evlilik, sonra da annelik yaşını eskiye göre epey bir geciktirmekte.
Şüphesiz bunda kadınların iş hayatında daha etkin rol oynaması, maddi kaygılar ve tıbbi gelişmelerin büyük payı var. Örneğin bir kadın, 20’li yaşlarında yumurtalarını dondurup, ilerleyen yıllarda tüp bebek sahıbı olabılıyor. Öyle ki, bu yumurtalar 100 yıldan fazla saklanabılıyor. Durum böyle olunca “İleri Anne Yaşı” terimi ile sıkça karşılaşmaya başlıyoruz.
Tıpta "İleri Anne Yaşı" terimi, 35 yaş ve sonrasında gebelik yaşayan anne adayları için kullanılıyor. Pekı 35 yaşından sonra gebe kalan anne adaylarını ve bebekleri ne gibi tehlikeler beklıyor.
İlerleyen yaşlarda diyabet ya da hipertansiyon gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığının arttığı bilinen tıbbi bir gerçek. 35 yaşın üzerindeki gebeliklerde kronik hipertansiyon, erken yaştaki gebeliklere göre 2-4 kat daha sık gözlenir ve yaklaşık görülme oranı %10’dur.
Yaşla beraber Tip II diyabet sıklığı da artar. Buna bağlı olarak ileri yaşlardaki gebeliklerde Tip II diabet ve hastalığa bağlı istenmeyen durumların görülme sıklığında genç yaş gebelere göre 2-3 kat artış gözlenir.
İlerleyen yaşla birlikte kalp-damar hastalıkları, nörolojik hastalıklar, böbrek, karaciğer, akciğer ve bağdokusu hastalıkları ve kanserlerin sıklığında da artış gözlenir. İleri yaşlardaki gebeliklerde bu hastalıkların varlığı gebeliğin seyrini olumsuz yönde etkileyebilir.
Oluşan gebeliğin düşükle sonuçlanma riski de yaşla birlikte doğrusal bir artış gösterir. 35 yaş üstü gebelerde daha genç olanlara göre yaklaşık 4 kat artmış bir düşük riski söz konusudur. Bunun en önemli nedeni bebekte kromozomal anomali olma olasılığının yaşla birlikte artmasıdır. Kromozomal anomaliler ise düşüklerin en önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Ayrıca down sendromu gibi yaşla direkt ilişkili olan anomaliler özellikle 30 yaşından sonra ciddi artışlar göstermektedir.
İleri yaşlarda gebe kalan kadınları bekleyen bir başka risk ise dış gebelik. İleri yaşlarda dış gebelik ortaya çıkma riski daha erken yaştaki gebeliklere göre 2-3 kat daha yüksek.
Aslında tüm bunlar anne ve bebeği bekleyen fizyolojik riskler. Çocuğu ile arasında büyük yaş farkı olan anne ve çocuklarının psikolojileri ise konunun başka bir boyutu.