Keçe sanatı, Avrupa üniversitelerinde ders olarak okutuluyor. Ülkemizde ise Aydın Üniversitesi’nin genç moda tasarımcıları keçeye merak sardı. Hocaları Nihal Bolkol ve Gülgün Tekin’in öncülüğünde keçeden kıyafetler tasarladı.
Dağlardaki çobanların kepeneğinin, yörüklerin ‘yazgı’sının üniversitelerde ders konusu olacağı kimin aklına gelirdi! Son yıllarda moda ve tekstil tasarımcılarının kıyafet, takı ve aksesuar yapımında kullandığı keçe artık üniversitelerde değerlendiriliyor. Anadolu’daki çobanların soğuktan ve yağmurdan korunmak için giydiği kepeneğin malzemesi olan ‘keçe’ üniversitedeki moda tasarımcılarına malzeme oldu. İstanbul Aydın Üniversitesi moda tasarım hocaları ve öğrencileri, malzeme olarak yalnızca keçeyi kullanıp renk renk, çeşit çeşit kıyafetler hazırladı.
İstanbul Aydın Üniversitesi moda ve tekstil tasarımı Bölüm Başkanı Nihal Bolkol, aynı zamanda moda ve tekstil tasarımcısı. 136 öğrenci ile birlikte keçe sanatına farklı bir yorum getiren Bolkol, bir yıl içerisinde 44 kıyafet tasarladı. Keçe kıyafetleri, geçtiğimiz günlerde CNR Fuar Merkezi’nde, ‘Güneş Nemrut’tan Doğar’ isimli bir projeyle sergilendi. Bu sanatın geliştirilmesinde emeği geçen bir diğer isim, İstanbul Aydın Üniversitesi öğretim görevlisi Gülgün Tekin. Avrupa’da Estonya Güzel Sanatlar Akademisi’nde gördüğü keçe sanatı derslerini şimdi Türkiye’de o veriyor. Keçe sanatının yok olmaya başladığını anlatan Tekin, "Öğrencilerimden biri bile bu sanatı devam ettirse kendimi karlı sayarım." diyor.
Keçeden kıyafet yapmak kolay bir iş değil. Başlangıçta saf yün ve elyafla keçeleşme işlemini uygulayıp üzerine tahta kalıp baskısı yapılıyor. Ortaya çıkan keçe kumaşından öğrenciler istedikleri gibi model çiziyor. Keçe kumaşlar mankenin üzerinde birleştirilip kıyafet hazırlanıyor. Son olarak üzerine keçeden yapılan süsler ekleniyor. Keçeyi ipekle, yünle veya gözeneği geniş olan dantellerle kaynaştırdıktan sonra el emeği tasarımlar ortaya çıkıyor.
Keçeye sarılan buz kalıbı bile erimiyor
Tarih boyunca geleneksel yöntemlerle işlenerek kullanılan keçe, ilk işlendiği halinden hiçbir şey kaybetmeden günümüze ulaşabilmiş. Tamamen doğal, sağlıklı ve dayanıklı bir malzeme olan keçe her türlü hayvan kılından yapılıyor. Keçe yapmaya en elverişlisi ise merinos koyununun kılı.
Peki, keçenin diğer kumaşlardan farkı nedir? Keçe; sıcağı, soğuğu ve tozu geçirmiyor. Yani kışın sıcak tutuyor, yazın sıcağı hissettirmiyor. İçine bir buz kalıbı koyduğunuzda erimiyor. Dolayısıyla keçe, koruyucu bir yalıtım maddesi. İyi bir keçeden yapılan kepeneği giyen çoban, bir çığın altında kalsa dahi hayatta kalma şansı çok yüksek.
Keçe, Anadolu’da çadır, kilim, sedir örtüsü, özellikle de çoban kıyafeti olarak bilinen kepenek yapımında kullanılıyor. Keçeden yapılan minderler, halılar, paspaslar, yelekler ve terlikler hemen her evde var. Şimdilerde ise keçe, aksesuarların yapımında kullanılıyor. Bujiterilerde keçeden yapılan takılar, çantalar, şapkalar ve renkli aksesuarlar satılıyor. Keçe sanatının geçen yıllara direndiği yerler de var. Konya’da Mevlevi külahları, İzmir Tire’de ise çeşitli hediyelik eşyalar ve yer yaygıları yapılıyor.