Iğdır’da 526 yıllık tarihi Kul Yusuf Kümbetinin ortasına, define avcıları tarafından büyük bir çukur açıldı, temellerinin de kazılması nedeniyle kümbet yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor.
Merkeze 11 kilometre uzaklıktaki Çakırtaş köyünde bulunan ve üzerindeki Arapça kitabeden 526 yıllık olduğu anlaşılan tarihi Kul Yusuf Kümbeti, ilgisizlik ve bakımsızlık nedeniyle yok olmak üzere.
Daha önce mezarlık olarak kullanılan ancak bugün mezarlığın kaybolduğu alan üzerindeki kümbetin, çevresi ve duvarları define avcıları tarafından tahrip edilirken, etrafında bulanan mezarlık alanı ise tarım arazisi olarak köylülerce kullanılıyor.
İl Özel İdaresi sorumluluğunda bulunan tarihi kümbetin duvarlarının delik deşik edildiği, üzerine boyalarla isimler ve işaretler yazıldığı, üzerinde orijinal kitabe bulunan kapının karşısına ayrıca büyük bir delik açıldığı ve temellerindeki taşların yerlerinden söküldüğü gözlendi. Kümbetin çatısındaki taşların döküldüğü, çatıda otların büyüdüğü görüldü.
Doğu Anadolu Bölgesi’nde 1400-1508 yılları arasında önemli bir güç olan Akkoyunlular döneminden kaldığı tahmin edilen tarihi kümbetin ortasına defineciler tarafından büyük bir çukur açıldı.
KOÇ HEYKELİNİ SÖKÜP ATTILAR
Köylülerden Murat Akkuş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kümbetin ortasında daha önceden koç heykeli şeklinde bir yapının bulunduğunu belirterek, bu koç heykelinin define avcıları tarafından yerinden sökülerek atıldığını ve altındaki çukurun define aramak için açıldığını söyledi.
Kümbetten yaklaşık 30 metre uzaklıkta tahrip edilmiş halde bulunan koç heykelinin daha sonra Erzurum’daki müzeye gönderildiğini anımsatan Akkuş, kümbetin restorasyonunun daha önce Erzurum Vakıflar Bölge Müdürlüğünce programa alındığını kaydetti.
Akkuş, ”İlde bulunan ve geçen yıl restore edilen tarihi Ejder Kervan Sarayı ile restore edilmesi için programa alındı. Ancak, kümbetin bulunduğu alandaki kamulaştırma çalışmalarında yaşanan sıkıntılar nedeniyle bir türlü restorasyon başlatılamadı. Kümbetin bulunduğu arazi özel bir şahsa ait ve bu şahsın vefat etmesi nedeniyle 12 varisi ile anlaşma sağlanması gerekiyor” diye konuştu.
Hasan Arslan da kümbetin Türk tarihinin önemli eserlerinden biri olduğunu belirterek, eserin çevresinin ve içinin zamanla define avcıları tarafından kazıldığını, temellerine zarar verildiğini, devletin bu esere sahip çıkması gerektiğini belirtti.
Çakırtaş köylüleri ise define avcılarının zaman zaman geldiklerini ve ”Bu kümbetin altında Ermenilerden kalma hazine var” diyerek kazı yaptığını ifade ederek, devletin bir an önce kümbete sahip çıkmasını istedi.
İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Ferhat Akkuş, yaptığı açıklamada, kümbetle ilgili daha önce bir proje hazırladıklarını belirterek, ancak kümbetin bulunduğu araziyle ilgili kamulaştırma sorunu yaşandığını söyledi.
Bu sorunun çözülmesi için mahkeme sürecinin devam ettiğini anlatan Akkuş, ”Mahkemeden çıkacak karara göre projeyi hayata geçirerek, kümbetin restorasyonunu yapmak istiyoruz” dedi.
KUL YUSUF KİMDİR
Türkiye’nin Ermenistan sınırına çok yakın bölgede bulunan kümbetin giriş kapısı üzerinde dikdörtgen bir çerçeve içerisinde, zincirek motifi ile ayrılmış iki satırlık bozuk bir sülüs ile Arapça yazılmış kitabeden eserin 1485 yılında Kul Yusuf adlı bir zat için yaptırıldığı ancak kümbeti inşa eden mimar bilinmemektedir.
Akkoyunlu devleti döneminde birinci derecede önemli bir şehzade veya sultan akrabalarından biri olmadığı belirtilen Kul Yusuf’un bölgede tanınmış ve hatırı sayılır bir zat olarak biliniyor.
AA