İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Baran, üniversite bünyesinde kök hücreyle ilgili farklı disiplinlerden bilim adamlarıyla ortak projeler geliştirdiklerini ifade etti.
Vücudun bütün doku ve organlarını oluşturan temel hücreler olan kök hücrelerin kendilerini yenileyebilme, sınırsız bölünebilme, her türlü organ ve dokuya dönüşebilme potansiyelleri bulunduğunu, bu nedenle kök hücrelerin hasarlı doku ve organların tamirinde kullanılmasına yönelik ilgide büyük artış olduğuna dikkati çeken Baran, İYTE bünyesinde kök hücre yoluyla çeşitli hastalıkların tedavisi konusunda projeler yürüttüklerini dile getirdi.
Baran, bir kök hücre türü olan mezenkimal kök hücrelerin doğru sinyaller verilmesi durumunda bir canlıyı oluşturan farklı hücre tiplerine dönüşebildiğini, bu hücreler kullanılarak kemik, kıkırdak, kalp, deri ve sinir hücreleriyle dokuların oluşturulabildiğini dile getirerek, akciğerdeki hasarlı dokulardan kaynaklanan bronşiyal astım hastalığının da bu yöntemle tedavi edilebileceği tezi üzerine araştırma başlattıklarını ifade etti.
DEÜ Tıp Fakültesi Pediatrik Alerji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özkan Karaman, Prof. Dr. Nevin Uzuner ve Uzman Dr. Fatih Fırıncı ile yaptıkları araştırmayla doku hasarı oluşturulan fareye kök hücre uygulandığını ifade eden Baran, şöyle konuştu:
FARELERDEKİ ASTIM MODELİNDE ETKİLİ OLDU
”Bronşiyal astım, solunum yollarının tekrarlayan bir hastalığı olup nefes darlığı, öksürük, hırıltı, hışırtı ve bazen de koyu kıvamlı balgam çıkarmayla seyreden, akut ya da subakut dönemlerle belirlenen bir hastalıktır. Bronşiyal astımın tedavisi için farklı ilaçlar kullanılıyor olmasına karşın halen bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Yaptığımız araştırmayla bronşiyal astım modeli oluşturduğumuz farelere uyguladığımız mezenkimal kök hücrelerin, oluşturduğumuz doku hasarının tedavisinde son derece etkili olduğunu ortaya koyduk.”
Doç. Dr. Baran, yaygın bir hastalık olan bronşiyal hastalığın kök hücreyle tedavi edilebileceğinin ortaya konmasına rağmen kök hücrenin insana uygulanması konusunda çalışmaların devam ettiğini dile getirerek, mevcut araştırmalar çerçevesinde kök hücrelerin ilaç gibi kullanımının dahi mümkün olabileceğini ifade etti.
KÖK HÜCREYLE KEMİK UZATMA OPERASYONLARI
Doç. Dr. Baran, yürüttükleri diğer bir çalışmayla kemik hasarlarının da kök hücreyle tedavisinin mümkün olduğunu ortaya koyduklarına dikkati çekti.
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof Dr. Mustafa Yılmaz ve Uzman Dr. Özgür Sunay ile ortaklaşa yürüttükleri projeyle, yağ dokudan elde edilen kök hücrelerle hayvanlarda oluşturdukları kemik hasarının kısa bir sürede tamir edildiğini gözlemlediklerini kaydetti.
Bunun özellikle kemik uzatma çalışmalarında kullanılabileceğine işaret eden Baran, ”Mevcut kemik uzatma işlemlerinde uzun iyileşme süresi, kemiklerin kaynamaması veya yanlış kaynaması gibi durumlara sık rastlanmaktadır. Kök hücre yoluyla yapılan kemik uzatma işlemiyle iyileşme suresi kısalacak ve komplikasyon görülme oranları düşecektir. Dolayısıyla bu tarz operasyonlar daha rahat uygulanabilecektir” diye konuştu.