Derleyen: Bengü Dağlı
Lego üzerindeki girinti ve çıkıntılar sayesinde bir birine geçirilerek değişik şekiller elde edilen bir oyuncak. Lego, parçaların birleştirilmesinde sadece hayal gücü ve zekanın ön plana çıkartılmasına neden olan ve sırf bu yüzden okul çağında (ve koca bebek safhasında) tüm eğitmenler tarafından önerilen, üretici firmanın adı ile marka oldu.
Lego belli dönemlerde "çılgınlık" olarak çoğu çocuğun oyuncak dolaplarında boy gösterdi. Sadece çocuk kitlesiyle kalmayıp, bir çok yetişkinin de hobisi oldu. Hatta öyle ki, bazı gazeteler legoyu promosyon olarak piyasaya sundu.
Lego Nasıl Ortaya Çıktı?
2000 yılında çocukların zihinsel gelişimine ve yaratıcılıklarının gelişmesine katkısı nedeniyle "yüzyılın oyuncağı" seçilen legonun geçmişi oldukça eskilere dayanıyor. Lego, Danimarka merkezli The LEGO Group adlı şirket tarafından üretiliyor. 1932 yılında Danimarka’da yapılan ilk legodan sonra zamanla bütün dünya üzerinde yayılmaya başlamış. Neredeyse 130 ülkeden fazla. 1939 sadece 10 çalışanı olan fabrika ya da atölye şimdilerde yaklaşık 4500 insana iş imkanı sağlıyor. E tabi, bir çok taklidinin çıkmasının da önüne geçilemedi. Ole Kirk Christiansen ve oğlu ilk legoları tahtadan yaptı. Bir ördek… O bilinen geçmeli plastik parçalar ise 1949’da üretilmeye başlandı. Şimdilerde ise en ince ayrıntısına kadar bir robot ya da bir ev yapılabiliyor. 
Lego, üzerlerindeki girinti ve çıkıntılar sayesinde birbirine kolayca kenetlenebilen, çeşitli renklerdeki yapı parçalarından oluşuyor. İlk başta oyma tahtadan yapılmış kaba prizmalardan oluşan lego parçaları, zamanla plastikten yapılmaya başlandı. Plastiğin kolayca aynı şekilde üretilebilir olması parçaları tek örnek haline getirdi. Bu sayede 60’larda ve günümüzde üretilen parçaların birbirine uyumlu olmasını sağlandı.
İlk başta yalnızca Avrupa’da üretim yapılırken, Amerika pazarına giren şirket burada yeni bir fabrika açmak yerine yeni parçaların üretimini Samsonite’e devretti. İlk başta tuğla şeklinde olan basit tanelere çarklar, çubuklar, tekerlekler, küçük adamlar ve elektrikli aksamlar gibi daha ayrıntılı bölümler de eklendi. Böylece hemen hemen herşeyin inşa edilebileceği bir çeşitlilik sağlandı. Genel olarak 7-16 yaş civarını hedefleyen LEGO, aslında her kitleyi kendine bağımlı kılacak nitelikte ürünler çıkarmayı çalıştı. Amerika ve dünya pazarı geliştikçe, çizgi romanlarla ve bilgisayar oyunlarıyla büyüyen neslin ihtiyaçlarına cevap vermek piyasada legonun tutunmasını biraz zorlaştırdı. Bunun üstesinden her ihtiyaç gurubuna yönelik setler üreterek, Lego Baby (0-3 yaş), Lego Duplo (0-6 yaş), Lego City, Lego Creator, Lego System, Lego Technic, Lego Bionicle, Lego Belville gibi çeşitli yaş gruplarına özel ürünler yaptı.
Son zamanlarda ise medya dünyasının ve küreselleşmenin yıktığı bir oyuncak olarak kalmamak için Harry Potter, Star Wars, Batman, Örümcek Adam, Winnie The Pooh, Spongebob Squarepants gibi ünlü temaları da bünyesine kattı.
İlk lego tuğlasının pazara çıkışından 60 yıl sonra bugün dünyanın klasik oyuncak firmaları kategorisinde 3’üncü en büyük firma olan Lego, 130 ülkede satılıyor ve en çok bilinen oyuncak markalarından biri olma özelliğini koruyor. Çocukların ihtiyaç ve gelişimine göre kendini şekillendiren lego, yeni eğilimleri göz önünde bulundurarak, 2000’den itibaren ürünleri ile bilgisayar kullanımını birleştirmeye başladı. Bu çerçevede tüm dünyada Lego Mindstorm Robotics turnuvaları düzenleniyor ve çocuklar legolardan yarattıkları robotlarını bilgisayar aracılığıyla programlayarak çeşitli hareketleri yaptırabiliyorlar. Ülkemizde 80’li yıllardan beri satılan legoyla ilgili Türk çocuklarının eğilimleri de benzer çizgide. Legoyu Türkiye’ye getiren ithalatçı firma Adore Oyuncak yetkilileri yoğun ilgi nedeniyle ürün çeşitliliğinin giderek arttığını belirtiyor.
Legonun Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Lego özellikle çocuklar için geliştirici zekayı sivrilten çok önemli bir oyuncak. Basit olduğu kadar çocuğun zekasını ve becerisini zorlayıcı bir özelliği olduğu için önemli ve etkili bir oyuncak lego. Çocuğun hâyâl dünyası için değişik fırsatlar sunan oyuncaklar arasında legolar bulunuyor. Çocuklar parçaları kendi hayal dünyasına uygun şekillerde yerleştirerek değişik oyunlar yaratabiliyor. Lego türü geçmeli oyuncakları birbirine geçirip çıkarmak kaslara egemen olmayı, bu da çocuğun duyu-hareket açısından gelişmesini sağlar. Çeşit çeşit biçimler yaratmak, modelleri yeniden kurmak çocuğun düş gücünü çalıştırdığı gibi algılama duyusunu da geliştiriyor. Kurmaya dayanan bütün oyuncaklar veya oyunlar zekâyı çalıştırıyor.
ABD’de lego sektörü inanılmaz gelişmiş durumda. Ülkenin birçok yerinde 40–50 yıllık kullanılmış legoların bile bit pazarlarında satıldığına şahit olmak mümkün. Evladiyelik oyuncaklar yani. Ancak ABD’nin gelişen sanat ve yayıncılık ortamı çocuklara çok farklı oyun alanları ve oyuncak türleri sunduğu için legonun iktidarı devrildi devrilecek. Spidermanların, Superman, Hulk, Daredevillerin karşısında sarsılan lego kalesi, yeni bir atraksiyon ile kaybettiği tepeleri geri almaya çabalıyor. Bunun için de zaman zaman çocuklara zarar verecek hayali kahramanların ürünlerini piyasaya sunuyor. Bunlar da çocukların zihin dünyasında olumsuz etkiler oluşturabiliyor.
Son lego dergilerinin tamamı, kötücül karakterlerin, hayal üstü varlıkların legolarıyla dolu. Tuhaf yüzlü yaratıklar, eciş bücüş pörtlek kötülerin tak–tamamla parçalarının reklamlarıyla dolu lego dergileri. Oyuncak tarihinin son yüz yılına damgasını vurmuş legoculuk da kirlendi ve kolay kolay temizlenecek gibi de değil. Çocuklar artık ev, çiftlik hayvanları filan gibi bilinen masum şeyler yerine, çizgi kahramanlar, hayali ucubeleri birleştirmeyi deniyorlar.