Anne karnında ilk oluşan organ kalp. Bu dönemden başlayarak bebeğinizin kalbinin sağlıklı gelişmesi çok önemli. Ancak bazen doğuştan gelen, bazen de geçirilen enfeksiyonlar nedeniyle sonradan oluşan etkenler, bebeğin minik kalbinde sorunlara yol açabiliyor.
Günümüzde kalp hastalıklarının hepsine önlem alınamasa da, uzmanların önerilerine kulak vererek bazı sorunları hafifletmek ya da önlemek mümkün. Çocuklarda sonradan oluşan kalp hastalıklarının görülme oranları, alınacak basit önlemlerle düşürülebiliyor.
İşte anne karnından çocukluk dönemine bebeğinizin kalbini koruyacak öneriler….
Bir bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelebilmesi anne, baba adaylarının en büyük hayali. Ancak maalesef ki bu hayale kavuşmak her zaman mümkün olmayabiliyor. Diğer birçok hastalığın yanı sıra ülkemizde her yıl 13 bin bebek doğuştan kalp hastası olarak dünyaya geliyor. Ayrıca sağlıklı doğan bir bebek geçirdiği enfeksiyonlar ya da ameliyatlar sonrasında kalp hastası olabiliyor. Ailede bir bebeğin doğuştan kalp hastası olması durumunda, kardeşlerinin de aynı hastalığı taşıma ihtimali yüzde 2 civarında. Aynı risk faktörü annesi doğuştan kalp hastası olan bebekler için de geçerli. Doğuştan kalp hastalıklarının oluşumunda hiç kuşkusuz genetik faktörler de büyük rol oynuyor. Ancak çocuklarda sonradan oluşan kalp hastalıklarının görülme oranları, alınacak bazı basit önlemlerle düşürülebiliyor. Acıbadem Ankara Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Koray Lenk, anne karnından çocukluk dönemine kadar çocuklarda kalp hastalıklarını engellemek adına ailelere özel önerilerde bulunuyor.
ANNE KARNINDAYKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
1- Hamileyken kızamıkçık aşınızı yaptırın
Doğuştan kalp hastalıklarını önlemek için anne adaylarının özellikle kızamıkçık aşısı yaptırması gerekiyor. Kızamıkçık hastalığının nedeni olan Rubella virüsü anne kanından gebelik sırasında bebeğe bulaştığında gözlerde katarakt, kalp hastalığı, sağırlık ve zeka geriliği ile sonuçlanan ağır hastalıklar meydana gelebiliyor. Virüs, bebekte, hem hücresel düzeyde hasara, hem de damar iltihaplanmasını (vaskülit) tetikleyerek kalp ve diğer organ hastalıklarına neden oluyor.
2- Sigara ve alkolden uzak durun
Hamilelik döneminde sigara ve alkolden uzak durun. Ayrıca doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç kullanmayın ve röntgen çektirmeyin. Annenin hamilelikte sigara kullanımı bebekte kan oksijen düzeyinin azalmasına ve kırmızı kan hücre sayısının artmasına yol açarak bebekte kalp yetmezliği oluşturabiliyor. Alınan alkol de bebekte kalp atışlarının yavaşlamasına, bazı ilaç ve röntgen ışınları ise gelişmekte olan kalp ve damarların normal gelişim basamaklarını etkileyerek kötü gelişmelere ve böylece yapısal kalp hastalıklarının oluşmasına yol açabiliyor.
3- Hamilelikte sağlıklı beslenin
Hamileliğinizin başladığı günden itibaren yediğiniz besinler bebeğinizin büyümesini ve zihinsel gelişimini etkiliyor. Hamileyken sağlıklı beslenmeniz bebeğin kalp sağlığı açısından da önemli. Bu nedenle mutlaka beslenmenize özen gösterin. Gelişmekte olan toplumlarda yaşanan kötü beslenme alışkanlıkları ve fast-food tipi beslenmeden bu dönemde uzak durun. Çünkü anne karnından itibaren bebeklerin maruz kaldığı bu tip diyetler, şişmanlık, kolesterol ve yüksek tansiyonla birlikte kalp hastalıklarına yakalanma yaşını her geçen gün düşürüyor.
ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
4- Bebeğinizi kalabalık ortamlara sokmayın
Bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmemiş olan bebeğinizi mümkün olduğu kadar kalabalık ortamlara sokmayın. Ayrıca hasta olan kişilerin bebeğinize yaklaşmasına izin vermeyin, bu kişi, siz bile olsanız. Eğer bir rahatsızlığınız varsa maske kullanın. Bebeğinize geçen bazı enfeksiyonlar, kalbinde sorun olarak karşımıza çıkabiliyor.
5- Çocuğunuza sağlıklı sofralar hazırlayın
Çok nedenli bir bozukluk olan yüksek kolesterol, diyet ve fiziksel aktivite tipi çevresel faktörlerden etkileniyor. Damar sertliğine neden olan yüksek kolesterol sorunu çocukluk çağında başlıyor. Bu nedenle çocuklara henüz çok küçükken sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması gerekiyor. Beslenme düzenlerinde yeşil sebze ve meyve ağırlıklı, beyaz et ve balıketi bakımından zengin, zeytinyağının tercih edildiği, karbonhidratların makul derecede tutulduğu yiyeceklerin yer alması hem çocukluk ve hem de erişkinlikte sağlıklı bir kalbe sahip olunmasına yardımcı oluyor.
6- Her öğünden sonra dişlerini fırçalayın
Çocuğunuzun ağız hijyenine dikkat edin. Özellikle yumuşak fırçalarla, dişetini kanatmadan, her öğün sonrasında dişlerini fırçalayın. Özellikle doğuştan kalp hastalığı olan çocuklarda zaman zaman ağızda oluşan çürük dişlerdeki bakteriler, sakız ve benzeri ürünlerin ağız içerisinde oluşturduğu küçük yırtıklardan kana karışıp kalp zarının iltihaplanmasına neden olabiliyor.
7- Çocuğunuzu spora yönlendirin
Uzun süre bilgisayar başında vakit geçirmek ve saatlerce televizyon izlemek çocuğun hareketsiz bir yaşam sürmesine neden oluyor. Bu durum da obeziteye ve dolayısıyla da kalp hastalıklarına zemin hazırlıyor. Çocuğunuzu mümkün olduğu kadar sokakta oyun oynamaya ya da spora yönlendirmeniz kalplerinin sağlığı için çok önemli.