Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Çocuk Sağlığı ve Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. İpek Akman; kış aylarında, özellikle yeni doğan bebeklerde bronşit ve zatürreye neden olabilen RSV virüsü ile ilgili bilgiler verdi…
Kış aylarında tehlike oluşturan RSV virüsü nedir?
Özellikle bebekleri tehdit eden Respiratuar Sinsiyal Virüs (RSV); çocuklarda ve yetişkinlerde solunum yolu enfeksiyonlarına, bronşit ve zatürreye yol açan bir virüstür. RSV virüsünün kuluçka dönemi iki-sekiz gündür ve enfeksiyonu kapan kişi bir-üç hafta boyunca virüsü çevresine bulaştırabilir.
Kimler risk altındadır?
RSV virüsüne bağlı alt solunum yolu enfeksiyonları; bazı risk faktörlerini taşıyan bebeklerde solunum yetmezliği ve ölüme yol açabilir. Özellikle prematüre doğmuş bebekler, yoğun bakımda çok uzun kalıp kronik akciğer hastalığı gelişmiş bebekler veya kalp yetmezliği tedavisi gören bebekler, bu virüsle enfekte olurlarsa hayati tehlike doğabilir. Bağışıklık sistemi bozuk olan çocuklar ve astım hastaları da RSV açısından riskli gruplardır.
Neden prematüre bebekler daha fazla risk altındadır?
Prematüre bebekler, akciğer gelişimini tamamlayamadan doğdukları için enfeksiyon kaparlarsa, hastalığı daha ağır geçirirler. Prematüre bebekler, bağışıklık sistemleri tam gelişmediği için hastalıklara karşı dirençsizdir. Çocuğun yaşı ne kadar küçükse ağır hastalık geçirme riski o kadar fazladır.
GLOBAL BİR SORUN
Bu virüsün toplumda görülme sıklığı nelerdir?
Altı aydan küçük bebeklerde alt solunum yolu (bronşit ve zatürre) enfeksiyonlarının yüzde 35-50’si RSV virüsüne bağlı olarak gelişir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) rakamlarına göre, dünyada her yıl yaklaşık 400 bin bebek bu virüs nedeniyle ölüyor. Yenidoğan döneminde RSV bronşiyoliti olan bebeklerde, ileride astım görülme riski artıyor. Virüs her yerde olabildiği için; 1 yaşına kadar olan çocukların yüzde 50’si, 2 yaşına kadar olanların ise tamamı bu virüsle tanışıyor.
HASTALIKTAN KORUNMAK İÇİN TÜYOLAR
Aileler çocuklarını virüsten korumak için nasıl önlemler alabilir?
Hastayla yakın teması sınırlandırın.
Hasta kişiler maske kullanmalı.
Bebeğe dokunmadan önce ellerinizi yıkayın.
Hijyene dikkat edin.
Bebekleri kalabalık ortamlardan (alışveriş merkezi, toplu taşıma araçları, kreş) uzak tutun.
Özellikle bebekleri öpmekten kaçının.
Kardeşleriyle ya da büyükleriyle aynı odada yatırmayın.
Oyuncakları sık sık dezenfekte edin.
Koruyucu ilaçlar konusunda doktordan bilgi alın.
Bebekleri sigara içilen ortamlardan uzak tutun.
YOĞUN BAKIM ŞART
Türkiye’de RSV hastalığının yüzde 92’si, Ekim- Nisan ayları arasında görülüyor. Bu dönemde; gebelik haftası 29 haftadan küçük olanlar ile kalp hastalığı olan bebekler mutlaka koruma altına alınmalı.
Hasta bebekte RSV enfeksiyonuna bağlı solunum zorluğu, beslenme güçlüğü görülebilir. Bazı bebeklerin hastaneye veya yoğun bakıma yatmaları gerekebilir.
HANGİ ŞİKAYETLER GÖRÜLÜR?
Hastada burun akıntısı, öksürük, hırıltı, hızlı nefes alma ve ateş gibi şikayetler görülebilir. Erişkinler ve 2 yaşın üzerindeki çocuklar genellikle bu tür belirtilerle hastalığı atlatır. Ancak prematüre bebekler ve diğer risk gruplarında, hastalık üçbeş gün sonra alt solunum yollarına inerek ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Nefes darlığı, solunum sıkıntısı, yoğun öksürük ve dudakta morarma görülebilir. Bu bebeklerde yüksek ateş görülmeyebilir.
RSV VİRÜSÜNÜN AŞISI YOK!
Günümüzde RSV virüsüne karşı etkin ve güvenilir bir aşı bulunmuyor. RSV virüsünden korunmak için; yüksek riskli bebeklere pasif bağışıklama, yani sonbahar ve kış sezonu boyunca ayda bir antikor verilmesi öneriliyor.
Pasif bağışıklama uygulanması gereken hastaları şöyle sıralayabiliriz: Gebelik haftası 29 haftadan küçük ve 1 yaşından küçükler. Kronik akciğer hastalığı olan ve 2 yaşından küçük bebekler ve tedavi gerektiren kalp hastalığı olan 1 yaşından küçük bebekler.
OKSİJEN MASKESİ GEREKEBİLİR
Hastalığın tanısı nasıl konur?
RSV enfeksiyonunun tanısı, solunum yolu sekresyonlarında RSV antijenine bakılarak konulur. Bu, yüzde 90 oranında doğru sonuç veren bir yöntemdir. Solunum salgılarına virüs kültürü yapılması, beş gün içinde kesin sonuç veren bir testtir ancak pahalı bir yöntem olduğundan sık kullanılmıyor.
Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?
Hasta bebek, nefes darlığı ve solunum güçlüğü çekiyorsa; bronşları genişleten ilaçlar, nebülizatör denilen cihazla buhar halinde uygulanır. Bebeğin oksijene ihtiyacı varsa, oksijen maskesi ile destek sağlanır.
Sabah