Rekabetle suçlanan Prof. Dr. Ömer Özkan, "Ben yarışıyorsam kulvarda neredeyim? Yarışı başlatan zaten ben oldum. Artık ameliyat yapmasam da ben ilkim. Yarışmama gerek yok!" diyor
İlk rahim naklini, ilk kol naklini ve ilk yüz naklini yaptı; şimdi yenilerini yapmaya hazırlanıyor. Akdeniz Üniversitesi’nin 41 yaşındaki cerrahı Prof. Dr. Ömer Özkan, Türk tıbbını başka bir noktaya taşıdı. Ardından yaşanan kol naklindeki başarısızlıkla birlikte o da tartışılmaya başlandı. Prof. Dr. Ömer Özkan, önce rekabet yaratmakla suçlandı, sonra medyatik olmakla eleştirildi. Cesareti ile alıştığımız doktor portrelerinin dışında olduğunu kanıtlayan ve bugüne dek filmlerde gördüğümüz ameliyatları hayatımıza sokan Prof. Dr. Özkan; çok tartışılan nakillerle ilgili sorularımızı yanıtladı:
HEPİMİZE SORULDU
Sizin naklinizden sonra Hacettepe Üniversitesi’ne yüz ve uzuv nakli için organlar gönderilirken siz yine hazırlık yaptınız, neden? Sıranın onlarda olduğunu biliyordunuz…
Bu, tüm merkezlere soruldu. Gülhane, Gazi böyle bir hastasının olmadığını bildirdi. Hacettepe ve Akdeniz’e soruldu. Biz de "Hastamız uygundur" dedik. Benim onların hastasını bilme şansım yok. Onlar da benim hastamı bilmiyordur büyük ihtimalle. Ama organ nakli dağıtımını Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) yapıyor. Ben, "Kriterlerime uyuyor" diyorum; Hacettepe de "Benim kriterlerime uyuyor" diyor. Sonra bizim daha önce nakil yaptığımızı görüyorlar ve "Bu sefer nakli Hacettepe yapacak" deniyor.
SIRA GAZİ’DE DEĞİL
Şimdi sıra Gazi Üniversitesi’nde… Orada da başarısızlık yaşanırsa bu sizin nakillerinizi de etkiler mi?
Sıra Gazi Üniversite’sinde değil. Bunda bir yanlış anlaşılma var. Ruhsat sırası var. Bir donör bulunduğunda hastanın yaşı, kan grubu, cinsiyeti, boyutları, renk tonu gibi birçok kriter var. Bunlar ortaya konuyor. Türkiye’deki organ nakli listesindeki bütün hastalara bakılır. Eğer uygun hasta iki merkezde varsa, burada Gazi ön plana çıkar; o kadar. Ancak o noktada ruhsat sırasına bakılıyor. Gazi Üniversitesi’nin elinde kritere uyan hasta yoksa yine bize ya da Gülhane ya da Hacettepe’ye verilebilir. Ruhsat sırasının önünde hastanın uyumu önemlidir!
Pek çokları gibi, Hacettepe’nin yaptığı nakillerin aceleye geldiğini düşünüyor musunuz?
Ben ne yorum yapsam da yanlış anlaşılır. Mutlaka onları destekliyorum. Çok da başarılı olmalarını istiyorum.
HİÇ AMELİYAT YAPMASAM BİLE ZATEN İLKLERİ YAPAN İNSANIM
Siz yüz nakli yaptıktan sonra başvuran bir hastaya, Hacettepe yüz nakletti. Bu kadar kısa bir sürede yüz nakline hasta hazırlamak zor değil mi?
Bunu üzerinden biraz daha zaman geçtiği ve ben de ayrıntıyı öğrendiğim zaman çok daha net söylerim. Bunun gerçeği nedir, şimdilik bilmiyorum.
KISKANMIYORUM
Rekabet nedeniyle eleştirildiniz… Bilimsel rekabet sizce yararlı mı yoksa tehlikeli mi?
Ben bu rekabetin neresindeyim? "Var" ya da "Yok" demiyorum. Sizin de sağlık köşeniz var. Sizden daha iyi yapsalar, siz de daha iyisini yapmaya çalışırsınız değil mi? Ben, o arkadaşlarımı çok severim. Keşke başlarına bunlar gelmeseydi ama ben bu rekabetin neresindeyim? Bir yarışta sekiz kulvar olur ya, ben o kulvarın neresindeyim? Ben kulvarda değilim ki! Ben yarışı başlatan insanım. Yani "Koşun!" diyen insanım. Artık hiç ameliyat yapmasam bile zaten ilkleri yapan oldum. Bunu yapan insanları neden kıskanayım, neden rekabet edeyim ki?
FOTOŞOPU BİLİMSEL OLARAK TARTIŞIRIZ
Hacettepe’de yüz nakli yapılan hasta için "Devletin imkanları boşa harcanmış olabilir" dediniz… O fotoğraflar fotoşopluymuş. Daha sonra hastanın bilimsel fotoğraflarını görebildiniz mi ve fikrinizin değişme ihtimali var mı?
Var ya da yok, onu bilmiyorum. Bu fotoğrafa bakıyorsunuz "Fotoşop yok" ya da "Var" diyorsunuz. Bu tamamen sizin görüşünüz ya da benim görüşüm. Bilimsel olarak da biz bunları tartışıyoruz. Kriterler çok belirli aslında. Orada halkın yorumu da çok önemli ama biz tıbbi olarak onları değerlendireceğiz. Zaten bir hata ya da bir yanlış kullanım olursa, onun değerlendirilmesi bilimsel kurulda yapılmış olacak.
BİLİM KURGUYDU AMA GERÇEK OLDU
Türkiye’de yüz ve uzuv nakli yapanlar olarak, başarı ya da başarısızlığı birbirinizle hemen paylaşır mısınız?
Her zaman paylaşırız. Biz kendi içimizde birbirimizi çok da eleştiririz. Daha iyisini yapmak için konuşuruz. Şu anda Türkiye’de rahim dahil 3-4 nakil yapıldı. İnsanlar, 2006’da buna bilim kurgu gibi bakardı ama şimdi gerçek oldu…
Ölümlerin ardından nakilden vazgeçen hastanız oldu mu?
Şu ana kadar vazgeçtiğini bildiren kimse yok. Hatta "Ne zaman geleceğiz?" diye arayanlar var. Tahlillerini yaptırmaya gelenler var. Bundan sonra daha da başarılı şekilde devam edeceğiz diye düşünüyorum.
HER ZAMAN HAZIR HALDEYİZ
Sizin nakil listenizde kaç hasta bulunuyor?
Bizim ekli listemizin üstüne eklenmesi gereken inanılmaz sayıda hastamız var zaten. Bunları biz Ulusal Koordinasyon Merkezi’ne de verdik. Özüne bakarsanız, başka bir merkezin hastası olmadığı anda biz her zaman hastaya nakil yapabilecek durumdayız.