Sağlıklı saçlara sahip olmak için şüphesiz bizim de yapmamız gerekenler var. Saç Sağlığı Uzmanı Burcu Çayözü, kullanılan tarak ve şekillendiricilerden saç toplama şekline kadar dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
Normal tarama ve yıkama işlemlerinde saçta yıpranma en alt seviyededir. Ancak bazı işlemler saçın sağlam olan dış kılıfı zaman içinde yıpratır ve kırılgan olan içyapıdaki zincirler rahatlıkla kopar. Bu durumda saçta kopmaya ve kırılmaya bağlı kayıplar yaşanır. Saç temel yapısında protein ve su içermektedir. Bu baş elementleri eksilten işlemler saçta yıpranma yaratır.
Saçı fiziksel olarak zorlayan işlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Saçı kuru iken fırçalama: Saç şekil değiştirmeyi içindeki hidrogen (su) bağlarının yer değiştirmesi suretiyle yapar. Saç esnekliği saç nemliyken artar. Saç kuruyken kendi boyunun 20%si oranında esner ve kırılır bu nedenle saç kuruyken taranmamalıdır. Saç nemliyken 50% oranına kadar esneyebilir. Saça nemliyken şekil verilmelidir. Saçın en büyük nem kaynağı sudur, bu nedenle saçımız yıkandıkça ihtiyacı olan nemi kazanır. Kazandığı nemi uzun süre koruyabilmesi için saç kremi ve bakım kremlerinin kullanımı faydalıdır.
2. Fön, düzleştirici, maşa: Saça yapılan sıcak işlemlerdir. Saçın sıcağa karşı direnci zaman içinde azalır. Bu nedenle bu işlemlerin sık uygulanması (hafta 2-3 kere) durumunda saçta kopma ve kırılmalar artar. Sıcak uygulamalar sonucu saç var olan nemini ve esnekliğini kaybeder. Bu durumunun sonucu olarak saç artık şekillendirme yapmadan doğal haliyle şekil verilemez hale gelir.
3. Perma, defrize, Brezilya fönü: Saç yapısını yüzeyden değil, içeride bulunan sülfür bağlarını kopartıp yeniden istenen şekilde ( düz/ kıvırcık) bağlama yöntemi ile saç şeklini uzun süreli değiştiren uygulamalardır. Bu uygulamalarda saça direncini veren temel zincirsi yapı hasar görebilmektedir. Bu nedenle bu işlemleri profesyonel kişilerin yapması ve saça yılda 1 defadan fazla uygulanmaması gerekmektedir. Bu zincirsi yapı fazla zorlandığında hasar görmekte ve bu hasar bakım yöntemleri ile onarılamamaktadır. Tek çözüm saçın işlemli yerden itibaren kesilmesidir. Aksi takdirde saç sürekli koparak saçın uzamasını engelleyecektir.
4. Krepe: Saçın uzama yönün aksine doğru taranarak saçın kabartılması yöntemidir. Bu yöntemde saçın dış yapısını oluşturan pul tabakanın dizilişinin tersi yönünde bir tarama gerçekleşir. Saç zaman içinden bu yöntemden zarar görür.
5. Keskin renk değişimleri: Sık aralıklarla saç boyası uygulaması ve saç rengini keskin şekilde değiştirmek (Siyah renkten sarıya dönmek, sarı saçı kızıl yapmak sonra siyah yapmak vb) güçlü ve saçı yıpratıcı kimyasal kullanımı gerektirdiği için saça zarar vermektedir. İdeal olan saçın kendi tonuna yakın renkler kullanmak ve ya keskin renk değişimlerini uzun aralıklarla yapmaktır. Saçında boya sebebiyle kurumadan şikâyet eden kişilerin ağırlıklı olarak dip boya kullanmaları, saçın tamamını 4-6 ayda bir boyamaları önerilmektedir. Boyalı saçlarda saç büyük oranda nemini kaybetmektedir. Bu nedenle bakım maskelerinin haftada 1-2 kullanımı faydalıdır.
6. Kaynak saç kullanımı: Saçın daha yoğun görünmesini sağlamak amacı ile saça ekleme yapılması yöntemidir. Saçı çekerek bir kuvvet uyguladığı için saçta kırılma yaratma riski vardır. Özellikle zayıf saç yapısı olan kişilerde uzun süreli kullanımlarda saçta kalıcı kayıp yaratma riski vardır.
7. Saçı sürekli çekerek çok sıkı toplamak: Bu işlemde saçı sürekli çekerek toplamak saçta ilk aşamada kırılma yaratacaktır. Daha ağırlıklı zencilerde görülen kopmaya bağlı saç kaybı bu sebeple oluşmaktadır. Bizde ise daha ağırlıklı kapalı bayanlarda bu tür saç kaybına rastlanmaktadır.
Saç normal koşullarda kopmaya ve aşınmaya dayanıklı bir lif yapısıdır. Ancak yapısal eksiklikler sonucu veya fiziksel zorlamalar sonucu saçımız incelebilir, kolaylıkla yıpranıp kopabilir ve kayıp yaşayabilir.
Saç ve beslenme ilişkisi
Saçta yapısal eksiklikler ağırlıklı olarak besin eksikliği sebebiyle oluşur. Saçın yeterli oranda protein almaması sonucu saçta zayıflama incelme ve kolay kırılma yaşanır. Saç en ufak zorlamada kopar ve kırılır.
• Proteinden eksik beslenme, vejeteryan beslenme,
• Demir eksikliğine bağlı kansızlık,
• Çinko, folik asit, B-12, biotin eksikliği,
• Sağlıksız saç derisi, tıkanmış foliküller
Saçın sağlam yapısını bozar, saç canlılığını yitirir, matlaşır, şekil almaz hale gelir ve saçta incelmeler başlar.
Bunun yanısıra saça dışarıdan uygulanan şekillendirme yöntemleri saça fiziksel tehdit oluşturabilir. Sık yapılan kimyasal işlemler ve şekillendirme işlemleri en sağlam saç yapısında dahi kırılma ve kopma yaratır.
Sağlıklı saç için ne yapmalı?
1. Saç ıslakken taranmalı ve şekillendirilmelidir.
2. Maşa kullanımını sık yapmak yerine, arada bigudi ile şekillendirme yapılabilir.
3. Düzleştiricileri her gün kullanmak yerine, saçı fırça ile şekillendirmek tercih edilebilir.
4. Saç daha sık yıkanmalı, yıkama sonrası saça nem ve protein veren bakım maskeleri kullanılmalıdır.
5. Saçın doğal rengine yakın boyalar tercih edilmelidir.
Hürriyet