Prof. Dr. Nilgün Güvener Demirağ ve Doç. Dr. Serpil Salman “Tiroid hormon az üretildiğinde hem kilo vermek zorlaşıyor hem de vücut daha fazla su tutuyor. Tiroid hastalıklarının tanısı hastayı iyi dinlemekten geçer. Tedavisi ise tiroid bezinin az ya da fazla salgılanmasına göre değişiklik gösterir” diyor.
Toplumda en sık görülen tiroid hastalıkları tiroidin az ya da çok hormon salgılaması (hipotiroidi ve hipertiroidi), büyümesi (guatr), içinde nodül adı verilen yumruların oluşması olarak özetlenebilir. Nodüller selim karakterde olabilir veya daha az ihtimalle kanserli hücreler içerebilir. Nodüllerin çoğu hormon salgılamaz, ama bazı nodüller aşırı hormon salgılayarak hipertiroidi gelişmesine neden olur.
Belirtiler değişken olabilir
Tiroid çok büyükse (büyük guatr) nefes borusu ve ses tellerini etkileyerek nefes darlığı ve ses kısıklığı, ses kalitesinde değişme yapabilir. Çok büyük olmayan bir guatr hastasının boynunda dolgunluk hissi şeklinde fark edilebilir ya da herhangi bir nedenle yapılan muayenede doktor tarafından bulunabilir. Hipo veya hipertiroidi belirti ve bulguları ise çok değişkendir. Hastada bu tablolar çok hafif (subklinik) olabilir, bu durumda şikayetler de çok hafiftir. Bazen de hemen hemen hiç şikayet yokken tesadüfen tanı konulur.
Hipotiroidi olan çabuk yorulur
Tiroid bezinin az çalışması hormon eksikliğine neden olur, bu durum hipotiroidi olarak adlandırılır. Hipotiroid kişilerde halsizlik, çabuk yorulma, dikkat dağınıklığı, soğuğa dayanıksızlık, ciltte kalınlaşma, kuruluk, saç ve kaşlarda dökülme, seste kalınlaşma, kalp hızının yavaşlaması, tansiyon yükselmesi, kabızlık, yüz ve göz kapaklarında şişkinlik, adet düzensizlikleri görülebilir. Metabolizma yavaşladığı için kilo vermek güçleşir. Ödemin de etkisiyle kişi daha kolay kilo alabilir. Yaşlılarda daha sık olmak üzere kalp yetersizliği gelişebilir. Kadınlarda kısırlık veya düşükler olabilir. Ağır hipotiroidi en çok çocukluk çağında zarar verir, çünkü bu çocuklar tedavi edilmezse büyüme ve gelişme geri kalır, zeka geriliği olur.
İleri yaşlarda tehlike artıyor
Tiroid hormon fazlalığı (hipertiroidi) iştah artışına rağmen kilo kaybı, sinirlilik, çabuk yorulma, aşırı terleme, sıcağa tahammülsüzlük, çarpıntı, ishal veya sık dışkılama, kas güçsüzlüğü, adet düzensizliği, göz belirtileri ile kendisini belli edebilir. Kalpte ritm bozuklukları özellikle ileri yaşta tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Uzun süren hipertiroidide kemik erimesi gelişir, özellikle menopoz sonrası kadınlarda kırıklar oluşabilir.