Sanal ortamda gezinirken ‘IQ’nuzu öğrenmek ister misiniz?’ cümleleriyle sıkça karşılaşılır.
Bu ifadeler hemen herkesin dikkatini çeker ve IQ testi olduğu iddia edilen sorular, belirtilen sürede cevaplanmaya çalışılır. Zekâ seviyesini öğrenmek isteyen birçok kişi ise test sonucuna göre kendini değerlendirir. Ancak uzmanlar, sanal ortamdaki bu testlere kesinlikle güvenilmemesi gerektiğini söylüyor. Klinik Psikolog Hande Sinirlioğlu Ertaş, kişinin zekâsını ölçecek bu testlerin bir uzman tarafından uygulanmasını öneriyor.
Yetişkinlere WAİS Zekâ Testi’nin uygulandığını ifade eden Ertaş, bireylerin yaşına özel sözel ve performans olmak üzere iki ayrı test uygulandığını söyledi. Sözel kategoride karşılaştırma, aritmetik, benzerlik, kelime dağarcığı vb. bilgilerin yer aldığını belirten Ertaş, performans kategorisinde ise resim tamamlama, blok tasarımı, resim düzenleme, nesneleri birleştirme faaliyetlerinin yapıldığını ifade etti. Bu testlerin tüm dünyada geçerli olduğunu aktaran Ertaş, “Sanal ortamdaki testlerin hiçbir genelgeçerliliği yoktur. Bu testler zekâyı tüm boyutlarıyla ölçemez ve kişiye ya da yaşa özel değildir. Bu testlere asla inanmamalı ve çıkan sonuca göre hareket edilmemeli.” diyor. Ertaş, testlerin rehberlik araştırma ve psikolojik danışmanlık merkezleri tarafından uygulanması gerektiğini dile getiriyor.
Merak için çocuğunuza IQ testi yaptırmayın
Ayrıca uzmanlar, mecbur kalmadıkça çocuklara zekâ testi yaptırılmaması gerektiğini söylüyor. Özellikle anneler çocuklarının IQ’sunu merak eder, çocuğuna test yaptırır. Psikolog Özen İlhan Oldaç, testin merak değil ihtiyaç halinde yaptırılması gerektiğini söylüyor. Oldaç, “Testlere, çocuk başarı sorunu yaşadığında başvurulmalıdır. ‘Merak ediyorum’ düşüncesiyle çocuğa test yaptırmak doğru değildir. Test, çocuğun zorlandığı veya çok iyi olduğu alanların değerlendirilip ona yönelik gerekli tedbirlerin alınması için yapılmalıdır.” şeklinde konuşuyor. Psikolog Ebru Tuncay ise sonuçlara göre çocuklara tavır gösterilmemesini söylüyor. Tuncay, “Aileler, sonuca göre çocuktan bir beklenti içine girebiliyor. Yüksek çıktığında ‘çocuğum çok akıllı, üstün’ diyebiliyor. Böyle bir değerlendirme çocuğun üzerinde psikolojik baskı oluşturur ve çocuğu duygusal olarak zorlar. Sonuç uzmanla birlikte değerlendirilip duruma göre hareket edilmelidir.” diyor.