Yaz aylarında, özellikle sıcak ve rutubetli günlerde uyku uyumak bazen neredeyse imkansız hale gelir. Fakat bazı önlemler alarak yaz sıcağında da rahat bir uyku çekmek mümkün.
Amerikan Hastanesi Uyku Kliniği Bölüm Şefi Dr. Sabri Derman, “Yaz uykusu deyince aklınıza estivasyon gelmesin” diyor. Bu; kış uykusunun tersine, bazı hayvanların yazın aşırı sıcak ve çok kurak geçtiği yerlerde vücut işlevlerini en az düzeye indirerek haftalarca, hatta aylarca ‘uyumalarına’ verilen bilimsel bir isimmiş… Bazıları salgıladıkları bir koza içinde su kaybını önleyerek, bazıları metabolizmalarını çok düşük seviyelere indirerek doğa koşullarıyla başa çıkmaya çalışırlar. Oysa biz burada yaz sıcaklarında da sağlıklı, dinlendirici ve hem vücudumuza hem ruhumuza ferahlık verecek uyku startejilerinden söz etmek istiyoruz.
İnsan vücut ısısı doğal olarak gün içinde küçük de olsa, düzenli bir dalgalanma gösterir. Akşama doğru biraz artar, uykuda azalır, sabaha karşı tekrar artmaya başlar. Üstümüz açık olarak ısısı klima ile sabitlenmiş bir odada akşam rahatça uyuduktan sonra sabaha karşı üşüyerek uyanmamızın nedeni, aslında odanın değil içimizin soğumuş olmasından kaynaklanır. Vücut ısımızı oldukça dar bir aralıkta, 0.5-1.5 derecelik bir pay içinde tutmak zorundayız. Vücut ısımız 40 derecenin üstüne çıkmışsa çok hastayız demektir, 35’e inmişse donmak üzereyiz sayılır.
Yaz sıcaklarında rahat bir uyku için alınabilecek önlemler
*Herşeyden önce mümkün olduğunca havadar yerde uyumamız gereklidir.
*Sıcağa hassas kimselerin yatak odalarında klima kullanmayı değerlendirmeleri yerinde olur. Genel kanının aksine, dikkatli kullanılan klimalar hastalıklara yol açmaz ama konfor düzeyini önemli ölçüde artırabilir.
*Özellikle yaşlıların, kalp, tansiyon, ciğer hastalıkları olanların, kilolu kişilerin vücutlarını tam destekleyen, vücudun ağırlık noktalarına özel destek sağlayan rahat şiltelerde yatmak uyku kaltesini artıracaktır.
*İnsanların en az giysileri, ayakkabıları kadar kullandıkları yastıkları da dikkatle seçmeleri gerekir: Boyunlarımızın doğal eğriliğini destekleyen ama çenemizin öne doğru bükülmesine neden olmayan yastıklarda yatmak yerinde olur.
*Çarşaf, yastık kılıfı ve pikelerin pamuklu olması şarttır. Özellikle yastıkların dolgu maddelerinin hava akımına izin veren doğal veya bu iş için özel üretilmiş sentetik maddelerden olmasına dikkat edilmelidir.
*Yaz aylarında gece yenen yemeklere dikkat etmekte yarar var. Herşeyden önce son öğün ile yatma saati arasına en az 3 saat koymak, midenin boşalmasına ve yatınca nefes almak ve kalp üstünde basınç olmasını azaltmak açısından gereklidir.
Ayrıca, akşam yemeklerinde yağlı, kızartmalı, baharatlı/acılı/ekşili yemeklerden özellikle kaçınmak lazım. Her zaman olduğu gibi alkol, kahve başta olmak üzere bütün kafeinli içecekler (kolalar ve enerji içecekleri dahil) uykuya dalmayı güçleştirecek veya kalitesini bozacaktır. Az miktarda alkol insanı gevşeterek uyumasını kolaylaştırabilirse de fazlası mutlaka uyku kalitesini bozar, sabah “akşamdan kalma” duygusu da yeni güne geç ve güç başlamaya neden olur. Ayrıca, daha sık tuvalete kalkmak ihtiyacı ilave bir faktör olarak uykuyu böler.
Bu testi yapın, uyku probleminizi anlayın!
Aşağıdaki kısa ama kritik sorulardan herhangi birine ‘’evet’’ yanıtı verenlerin bir uyku bozuklukları uzmanından yardım alması gerekir:
*Geceleri uykuya dalmakta ve uykuyu sürdürmekte zorluk çekiyor musunuz?
*Kaç saat uyursanız uyuyun, sabah uyandığınızda kendinizi hala yorgun hisseder misiniz?
*Sosyal açıdan uygun ve istediğiniz saatlerde uyuyup uyanabiliyor musunuz?
*Devamlı işe veya okula geç kalma probleminiz var mı?
*Sık sık kabuslarla veya korkuyla çığlık atarak uyandığınız olur mu?
*Çevrenizdeki insanlar tarafından horladığınız veya uykuda nefes almakta güçlük çektiğinize ilişkin gözlemler var mı?
*Gün içinde ani ve engellenemez uyku bastırması olur mu? Direksiyon başında hiç uykuya daldınız mı?
*Gece yatmadan önce bacaklarınızda rahatsızlık, huzursuzluk, ağrı, karıncalanma vs gibi hisler oluşur mu? *Bacaklarınızı istem dışı hareket ettirdiğiniz olur mu?