Okulların kapanmasına günler kaldı. Evlerde tatil planları yapılıyor. Bazı evlerde biletler alındı bile. Uçakla seyahat etmek isteyen ebeveynler, bazen çocukların tepkileri ile karşılaşıyor. Uçağa binmek istemeyen çocukların uçuş fobisine dönüşen ağlamalarına, sızlanmalarına karşı anne-babalar nasıl bir tavır sergilemeli?
Ailecek tatile hazırlandılar. Her şey planlandı, uçak biletlerine kadar aldılar. 8 yaşındaki kızlarına da büyük bir sevinçle haber verdiler. Bu, kızlarının ilk uçağa binişi olacaktı. Ama o haberi duyunca ‘Ben uçağa binmem’ diye feryadı kopardı. Sonraki günlerde uykuları kaçtı ve anne babasına "Ne olur arabayla gidelim!" diye ağlayarak ısrar etmeye başladı. Uçak/uçuş fobisi psikolojide "aerophobia" olarak adlandırılır ve genelde yetişkinlerde görülür.
Çocuklarda görülme sıklığı azdır. Bu korkunun erken yaşta ortaya çıkmasında etkin kaygılı biyolojik yapı ve bu yapının çevresel olumsuz işlendiğini ve desteklendiğini düşünürüz. Tedaviye gelen çocuğumuz, medyadan uçuşu "tehlikeli" olarak algılamış. Çocuklarda uçuş fobisinin oluşmasında ailelerini gözlemleyerek korku ve kaygıyı öğrenmeleri önemli bir sebeptir.
Ebeveynlerin kaygılı, heyecanlı, korkulu tutum ve davranışları ve seyahatle ilgili olumsuz düşünce ve yorumları da erken dönemde çocuklarda uçuş fobisi gelişmesinde çok etkilidir. Bu yüzden uçuş fobisi yaşayan anne-babaların tedavileri önemlidir. Çocuğunuz uçağa binmek istemiyorsa ve gelecekte uçuş fobisi geliştirmesini istemiyorsanız şu önerilere kulak verin;
Uçuş öncesinde… Korkusunun nedenini sorarak anlamaya çalışın. Sakince onu dinleyin ve alternatifli, rahatlatıcı konuşun. Çok kaygılıysa havayolu personelinden destek ve öncelik isteyin.
Uçakta seyahat esnasında okuyabilecekleri yaşlarına uygun istedikleri kitapları almalarını sağlayın. Daha küçük çocuklar sevdikleri oyuncaklarını yanlarına alabilirler.
Uçuş esnasında… Hangi koltukta oturmak istediğini sorun ve mutlaka yanında olun. Pencere kenarında oturmanın bulutlara yakın olmanın ve dışarıyı seyretmenin onun için keyifli olacağını düşündüğünüzü paylaşın. Yükseklik korkusu varsa pencere kenarında oturması için ısrar etmeyin.
Uçuş sonrasında… Bu korkusuyla baş edebildiği için onunla gurur duyduğunuzu söyleyin. Tüm yolculuk boyunca siz kaygılı davranmayın. Sakinliğinizi korumaya çalışın.
Anne-baba neden uçmaktan korkar?
Yetişkinlerde görülen uçuş fobisinin temelinde kişinin korkularının uçaktan değil uçağa bindiğinde olacağına inandığı veya düşündüğü şeyler vardır. Kişiyi uçak değil uçakla ilgili düşünceleri korkutur aslında. Bu olumsuz düşünceler kişide "anksiyete" tepkisi doğurur. Bu duruma bağlı panikatak tepkisi de olabilir. Bu kaygının başkaları tarafından fark edilmesinden, kontrolünü kaybedeceğinden veya öleceğinden de korkar, yoğun kaygı yaşar. Yetişkinler bu korkunun aşırı ve anlamsız olduğunu bilirler ama çocuklarda bu olmayabilir.
Zaman