Hemen hemen herkes hayatının bir döneminde de olsa baş ağrısı şikayeti yaşıyor. Ancak bazıları için baş ağrısı, sıklığı nedeniyle hayatı kabusa çevirebilen bir sorun haline geliyor. Öyle ki gerek acil servislere, gerekse polikliniklere başvuran hastaların arasında en sık rastlanan yakınma, baş ağrısı. Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi’nden Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Erhan Oğul, en sık görülen tiplerinden biri olan migrenin altında genetik etkenlerin yanı sıra titizlik, mükemmeliyetçilik ve alınganlık yattığına dikkat çekiyor!
BAŞ AĞRISI DİNLENİNCE GEÇER Mİ?
Tiplerine göre değişiklik göstermekle birlikte toplumun yüzde 90’ı baş ağrısı sorunu yaşıyor. Toplum sağlığı açısından bakıldığında baş ağrısı, günlük iş gücünü ve yaşam kalitesini bozuyor. Ancak bunun yanı sıra yaşamı tehdit eden beyin tümörü, beyin kanaması, menenjit ve beyin-damar sorunları gibi çok önemli hastalıkların da belirtisi olabiliyor. Bu nedenle baş ağrısı yakınması olan kişilerin mutlaka çok iyi değerlendirilmeleri ve gerekli tetkiklerin uzman bir hekim tarafından yapılması gerekiyor. En sık görülen baş ağrısı tiplerinin başında ise migren geliyor. Genellikle baş ağrısı tek taraflı, şiddetli ve zonklayıcı özellikte oluyor. Çoğu zaman bu ağrıya bulantı ve kusma eşlik ediyor. Kriz şeklinde gelen bu ağrı tipinde hastalar ışık ve sesten rahatsız oluyor. Kriz öncesinde ise görme bozuklukları yaşanabiliyor.
MİGREN ÖZEL HAYATI DA İŞ YAŞAMINI DA TEHDİT EDİYOR
Migren, kişinin iş, aile ilişkileri ve çalışma performansını bozuyor. Bu nedenle de sadece sağlık değil, sosyo-ekonomik bir sorun olarak da ortaya çıkıyor. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki ABD’de migrene bağlı iş gücü kaybı yılda 13 milyar, ülkemizde ise 200 milyon dolar civarında. Migrenin kadınlarda görülme sıklığı yüzde 15-20, erkeklerde yüzde 10, çocuklarda 7 yaş öncesinde yüzde 2,5, 7 yaş ile ergenlik arasında ise yüzde 5 dolayında seyrediyor. Yaşın ilerlemesi ile birlikte migren krizlerinde de azalma oluyor.
MÜKEMMELİYETÇİ VE TİTİZ KİŞİLER RİSK ALTINDA
Migren, özellikle hassas, alıngan, dış olaylardan fazla etkilenen, yaptığı işi en iyi şekilde yapmak isteyen, mükemmeliyetçi kişilerde daha çok görülüyor. Ayrıca stres, açlık, kirli hava, lodos, uykusuzluk gibi sebepler de migreni tetikleyebiliyor.
TEDAVİSİ MÜMKÜN
Migren, uzun yıllar tedavisi mümkün olmayan bir hastalık olarak tanımlanıyordu. Ancak son yıllarda migren tedavisinde yeni gelişmeler yaşandı. Bunlar migren krizi esnasında yapılan atak tedavisi ile migren krizinden korunma tedavisi olarak 2’ye ayrılıyor. Şiddetli baş ağrısı, bulantı ve kusma yakınmaları ile gelen bir hastada ilk yapılacak şey, ağrıyı durdurmak oluyor. Ağrı kesiciler bu konuda fazla etki gösteremiyor. Son yıllarda triptanlar başlığı altında kullanıma sunulan ilaçlar ise migren baş ağrılarını dindirmekte oldukça yararlı oluyor. Özellikle baş ağrısı şiddetlenmeden alındığı takdirde 20-30 dakikada ağrıyı dindiriyor. Migren krizlerinden korunmada ise kan sulandırıcı ilaçlar, beta bloker ve antidepresif ilaçlar migren krizlerinin sıklığını ve şiddetini ciddi ölçüde azaltıyor. Tabi ki tüm bu ilaçların uzman bir hekim tarafından önerilmesi gerekiyor. Ayrıca bu hastalarda davranış terapileri de yararlı olabiliyor.
GERİLİM TİPİ AĞRILAR HAFTALARCA SÜREBİLİYOR
Migrenin yanı sıra gerilim tipi baş ağrıları da son yıllarda sıklıkla görülüyor. Bu tip ağrıların en büyük sebebi ise stres. Ağrı genellikle tüm başı sarıyor. Bazen ağrıya bulantı da eşlik edebiliyor. Ancak kusma meydana gelmiyor. Gerilim tipi ağrılar haftalarca sürebiliyor. Bu ağrı tipinde ışık ve gürültüden rahatsız olma ve irsiyet faktörü bulunmuyor. Antidepressif ilaçlar, bazen de kas gevşeticiler yararlı oluyor. İnatçı vakalarda ise bio-feedback ve gevşeme tedavilerinden de yararlanılabiliyor.
OFİS ÇALIŞANLARININ BİTMEZ ÇİLESİ BAŞ AĞRISI
Son yıllarda bilgisayar başında uzun süre çalışanlarda, boyun düzleşmesi, kireçlenmesi ya da boyun kaslarının kasılmasına bağlı baş ağrıları da görülüyor. Burada ise özellikle boyun kaslarını güçlendirici gün içi egzersiz programları ve kas gevşetici ilaçlar yararlı olabiliyor.
Uluslararası Baş Ağrısı Derneği’nin sınıflamasında baş ağrıları 14 ana ve onlarca alt başlık altında toplanıyor. Sebeplerine göre ise baş ağrıları 2 grupta toplanıyor.
1) Primer Baş Ağrıları : (gösterilebilen yapısal bir bozukluk saptanamayan)
-Migren (yüzde 16)
-Gerilim Tipi Baş ağrıları (yüzde 30-80)
-Küme Baş ağrısı (yüzde0.1-0.4)
2) Sekonder Baş Ağrıları:
-Açlık baş ağrısı (yüzde19), Sinüzit (yüzde 15)
-Kafa Travması sonrası baş ağrısı (yüzde 4)
-Beyin Damar Hastalıkları baş ağrısı (yüzde1)
MİGRENLİ HASTALARA YAŞAM ÖNERİLERİ
• Çikolata’dan uzak durun,
• Lodoslu havalarda zorunlu olmadıkça sokağa çıkmayın,
• Stresten mümkün olduğu kadar kaçının,
• Düzenli yemek yiyin.
Aktüelpsikoloji