Uyurken, yemek yerken, yüzerken, gülerken, ağlarken, kızgınken… Ebeveynler artık çocuklarının neredeyse her anını fotoğraflayıp sosyal medyada paylaşıyor. Ancak uzmanlar, ilk bakışta ‘zararsız’ görünen bu durumun birtakım sakıncaları beraberinde getireceği yönünde uyarıyor. Gün içinde çocuğun her ‘an’ını ve her ‘hal’ini sosyal medyaya aktarmak ne kadar doğru? Sakıncaları neler olabilir? Aileler çocuklarının fotoğraflarını internete yüklerken nelere dikkat etmeli? Habertürk’ten Derya Öztürk ve Berkin Dağlı’nın haberi…
“ÇOCUKLAR GÖSTERİŞ İÇİN KULLANILIYOR”
Uzman Pedagog Sevil Yavuz: Cinsel açıdan sapkın bireylerin de interneti yoğun kullandığı düşünüldüğünde, ebeveynlerin çocukların her fotoğrafını sosyal medyada paylaşmaları oldukça sakıncalı bir hal alabilir. Pedofillerin varlığı, fotoğraf paylaşan ailelerin daha dikkatli olmasını gerektiriyor. Özellikle havuzda, denizde bikinili şekilde paylaşılan fotoğraflarda. Ebeveynler sosyal medyayı genelde bir fotoğraf depolama alanı olarak kullanıyor. Böyle durumlarda, sosyal medya hesaplarındaki gizlilik ayarları büyük önem taşır. Ebeveynler, fotoğrafları sadece kendileri görebileceği şekilde kilitlemeli. Bir de son zamanlarda özellikle anneler tarafından, çocuklar gösteriş amacıyla kullanılıyor ya da teşhir ediliyor. Annebabalarını rol model alan çocuklar da onların sosyal medya kullanışlarını taklit ediyor. Bu da çocukların kendi bedenlerini teşhir etmelerine neden oluyor.
“AMAÇ PAYLAŞMAK MI, ÇOCUK ÜZERİNDEN PSİKOLOJİK TATMİN Mİ?”
Pedagoji Derneği Başkanı Mehmet Teber: Çocuklarının fotoğraflarını paylaşmak ebeveynlerin elbette ki hakları. Fakat bu paylaşımlar risk de taşıyor. Kötü emelli bireyler, bu tür fotoğrafları pornografik sitelerde paylaşabilir ve yayınlayabilir. Ebeveynler bu fotoğrafları hangi amaçla paylaştıklarını kendi kendilerine sorgulamalı. Arkadaşları ve akrabaları görebilsin diye mi, yoksa kendi psikolojik arzularını tatmin ve çocuk üzerinden takdir toplamak için mi? Ayrıca çocuklar ileride, fotoğraflarının bu kadar hoyratça paylaşılmasına, kendilerinin bu kadar görünür kılınmasına tepki gösterebilir. Çocukları bu kadar görünür kılmak, toplumdaki ‘nazar’ kavramı sebebiyle de hoş karşılanmayabilir. Anne-baba, her konuda olduğu gibi sosyal medya kullanımı konusunda da çocuklarına iyi rol model olmalı.
“EBEVEYNLER FOTOĞRAFLARI PAYLAŞABİLMELİ”
Çocuk Psikiyatrı Prof. Dr Özgür Yorbik: Sosyal medyada paylaşılan fotoğraflar, hesabın gizlilik ayarları sıkı ve denetimli ise herhangi bir sorun taşımaz. Fakat açık olarak teşhir edilen fotoğraflar pedofiller ve diğer sapkın bireyler tarafından kullanılabilir. Burada da görev devlet yetkililerine düşüyor, bu tür bireyler tespit edilip adalet karşısına çıkarılmalı. Ebeveynler çocuklarının fotoğraflarını rahatlıkla paylaşabilmeli. Pedofilinin veya başka kötü niyetlerin toplumdaki varlığı, çocukların mayolu da fotoğraflarının çekilmesine bir engel teşkil etmemeli. Burada yetkililer gerekeni yapmalı ve insanlara özgür bir şekilde fotoğraf çekme ve paylaşma alanı yaratmalı.
“BEN DE TORUNUMUN RESİMLERİNİ PAYLAŞIYORUM”
Şarkıcı Semiha Yankı: Çocukların fotoğrafını sosyal medyada paylaşmakla hiçbir şey olmaz efendim. Ebeveynlerin bu paylaşımları, çocuğun ilerideki kariyerini ve yaşantısını neden olumsuz etkilesin? Ben de torunumun resimlerini sık sık paylaşıyor ve hiçbir tedirginlik duymuyorum. O çocuk büyüyene kadar zaten bin bir türlü şey çıkacaktır. Herkesin çağa ayak uydurması gerekiyor.
“ÇOCUK BÜYÜDÜĞÜNDE BU DURUMDAN RAHATSIZ OLABİLİR”
İletişim Uzmanı Nurhan Demirel: Çocuğun hangi fotoğ- raflarının paylaşıldığı çok önemli. Özellikle yaz mevsiminde çocukların vücudunu teşhir eden fotoğraf konulması, çocuğun vücut mahremiyetini ihlal ediyor. Ya da çocuğun oynadığı parkın, okulunun bilgisini içeren paylaşımlar, çocuğun güvenliğini tehdit edebilir. Ebeveynler genelde bu konuda bilinçsiz davranıyor. Son zamanlarda suçların pek çoğu artık dijitalleşmeye başladı. Haliyle aileler bilinçli davranmak zorunda. Bir- çok insan olumlu olumsuz her şeyi sosyal medyada paylaşıyor. Elimizde böyle bir özgürlük alanı var diye, çocuğumuzun her fotoğrafını paylaşacağız diye bir kural yok. Çocuk ileride bu fotoğraflarından hoşnut da kalmayabilir.
“HER FOTOĞRAF İNTERNETE KONULMAMALI”
Türkiye Bilişimciler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Mehmet Ali Köksal: Hukuken yaklaşacak olursak, çocuk 18 yaşına gelene kadar, anne-baba çocukların korunmasına ilişkin uluslararası anlaşmalar ve yasalarla getirilen sınırlamalar dışında her türlü hakka sahiptir. Bu anlamda çocukla ilgili normal fotoğrafların paylaşılmasında herhangi bir sakınca yok. Ama bu ileride sorun yaratır mı? Evet. Çünkü çocuğun o an aileye çok eğlenceli gelen bir görüntüsü, biraz daha büyüdüğünde çocuğun istemediği sonuçlar doğurabilir. Örneğin, arkadaşlarının onunla alay etmesine sebep olabilir. Bu da çocuğun ruhsal gelişimini olumsuz etkiler. Aileler, kendi çevreleriyle paylaşmak için bile olsa, çocuklarının fotoğraflarını internete yüklemeyi sınırlı tutmalı. Öte yandan, pedofili yaygınlığını düşündüğümüzde her fotoğrafın paylaşılmaması da önemli. Ebeveynlerin kendilerini sınırlamaları çok daha doğru olur.