Sağlıklı bir diyet, böbrek taşı geliştirme riskinizi azaltabilir ve oluştuğunda taştan kurtulmanıza yardımcı olabilir. Bununla birlikte, herkesin kişisel sağlık faktörleri ve çevresel riskler söz konusu olabileceğinden, diyet tek başına taş oluşumunu engellemeyebilir veya taşın düşmesine yardımcı olmayabilir.
Yine de, her türlü böbrek taşı için daha fazla su içmek ve daha az tuz tüketmek, böbrek taşını önleme konusunda temel oluşturmanıza yardımcı olabilir. Aşağıdaki ipuçları en yaygın böbrek taşları olan kalsiyum oksalat taşlarının önlenmesine yardımcı olabilir. Halihazırda bir taşınız varsa ve bunun türünden emin değilseniz, taş değerlendirmesi için hekime gitmeniz önemlidir.
Böbrek taşlarını önlemek için 6 ipucu:
• Daha fazla su iç.
• Daha az tuz tüketin.
• Daha fazla lif tüketin.
• Proteini azaltın.
• Aşırı oksalattan kaçının.
• Kalsiyum tüketmeye devam edin.
1. Daha fazla su için
Wei, böbrek taşını önlemenin ilk dayanağının yeterli sıvı alımı olduğunu söylüyor.
Wei, “Yeterince su içmeniz gerekiyor” diye ekliyor. “Eğer idrarı, kalsiyum, oksalat veya ürik asit konsantrasyonunun taş oluşabileceği noktaya ulaşmayacak şekilde seyreltebilirseniz, riski azaltıyorsunuz demektir.”
Seyreltme hem birikmeye karşı koruma sağlayabilir hem de oluşmuşsa idrar yolundan taşın atılmasına yardımcı olabilir. Tuvaletten sonra idrarınızın rengine bakarak, geriye dönük olarak sıvı alıp almadığınızı kontrol edebilirsiniz.
Wei, “Klozetinizin beyaz olduğunu varsayarsak, çok soluk, saman renginde idrar görürseniz bu iyi bir işarettir” diyor.
Ayrıca günlük bir sıvı alımı hedefi belirleyerek önceden plan yapabilirsiniz. Wei günde en az 2 litre su içmeyi teşvik ediyor. Bu çok gibi görünse de, özellikle alışkın değilseniz, buna değer. “Her gün bu miktarda içebiliyorsanız, bu iyi bir başlangıç noktasıdır.” Su için şunu belirtiyor: “Kola değil, kahve ya da çay değil, sadece su.”
Spor içeceklerinin de sayılmadığını ekliyor. Bazı spor içecekleri önemli miktarda tuz içerir.
2. Daha az tuz tüketin
Çok fazla tuz yemek böbrek taşı geliştirme riskinizi artırabilir.
Wei, “Sodyum aslında idrar ortamının taş oluşumuna daha uygun olmasına neden oluyor” diyor. “Yani, eğer tuz alımını sınırlayabilir ve su alımını arttırabilirseniz, bu çok yardımcı olacaktır.”
Sodyum böbrek taşı suçlusudur çünkü idrarınızdaki kalsiyum miktarını artırır. Böbrek taşlarının yaklaşık %80’i en yaygın taş türü olan kalsiyum oksalat taşlarıdır.
Wei, günde en fazla iki gram sodyuma bağlı kalmanızı öneriyor. Bu, ABD’nin önerdiği günlük miktardan (14 yaşından büyükler için günde 2,3 gram sodyum) biraz daha düşüktür ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenenle aynıdır.
Yemek masasında yemeğinize aşırı tuz koymaktan kaçınmak, sodyum alımını azaltmanın bir yoludur. Ama bu bulmacanın sadece bir parçası. Konserve ve dondurulmuş gıdalar genellikle koruyucu madde olarak kullanılan yüksek miktarda sodyum içerirler.
Bu sebeple, konserve yiyecekleri hazırlamadan önce durulamak ve mümkünse düşük sodyum içerikli taze yiyecekler satın almak önemlidir.
3. Daha fazla lif tüketin
Lif oranı yüksek yiyecekler yemek, katı atıkların vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bu, taş oluşturan faktörlerin birikme olasılığını azaltır ve sağlıklı bir metabolizmayı güçlendirir.
Lif oranı yüksek taze meyve ve sebzelerin tercih edilmesi gerekir.
Proteini azaltın
Batı dünyasının yüksek proteinli diyetleri idolleştirmesine rağmen, aşırıya kaçmanın böbrekler üzerinde olumsuz sağlık etkileri vardır.
“Batı diyeti, özellikle Atkins diyeti ve Keto diyeti gibi diyetlerde proteine çok fazla önem veriyor. Ancak yüksek protein alımı böbrek taşı riskinizi de artırabilir” diyor Wei. “Hastalara dengeli ve ölçülü kalmaya çalışmalarını söylüyorum.”
Yetişkin protein tüketimi için RDA, vücut ağırlığının kilogramı başına yaklaşık 0,8 gram proteindir. Bu sadece bir öneri olsa da Gregory bunun takip edilmesinin iyi bir öneri olduğunu çünkü vücudumuzun aynı anda ancak bu kadar çok proteini kullanabileceğini söylüyor.
Gregory, “Vücudunuz ihtiyaç duyduğu şeyi aldığında, geriye kalanlar işlenmeyi bekliyor” diye açıklıyor.
Bu, böbreklerden filtrasyon gerektiren fosfor gibi fazla besinleri içerebilir. Gregory, proteininizin nasıl baharatlandığına bağlı olarak, böbrek taşı riskini artırabilecek yüksek miktarda sodyum da içerebileceğini açıklıyor.
Gregory, fosforun tek başına taş riskinizi artırmaması gerektiğini, dolayısıyla tıbbi olarak önerilen farklı bir diyet türü uygulamadığınız sürece bu konuda endişelenmenize gerek olmadığını ekliyor. Örneğin, çok fazla fosfor, böbrek hastalığı olan kişiler için, fosforu kandan uzaklaştıramadıkları için zararlı olabilir. Böbrek hastalığınız varsa, muhtemelen bir tıp uzmanının size önerdiği daha sıkı bir diyeti uygulamanız gerekecektir.
Gregory, “Vücudunuz besin akışının üstesinden gelmek için elinden geleni yapıyor” diyor. “Dengeli bir beslenme, böbreklerinizin her zaman yedeklenmemesini ve yüksek miktardaki atığı ayıklamaya çalışırken yorulmamasını sağlamaya yardımcı olabilir.”
Yüksek protein alımı, böbrek taşlarıyla savaşmaya yardımcı olan idrar sitrat düzeylerini azaltabilir. Yüksek proteinli bir diyet özellikle ürik asit taşlarıyla ilişkilidir.
5. Aşırı oksalattan kaçının
Böbrek taşının en sık görülen türü kalsiyum oksalat taşıdır. Kalsiyum ve oksalat bileşiklerinden türetilen yüksek oksalat içeriği taş riskini artırabilir.
Oksalat, çoğu sağlıklı ve besleyici olan birçok bitkide bulunan organik bir bileşiktir. Ancak aşırı tüketim, özellikle de yeterli sıvı alınmadan tehlikeli olabilir.
Araştırmaya göre oksalatın bağırsaktan temizlenmesi birkaç gün sürebilir ve çok fazlası idrar yolunda kristalleşmiş bir birikime neden olabilir ve bu da böbrek taşı büyümesinde rol oynayabilir. Yüksek oksalat alımı böbrek hastalığı riskinizi de artırabilir.
Bazı yüksek oksalatlı gıdalar şunları içerir:
• Pancar.
• Çikolata.
• Fındık.
• Fındık ezmesi.
• Ravent.
• Ispanak.
Bazı araştırmalar, yüksek oksalat içeren yiyecekleri ıslatmanın veya pişirmenin, yemekten önce oksalat içeriğini azaltabileceğini öne sürüyor. Bununla birlikte, çoğu gıdada olduğu gibi, oksalat içeren bitkileri tüketmenin ölçülü olmak kaydıyla sağlıklı olduğunu ve insanların genellikle böbrek taşı riski altında değilse bunları yemekten kaçınması gerekmediğini söylemek gerekir.
Kalsiyumu Yüksek Gıdalar
Şaşırtıcı bir şekilde, yüksek kalsiyum alımı bu taşlara yönelik riskleri mutlaka artırmıyor; Artık araştırmacılar, yaş grubunuz için önerilen günlük değerlere uyarak kalsiyum alımınızı sürdürmenizi öneriyorlar.
Wei, bunun nedeninin yeterli kalsiyum alımının oksalat seviyelerini dengeleyebilmesi olduğunu söylüyor. Diyetteki kalsiyum bağırsakta diyetteki oksalata bağlanıyor ve dışkıyla ikisi birlikte elimine edilebiliyor. Bununla birlikte, yeterli miktarda kalsiyum tüketmezseniz, “bağırsak yoluyla oksalat emiliminde artış” olur ve oksalatın dışkıyla değil idrarla atılma olasılığı yükselir. Bu da, kalsiyum oksalat taşı riskini artırabilir.
Sonraki: taş oluşumunu engellemek için tavsiye edilen gıdalar.